Bon senioralny na opiekę nad osobami 75+. Znamy szczegóły projektu

Projekt ustawy o bonie senioralnym trafił w poniedziałek do konsultacji publicznych. Wprowadzi ona od 1 stycznia 2026 r. usługę wsparcia dla rodzin aktywnych zawodowo w opiece nad osobami powyżej 75. roku życia.

Bon będzie przysługiwał zarówno obywatelom polskim, jak i niektórym cudzoziemcom. Warunkiem będzie zamieszkiwanie seniora na terenie Polski w czasie korzystania z bonu senioralnego. 

Kiedy senior dostanie bon senioralny

Z bonu senioralnego skorzysta emeryt lub rencista w wieku 75+, który nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego (np. robienie zakupów, gotowanie, spożywanie posiłków, ubieranie się, kąpiel, sprzątanie), a jednocześnie posiada zstępnych, czyli dzieci, wnuki, prawnuki.  Warunki są dwa:

-  emerytura lub renta, którą senior dostaje z ZUS czy KRUS wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym, nie może przekraczać 3 500 zł brutto (w kolejnych latach próg ten będzie rósł: 4 000,00 zł  w 2027 r.; 4 500,00 zł  w 2028 r. i 5000 w 2029 r. i kolejnych latach),

- przychód dzieci, wnuków czy prawnuków nie może przekraczać dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dla gospodarstwa jednoosobowego, a przychód  członków wieloosobowego gospodarstwa domowego nie może przekraczać trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jak czytamy w projekcie, bon senioralny ma zapobiec ograniczaniu aktywności zawodowej bliskich seniora w celu sprawowania nad nim opieki. Jest to rozwiązanie obejmujące osoby, które ze względu na dochody gospodarstwa domowego, nie kwalifikują się do skorzystania z usług opiekuńczych z pomocy społecznej. Nie będzie możliwe łączenie usług realizowanych w ramach bonu z usługami opiekuńczymi realizowanymi w ramach systemu pomocy społecznej oraz ze wsparciem finansowym, które mogą otrzymać niepełnosprawni seniorzy. Takie ograniczenie ma umożliwić większej liczbie osób skorzystanie z usług opieki oraz zmniejszyć liczbę tzw. „białych plam”, czyli miejscowości, w których nie są dostępne usługi wsparcia dla osób starszych. 

Z tego samego powodu do bonu nie będą uprawnione osoby korzystające już ze świadczenia uzupełniającego lub wspierającego, korzystające z tzw. usługi sąsiedzkiej, przebywające w domach opieki społecznej, szpitalach czy hospicjach. 

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

2150 zł na opiekę nad starszym członkiem rodziny. Od kiedy bon senioralny?

Rząd chce wesprzeć krewnych osób w wieku 75+, którzy w związku z wykonywaną pracą, nie mogą zapewnić seniorowi wsparcia w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego. Rada Ministrów właśnie uwzględniła projekt w wykazie swoich tegorocznych prac.

Ile wyniesie bon senioralny

Jeśli wymienione wyżej warunki zostaną spełnione, seniorowi będzie przysługiwał bon na usługi opiekuńcze w kwocie do 2150 zł. Wsparcie będzie bezgotówkowe. Bonu nie będzie można wymienić na żadne środki płatnicze oraz inne środki wymiany. Niewykorzystany w danym miesiącu bon, nie przejdzie też na kolejne miesiące.

Decyzja o przyznaniu bonu i jego wysokości zostanie podjęta na podstawie danych z kwestionariusza oceny poziomu niezaspokojonych potrzeb seniora. Będą w nim pytania dotyczące samodzielności w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Bon otrzyma osoba, która w ramach oceny uzyska od 11 do 60 punktów. Przy czym liczba punktów przełoży się na liczbę godzin opieki, która zostanie opłacona bonem. I tak osobie, która otrzyma:

1)     od 11 do 20 punktów – przysługiwać ma do 12 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego miesięcznie;

2)     od 21 do 35 punktów – przysługiwać ma od 13 do 24 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego miesięcznie;

3)     od 36 do 50 punktów – przysługiwać ma od 25 do 36 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego miesięcznie;

4)     od 51 do 60 punktów – przysługiwać ma od 37 do 50 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego miesięcznie.

Jeżeli pod tym samym adresem mieszkać będą dwie osoby kwalifikujące się do uzyskania bonu (np. żona i mąż), wartość tego świadczenia zostanie określona odrębnie dla każdej z nich, ale łączna liczba godzin usług wsparcia nie może przekroczyć 72 godzin miesięcznie.

Jakie usługi senior dostanie w ramach bonu senioralnego

Projekt zakłada, że osoba w wieku 75 lat lub więcej otrzyma usługi wsparcia z czterech kategorii: zaspokojenie podstawowych codziennych potrzeb życiowych, pomoc w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną oraz zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi w ramach bonu będą świadczone w miejscu zamieszkania osoby starszej i będą miały charakter niemedyczny. Uzupełnią wsparcie w ramach systemu ochrony zdrowia (np. pielęgniarska domowa opieka długoterminowa). 

Kto może ubiegać się o bon dla seniora

Senior będzie osobą uprawnioną do korzystania z usług wsparcia świadczonych w ramach bonu senioralnego. Natomiast osobą uprawnioną do uzyskania usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie zstępny seniora (dziecko, wnuk, prawnuk). Ale tylko wtedy, gdy pracuje np. na etacie lub zleceniu, w ramach własnej działalności gospodarczej lub działalności rolniczej.

Wniosku o przyznanie bonu nie może złożyć osoba, która pobiera zasiłek dla opiekuna lub świadczenie pielęgnacyjne. 

Kto będzie realizował usługi opiekuńcze dla seniorów w ramach bonu

Organizacją opieki dla beneficjentów bonu zajmą się gminy. Będą mogły też zlecać wykonanie usług ośrodkowi pomocy społecznej, centrom usług społecznych, DPS-om, organizacjom pozarządowym oraz tzw. przedsiębiorstwom społecznym. 

Bezpośrednim opiekunem seniora będą mogły zostać osoby pełnoletnie, które nie są członkami rodzin seniorów i mają co najmniej średnie wykształcenie. Będą musiały przedstawić zaświadczenie o niekaralności, a także ukończyć odpowiednie szkolenie (minimum 30 godzin zajęć), w zakres którego wejdą zagadnienia m.in. z organizacji opieki nad seniorem,  podstaw psychologii i  socjologii oraz zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.

Z szacunków rządu wynika, że z bonu może skorzystać sporo osób. Seniorzy w wieku 75 lat lub więcej to bowiem prawie 3 miliony Polaków.  Sam bon i koszty jego obsługi przez gminy mają być w całości finansowane z budżetu państwa.