Punkty karne kasują się po roku. Ale czy wszystkim kierowcom?

W niedzielę 17 września weszły w życie przepisy przywracające anulowanie punktów karnych po roku. Co z punktami nałożonymi w ciągu roku przed 17 września 2023 r.?

Aktualizacja: 28.09.2023 09:44 Publikacja: 17.09.2023 10:32

Punkty karne kasują się po roku. Ale czy wszystkim kierowcom?

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik

Nowe przepisy to powrót do zasad, które zmieniono 17 września 2022 r. Wówczas zaostrzono taryfikator punktów karnych, zlikwidowano kursy redukujące punkty i wydłużono ważność punktów karnych do dwóch lat. W efekcie kierowcy musieli liczyć się w wyższym ryzykiem utraty prawa jazdy. Wystarczyło kilka razy przekroczyć prędkość lub zostać przyłapanym na rozmowie przez telefon. Nie minął rok, a rząd zmienił zdanie i wycofał się z likwidacji szkoleń redukujących punkty oraz przywrócił anulowanie punktów po roku. 

Czytaj więcej

Marek Kobylański: Koniec nieżyciowych przepisów o punktach karnych dla kierowców

Punkty karne po nowemu i po staremu

Od dziś punkty kasują się po roku, ale nie jest jasne, czy wszystkim kierowcom. Zgodnie z zasadą niedziałania prawa wstecz, osoby, które dostały mandat przed 17 września będą czekać na redukcję dwa lata i to od dnia zapłacenia mandatu, a nie jego otrzymania.  Znowelizowane przepisy o kierujących pojazdami nie przewidują bowiem, że punkty karne zdobyte między 17 września 2022 roku a 17 września 2023 r. ulegają usunięciu na nowych zasadach. 

To oznaczałoby odmienne potraktowanie kierowców, którzy zostaną ukarani za popełnienie takiego samego wykroczenia, wystarczy, że jeden z nich popełnił je w sobotę 16 września lub w ciągu 12 miesięcy wstecz, a drugi w niedzielę 17 września.  

Nie wszyscy są jednak zdania, że tak ma być. Jak pisze na swoim blogu białostocki adwokat Jakub Radlmacher, punkty karne zdobyte  po 17 września 2022 roku powinny być usuwane po upływie roku od zapłaty grzywny lub stwierdzenia decyzją bezskuteczności jej egzekucji. 

Czytaj więcej

Jak sprawdzić ile punktów karnych uzbierał kierowca

Co było zamiarem ustawodawcy?

Prawnik wyjaśnia, że trzeba wziąć pod uwagę technikę nowelizacji, która jest  niezwykle prosta:  w ustawie wykreślono zapis w art. 98 o  dwuletnim okresie i zastąpiono go okresem rocznym. Oto ten przepis, w nawiasie [...] podano stare brzmienie:

“Art.  98.  [Punkty karne]

1. Kierowca lub osoba posiadająca pozwolenie na kierowanie tramwajem, która kierując pojazdem popełniła naruszenie przepisów ruchu drogowego stwierdzone mandatem karnym, prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym, otrzymuje punkty odpowiadające temu naruszeniu z dniem uprawomocnienia się rozstrzygnięcia.

2. Naruszeniu, o którym mowa w ust. 1, odpowiada określona liczba punktów w skali od 1 do 15 w zależności od stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego i wagi naruszenia.

3. W przypadku jednoczesnego popełnienia kilku naruszeń przez osobę, o której mowa w ust. 1, punkty im odpowiadające sumuje się. Jeżeli suma punktów odpowiadających naruszeniom przekracza 15, osoba ta otrzymuje 15 punktów.

4. Dane o naruszeniu, o którym mowa w ust. 1, są przekazywane do centralnej ewidencji kierowców.

5. Informacje o otrzymanej liczbie punktów zgromadzone w centralnej ewidencji kierowców usuwa się:

1) z upływem [2 lat] roku  od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia, pod warunkiem uzyskania informacji o uiszczeniu grzywny za naruszenie, o którym mowa w ust. 1, w sposób, o którym mowa w art. 98 § 3a ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124), albo w terminie, o którym mowa w art. 98 § 5 tej ustawy, o ile taka grzywna została nałożona;

1a) z upływem [2 lat] roku od daty uiszczenia grzywny za naruszenie, o którym mowa w ust. 1, w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1, o ile taka grzywna została nałożona;

2) po uzyskaniu informacji o ukończeniu przez kierowcę kursu reedukacyjnego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego;

2a) z upływem [2 lat] roku od daty wydania ostatecznego orzeczenia o umorzeniu należności z tytułu grzywny za naruszenie, o którym mowa w ust. 1, o ile taka grzywna została nałożona;

3) po uzyskaniu informacji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdem w trybie, o którym mowa w art. 103 ust. 1 pkt 2."

