Rząd Donalda Tuska ujawnił projekt ustawy o związkach partnerskich

Projekt wprowadza do polskiego porządku prawnego nową instytucję - rejestrowanego związku partnerskiego - czytamy w uzasadnieniu. Jak podkreślono, projekt jest „odpowiedzią na potrzeby społeczne par tej samej płci, które nie mają dostępu do instytucji małżeństwa, ale także par różnej płci żyjących w związkach nieformalnych, które z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą zawrzeć małżeństwa”.

Minister do spraw równości Katarzyna Kotula z Lewicy stwierdziła w mediach społecznościowych, iż jest to „nowy rozdział w długim marszu po równość, który dzięki wieloletniej pracy wielu organizacji LGBT i społeczeństwa obywatelskiego doprowadził nas do tego historycznego momentu". 

Ustawa zawiera regulacje dotyczące sposobu zawierania i ustania rejestrowanego związku partnerskiego, praw i obowiązków osób w rejestrowanych związkach partnerskich, a także uczestnictwa w sprawowaniu pieczy nad dzieckiem i stosunków majątkowych.

Kto będzie mógł zawrzeć związek partnerski w Polsce

Zgodnie z projektem taki związek będą mogły zawrzeć dwie osoby, które ukończyły 18 rok życia, bez względu na płeć. Jego rejestracji będzie dokonywał kierownik urzędu stanu cywilnego. Oceni on zdolność do jego zawarcia i dokona wpisu do rejestru związków partnerskich. Przy czym,  „w przypadku powzięcia informacji o istnieniu okoliczności, która może wyłączać możliwość zawarcia związku partnerskiego, kierownik urzędu stanu cywilnego będzie mógł odmówić przyjęcia oświadczeń, a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy związek może zostać zawarty".

Przed zarejestrowaniem związku partnerskiego każda z osób będzie mogła złożyć oświadczenie o nazwisku, jakie będzie nosiła po zarejestrowaniu związku partnerskiego. Zgodnie z projektem  „osoby w związku partnerskim mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednej z nich. Każda z nich może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiej osoby w związku partnerskim. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów".

Projekt reguluje też sytuację osób, które zawarły małżeństwa z osobami tej samej płci za granicą. Będą miały możliwość złożenia kierownikowi urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że małżeństwo zawarte za granicą wywoływać będzie w Polsce takie skutki, jakie pociąga za sobą zawarcie związku partnerskiego. Jak wyjaśniono,  „złożenie takiego oświadczenia jest więc de facto formą zawarcia związku partnerskiego. Kierownik USC sporządzi na tej podstawie polski akt zawarcia związku partnerskiego".

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Związki partnerskie coraz bliżej

Projekt ustawy o związkach partnerskich został wpisany do wykazu prac Rady Ministrów. Przepisy mają przyznać osobom, które zdecydują się na rejestrowany związek partnerski prawo do informacji o stanie zdrowia, dziedziczenia czy wspólnego rozliczania.

Jak będzie wyglądała kwestia majątku w związku partnerskim

Projekt zawiera uregulowania dotyczące wspólnego majątku. Otóż z chwilą zarejestrowania związku partnerskiego osoby w związku partnerskim będzie łączyć ustrój rozdzielności majątkowej. Każda z osób w związku partnerskim zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem związku partnerskiego, jak i majątek nabyty później. Każda z osób zarządza samodzielnie swoim majątkiem.

Jednocześnie osoby w zarejestrowanym związku partnerskim będą mogły przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego (umowa majątkowa partnerska) ustanowić wspólność majątkową (wspólność partnerską) obejmującą przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka będzie mogła  poprzedzać zarejestrowanie związku partnerskiego.

A co w przypadku rozwiązania takiego związku?  „Przez rok po ustaniu związku partnerskiego byłe osoby partnerskie będą zobowiązane do wzajemnej alimentacji, jeżeli jedna z nich znajdzie się w niedostatku. Obowiązek ten dotyczył będzie sytuacji, gdy doszło do rozwiązania związku partnerskiego zarówno na mocy oświadczenia jednej ze stron jak i zgodnego oświadczenia stron. Obowiązek alimentacyjny będzie wygasał po upływie roku oraz na skutek zawarcia przez osobę uprawnioną małżeństwa lub nowego związku partnerskiego. Wygaśnięcie tego obowiązku nie będzie stanowić jednak przeszkody do wydania przez sąd rozstrzygnięcia o świadczeniach alimentacyjnych należnych za okres, w którym znajdował on zastosowanie".

Czytaj więcej

Polityka

Sondaż "Rz": Czy Polacy chcą przepisów regulujących kwestie związków partnerskich?

Zdecydowana większość Polaków chce unormowania kwestii majątkowych w związkach partnerskich. Koalicjanci jednak nie mogą się w tej sprawie dogadać.

Co z dziećmi w związku partnerskim

Ustawa nie przewiduje możliwości ani adopcji zewnętrznej, ani możliwości przysposobienia dziecka/dzieci partnera/partnerki. Jak jednak zaznaczono w uzasadnieniu projektu osoba w rejestrowanym związku partnerskim będzie uprawniona do „uczestniczenia w sprawowaniu bieżącej pieczy nad wspólnie z nim zamieszkującym dzieckiem pozostającym pod władzą rodzicielską drugiej z osób w związku partnerskim i jego wychowaniu, chyba że sprzeciwi się temu którekolwiek z rodziców wykonujących władzę rodzicielską nad tym dzieckiem”.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Kolejne zwycięstwo polskiej pary jednopłciowej przed Trybunałem w Strasburgu

Polska naruszyła art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, odmawiając rejestracji małżeństwa dwóch kobiet - uznał w czwartek Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

Jak będzie można rozwiązać związek partnerski

Zdaniem autorów projektu, procedura ustania związku partnerskiego powinna korespondować z procedurą jego zawierania, dlatego ma stanowić „odzwierciedlenie elastycznego charakteru związku, który oparty jest na autonomii woli każdej ze stron co do chęci pozostawania w nim, a tym samym powierzenia im pełnej decyzyjności co do jego zakończenia”.

Przepisy projektu przewidują możliwość podjęcia wspólnej decyzji o zakończeniu związku (na drodze zgodnego oświadczenia obu osób partnerskich), więc jak zauważają autorzy, ustanie związku nie będzie wymagać angażowania sądu, tylko pozostanie w sferze autonomii stron. Rejestrowany związek partnerski będzie rozwiązany w następstwie złożenia kierownikowi urzędu stanu cywilnego lub konsulowi zgodnych oświadczeń woli o ustaniu związku, w odstępie nie dłuższym niż 3 dni, albo osobistego złożenia przez jedną z osób w związku partnerskim oświadczenia o jednostronnym rozwiązaniu związku przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem.

Różnice między rejestrowanym związkiem partnerskim a małżeństwem

W uzasadnieniu projektu podkreślono, że „rejestrowany związek partnerski w wielu miejscach różni się od małżeństwa".