Jakie wybory po parlamentarnych – kalendarz wyborczy na najbliższe lata

15 października odbyły się wybory do Sejmu RP i Senatu RP. Potem odbędą się wybory samorządowe, do Parlamentu Europejskiego, a cykl wyborczy zakończą wybory prezydenckie – prezentujemy kalendarz wyborczy.

Aktualizacja: 16.10.2023 09:32 Publikacja: 27.09.2023 21:29

Kalendarz wyborczy w Polsce na najbliższe lata

Kalendarz wyborczy w Polsce na najbliższe lata

Foto: Adobe Stock

15 października wybieraliśmy 460 posłów i 100 senatorów, którzy będą nas reprezentowali w organach władzy ustawodawczej. Jakie wybory czekają nas później i kogo w nich wybierzemy?

Czytaj więcej

Wyniki do wyborów do Sejmu. Znamy najnowsze sondażowe wyniki, czyli late poll

Wkrótce wybory parlamentarne – co potem? Możliwe scenariusze

Zgodnie z postanowieniami Konstytucji RP uchwalonej w 1997 roku, Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje, więc wybory parlamentarne odbywają się co do zasady co cztery lata. Poprzednie miały miejsce jesienią 2019 roku, a następne powinny odbyć się za cztery lata, czyli w 2027 roku. Nie ma jednak pewności, że tak właśnie będzie. Od 1989 roku wielokrotnie wybory parlamentarne odbywały się przed upływem czteroletniej kadencji. Dlaczego?

Po pierwsze, może nastąpić to w wyniku postanowienia Prezydenta RP, który może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu w przypadkach wymienionych w Konstytucji, czyli:

- w razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania (tzn. jeżeli większość parlamentarzystów zagłosuje za nieudzieleniem Radzie Ministrów wotum zaufania)

- w razie nieprzedstawienia Prezydentowi RP ustawy budżetowej do podpisu w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi jej projektu (jest to możliwe w wyniku np. rozpadu koalicji rządowej, a w związku z tym utraty poparcia rządu przez sejmową większość)

Teoretycznie możliwe, choć w praktyce bardzo skomplikowane jest stworzenie rządu mniejszościowego, czyli takiego, który nie ma poparcia większości parlamentarzystów. Rządzenie w ten sposób jest więc bardzo utrudnione, ale możliwe. Taki rząd może powstać w drodze konstytucyjnej, jeżeli stworzenie rządu większościowego okaże się niemożliwe, bądź poprzez rozpad koalicji rządowej. Rząd mniejszościowy może zostać odwołany głosami większości ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów.

Jeśli jednak przedstawione alternatywne scenariusze się nie spełnią, zgodnie z kalendarzem wyborczym kolejne wybory parlamentarne odbędą się jesienią 2027 roku.

Czytaj więcej

Kiedy nowy rząd po wyborach? Możliwe scenariusze

Kiedy wybory samorządowe

Po drodze czeka nas jednak seria innych wyborów. Najpierw będą to wybory samorządowe. W wyniku wejścia w życie Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, kadencja organów jednostek samorządu terytorialnego została wydłużona z 4 do 5 lat. Jednak w listopadzie 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o jednorazowym przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego. Jest to ustawa o charakterze epizodycznym, co oznacza, że jej przepisy wprowadzają czasowe odstępstwo od uregulowanej już materii. Zgodnie z jej przepisami, kadencja organów jednostek samorządu została wydłużona do dnia 30 kwietnia 2024 roku. Ma to na celu uniknięcie skumulowania wyborów do Sejmu RP i Senatu RP z wyborami samorządowymi jesienią tego roku, co wydarzyłoby się zgodnie z kalendarzem wyborczym.