- Nie ma wątpliwości, że okres roczny stosowany będzie do wykroczeń popełnionych po wejściu ustawy w życie. Natomiast sposób konstrukcji nowelizacji, wskazuje, że zamiarem ustawodawcy było objęcie jej skutkami wszystkich wykroczeń, również tych sprzed 17 września 2023 roku. Zatem w przypadku popełnienia wykroczenia np. 10 sierpnia 2023 roku i zdobyciu punktów karnych w oparciu prawomocny mandat i uiszczeniu należności w terminie np. 19 sierpnia 2023 roku, informacja o punktach karnych zostanie usunięte w dniu 18 sierpnia 2024, a nie 18 sierpnia 2025 roku - przekonuje mec. Jakub Radlmacher.

Czytaj więcej

Kiedy ruszą kursy redukcyjne dla kierowców? Wreszcie jest rozporządzenie

Jak podkreśla,  znaczenie ma bieg terminu “przedawnienia” informacji w CEPiK:  zaczyna się z chwilą opłacenia grzywny lub wydanej prawomocnej decyzji o umorzeniu takiej należności.

- Zatem gdybyśmy przyjmowali rozumienie przepisów niekorzystne dla kierowców, dojść mogłoby do kuriozalnej sytuacji, gdy dwóch kierowców otrzymuje mandat tego samego dnia tj. 10 września 2023 r.  Pierwszy bardziej solidny uiszcza grzywnę już 12 września 2023 r. i o tego momentu zaczyna biec dwuletni termin przechowywania informacji o punktach karny, a więc jego wpis przedawniłby się w dniu 11 września 2025 r.  Drugi, który zwlekał z opłaceniem i zapłacił grzywnę dopiero 23 września 2023 r. uzyskałby z tego tytułu premię, albowiem okres przedawnienia zacząłby biec po już pod rządami znowelizowanej ustawy i usunięcie informacji o jego punktach karnych nastąpiłoby już 22 września 2024 r. - pisze prawnik.

Jego zdaniem, prawo w tym przypadku nie działa wstecz, lecz z datą wejścia w życie ustawy obejmuje swoim działaniem wszystkie przypadki naruszeń, powodując w pierwszym przypadku określenie biegu terminu dla wykroczeń, które będą popełnione i tych, które zostały popełnione przed wejściem nowelizacji w życie, natomiast ich skutki w postaci wpisu punktów karnych trwają nadal po 17 września 2023 roku.

- Do takiego rozumowania skłania zasada art. 7a kodeksu postępowania administracyjnego – in dubio pro liberale – rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść strony – w tym przypadku kierującego - czytamy na stronie Kancelarii Radlmacher.

Czytaj więcej

Ceny kursów reedukacyjnych skoczą do 1200 zł. Sprawdź, dlaczego

Czytaj więcej

Nie tylko teoria. Kierowcy będą ćwiczyć praktykę podczas kursów redukujących

Czytaj więcej

Mariusz Ciarka: Kasowanie punktów karnych równe dla wszystkich

Nowe przepisy to powrót do zasad, które zmieniono 17 września 2022 r. Wówczas zaostrzono taryfikator punktów karnych, zlikwidowano kursy redukujące punkty i wydłużono ważność punktów karnych do dwóch lat. W efekcie kierowcy musieli liczyć się w wyższym ryzykiem utraty prawa jazdy. Wystarczyło kilka razy przekroczyć prędkość lub zostać przyłapanym na rozmowie przez telefon. Nie minął rok, a rząd zmienił zdanie i wycofał się z likwidacji szkoleń redukujących punkty oraz przywrócił anulowanie punktów po roku. 

Pozostało 92% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach