Marek Safjan: Nowy kodeks jest koniecznością. Czy zajmie się tym komisja?

Właśnie ruszyły na dobre prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego. Jak wygląda plan na najbliższe tygodnie i miesiące?

W tej chwili komisja cały czas pracuje nad projektem znoszącym ubezwłasnowolnienie. To jest ogromny kompleks zmian w kodeksie cywilnym, kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, jak i kodeksie postępowania cywilnego oraz w wielu innych ustawach, które odwołują się do instytucji ubezwłasnowolnienia. To oczywiście zajmuje nam bardzo dużo czasu, ale są bardzo jasno określone propozycje i myślę, że zbliżamy się do końca. Poza tym przyjęliśmy strategię prac nad zmianami w procedurze cywilnej.

Czytaj więcej

Prawnicy

Profesor Marek Safjan odchodzi ze stanowiska sędziego TSUE

31 stycznia 2024 r. będzie ostatnim dniem sprawowania przez profesora Marka Safjana funkcji sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE.

Jak rozumiem, w pierwszej kolejności komisja ma przygotować projekt doraźnych zmian w k.p.c., ale nie jest tajemnicą, że część członków komisji optuje za napisaniem kodeksu od nowa.

Mamy perspektywę krótko- i długoterminową. Nie ulega wątpliwości, że potrzebujemy całkowicie nowej kodyfikacji, natomiast doraźnie trzeba usunąć z kodeksu te wszystkie patologie wprowadzone zmianami, które były motywowane politycznie, bez uwzględnienia środowiska naukowego i praktyki.

Ma pan na myśli np. wprowadzenie rozpoznawania spraw odwoławczych w składach jednoosobowych?

Między innymi myślimy o tym, by przywrócić zasadę kolegialności i transparentności postępowania. Oprócz tego komisja planuje zająć się implementacją tzw. dyrektywy anty-SLAPP, mającej przeciwdziałać stosowaniu procesów sądowych do zastraszania dziennikarzy, naukowców czy aktywistów. Powołaliśmy też zespół roboczy, który zajmie się pewnymi zmianami w procedurze związanymi z rozpoznawaniem spraw dotyczących kredytów frankowych, ale o kierunku tych zmian będzie można szerzej mówić, jak już zespół przedstawi efekty. Natomiast to, jak dalekie i głębokie zmiany nastąpią, i czy w ogóle nastąpią, to nie jest jeszcze pewne. Decydując się na ewentualne kroki, nie można zawężać pola widzenia tylko do kredytów konsumenckich, bo wkraczamy na delikatne pole mechanizmów proceduralnych, które mają szersze zastosowanie.

Jakie jeszcze obszary mają być przedmiotem pracy komisji?

Na widoku mamy dość pilne zmiany prawa spadkowego, w szczególności odpowiedzialności za długi spadkowe. Ten obszar też wymaga interwencji ustawodawcy. W obszarze zainteresowania komisji będą również przepisy dotyczące upadłości i restrukturyzacji przedsiębiorstw oraz szeroko rozumiana kwestia ochrony konsumentów. Z pilnych kwestii, mogę powiedzieć jeszcze, że interwencji wymagać będą sprawy dotyczące umów związanych z procesem inwestycyjnym, podobnie jak przepisy o przedawnieniu i terminach zawitych.

Czytaj więcej

Prawnicy

Bodnar reaktywuje komisje kodyfikacyjne. Na ich czele znane nazwiska

Minister Bodnar reaktywuje rozwiązane przez Ziobrę komisje kodyfikacyjne, które mają przygotować prawdziwą reformę sądów i prawa. OKO.press podaje nazwiska prawników, którzy mu w tej reformie pomogą.

Jakie konkretnie zmiany ma pan na myśli, jeśli chodzi o proces inwestycyjny?

Przede wszystkim chodzi tutaj o przepisy dotyczące umów o roboty budowlane. Są liczne sygnały z praktyki wskazujące na pilną interwencję ustawodawcy.

A jeśli chodzi o terminy przedawnienia? Nie tak dawno mieliśmy do czynienia ze skróceniem niektórych z nich, jednak wciąż liczba różnych terminów przedawnienia jest ogromna.

Dlatego istnieje potrzeba dokonania generalnego przeglądu tych terminów, przedyskutowania relacji pomiędzy terminami zawitymi a terminami przedawnienia i całej tej sfery, która jest nieuporządkowana i rodzi ogromne problemy w praktyce i rozbieżności orzecznicze. Chodzi o uporządkowanie tej sfery i stworzenie przejrzystego systemu, który będzie bardziej zrozumiały dla ludzi, uczestników obrotu.

Jeśli chodzi o doraźne zmiany w k.p.c., to czy została zakreślona jakaś perspektywa czasowa na przeprowadzenie prac?

Został powołany zespół roboczy prawa procesowego pod przewodnictwem sędziego prof. Pawła Grzegorczyka, sędziego Sądu Najwyższego. Nie ma zakreślonego konkretnego terminu. Chcielibyśmy te zmiany przygotować jak najszybciej, a co to znaczy, to się okaże w praktycznym działaniu.

Natomiast przygotowanie nowego kodeksu postępowania cywilnego to zadanie na lata, czy jest to wykonalne podczas jednej, zaledwie czteroletniej kadencji?