Ostatnie wybory samorządowe odbyły się jesienią 2018 roku. Zgodnie z przepisami, a przede wszystkim z postanowieniami ustawy epizodycznej, która weszła w życie w ubiegłym roku, następne wybory do organów jednostek samorządu terytorialnego odbędą się więc po 31 marca i nie później niż 23 kwietnia przyszłego roku. Oznacza to, że najbliższe wybory samorządowe odbędą się 7, 14 lub 21 kwietnia 2024 roku. W wyborach tych wybierzemy przedstawicieli organów na trzech stopniach podziału administracyjnego: gminy, powiatu i województwa. Zagłosujemy więc na członków sejmiku województwa, rady powiatu, rady gminy lub miasta, a także wybierzemy wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Kiedy wybory do Parlamentu Europejskiego

Rada Unii Europejskiej wyznaczyła w maju tego roku termin wyborów do Parlamentu Europejskiego. Odbędą się one w państwach członkowskich UE między 6 a 9 czerwca 2024 roku. Są to daty obowiązujące na mocy unijnego aktu wyborczego, który stanowi, że wybory do Parlamentu Europejskiego odbywają się co pięć lat, w okresie od czwartku do niedzieli, zazwyczaj w pierwszym pełnym tygodniu czerwca. Konkretny dzień przeprowadzenia wyborów ustalają państwa członkowskie, uwzględniając krajowe ramy prawne i konstytucyjne. Oznacza to, że najprawdopodobniej w Polsce wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w niedzielę 9 czerwca 2024 roku, co jest zgodne z tradycją prawną przeprowadzania wszystkich wyborów w Polsce właśnie w niedzielę. Poprzednie wybory do Parlamentu Europejskiego odbyły się w niedzielę 26 maja 2019 roku.

Parlament Europejski liczy obecnie 705 posłów, z czego Polsce przypada 52 posłów, których wybieramy w wyborach powszechnych. Wybierzemy ich w 13 okręgach wyborczych. W podziale mandatów uwzględnia się wyłącznie listy kandydatów tych komitetów wyborczych, które otrzymały co najmniej 5% ważnych głosów w skali kraju. Mandaty przyznaje się zgodnie z metodą d’Hondta, a więc systemem, który określa zasady przyznawania mandatów posłów na Sejm RP.

Kiedy wybory prezydenckie

Jak mówi Konstytucja RP, Prezydent Rzeczypospolitej wybierany jest na pięcioletnią kadencję. Poprzednie wybory na Prezydenta RP odbyły się 28 czerwca i 12 lipca 2020 roku (pierwsza i druga tura), a wygrał je urzędujący Prezydent Andrzej Duda. Należy pamiętać, że aby zostać wybranym na urząd Prezydenta RP już w pierwszej turze, trzeba otrzymać ponad połowę ważnie oddanych głosów. Jeśli jednak to się nie stanie, dwa tygodnie później odbywa się druga tura wyborów, w której biorą udział dwaj kandydaci z największą liczbą głosów uzyskanych w turze pierwszej. W drugiej turze wygrywa kandydat, który otrzyma większą liczbę głosów.

Zgodnie z Konstytucją RP, wybory na Prezydenta Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej. Trzeba jednak pamiętać, że ostatnie wybory prezydenckie odbyły się wyjątkowo w terminie niekonstytucyjnym, ze względu na pandemię Covid-19 i wprowadzonymi w związku z nią obostrzeniami, które uniemożliwiły przeprowadzenie wyborów w maju 2020 roku, na co wskazywała Konstytucja. Jako że Andrzej Duda po drugiej wygranej w wyborach prezydenckich objął urząd 6 sierpnia 2020 roku, oznacza to, że kolejne wybory na Prezydenta RP odbędą się w maju 2025 roku.

15 października wybieraliśmy 460 posłów i 100 senatorów, którzy będą nas reprezentowali w organach władzy ustawodawczej. Jakie wybory czekają nas później i kogo w nich wybierzemy?

Wkrótce wybory parlamentarne – co potem? Możliwe scenariusze

Pozostało 97% artykułu
Nieruchomości
Posiadaczy starych kominków czeka kara lub wymiana. Terminy zależą od województwa
W sądzie i w urzędzie
Prawo jazdy nie do uratowania, choć kursanci zdali egzamin
Prawo karne
Przerwanie wałów w Jeleniej Górze Cieplicach. Jest stanowisko dewelopera
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie