Jacek Czaputowicz: Czy wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka trzeba wykonywać?

Skoro wyroków ETPCz w sprawie uchodźców i push-backów nie trzeba wykonywać, to może także nie musimy się zbytnio przejmować wyrokami dotyczącymi reformy systemu sprawiedliwości i Krajowej Rady Sądownictwa?

Publikacja: 06.02.2024 13:20

Rząd PiS musiał się mierzyć z zarzutem, że nie wykonuje wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowie

Rząd PiS musiał się mierzyć z zarzutem, że nie wykonuje wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (na zdjęciu).

Foto: dbrnjhrj - stock.adobe.com

Rząd Prawa i Sprawiedliwości musiał się mierzyć z zarzutem, że nie wykonuje wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz). Zmianę w tym zakresie zapowiedział nowy rząd koalicyjny. Niedługo po odebraniu nominacji minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski wystosował pismo do przewodniczącej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, w którym „wyraził wolę i determinację Polski do wykonywania wyroków ETPCz”.

Nie do pomyślenia, by nowy rząd kontynuował politykę Mariusza Kamińskiego. A jednak to robi

Podobnie minister sprawiedliwości Adam Bodnar przypomniał sędziom, że wyroki ETPCz obowiązują także w Polsce (w domyśle – wcześniej nie obowiązywały). Trybunał np. wielokrotnie wskazywał, że sposób wyboru i skład Krajowej Rady Sądownictwa nie zapewniają jej niezależności, więc powołani przez KRS sędziowie nie są niezawiśli. Takie podejście sugeruje, że zmiany w sądownictwie są konieczne, wynikają z czynników zewnętrznych, takich, do których Polska jest zobowiązana, a nie jako leżące w interesie władzy czy jakiejś grupy sędziów.

Inaczej jest w przypadkach push-backów – wypychania uchodźców za granicę z Białorusią bez dania im możliwości ubiegania się o status uchodźcy. Dr Hanna Machińska głosi, że jest nie do pomyślenia, by nowy rząd kontynuował tę rozpoczętą przez ministra Mariusza Kamińskiego, a sprzeczną z prawem międzynarodowym praktykę. „Nie możemy być świadkami bezwzględnego polowania na ludzi” – woła dr Machińska i chodzi o „wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wiele wyroków w Polsce pozostaje niewykonanych, a przecież będą napływały kolejne”.

No to jak to jest z wyrokami ETPCz – obowiązują one czy też nie?

Wątpliwości rozwiewa wiceminister MSWiA Maciej Duszczyk, który jeszcze przed odebraniem nominacji zapowiedział: „Nie ma takiej opcji, by straż graniczna mogła z dnia na dzień po prostu odejść od push-backów”. Trzeba przyznać, że zapowiedź ta jest konsekwentnie realizowana. Według oficjalnych danych w okresie od 12 grudnia 2023 r. do 15 stycznia 2024 r. Straż Graniczna „wypchnęła” za granicę z Białorusią 93 osoby.

Skoro zatem wyroków ETPCz nie trzeba wykonywać w sprawie uchodźców, to może także nie musimy się zbytnio przejmować wyrokami dotyczącymi reformy systemu sprawiedliwości? Warto na oba zagadnienia spojrzeć z perspektywy interesu państwa, a nie wymachiwać wyrokami ETPCz niczym pałką jedynie w tych wypadkach, kiedy jest to dla obecnej władzy wygodne.

O autorze

Jacek Czaputowicz

Profesor na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2018–2020 był ministrem spraw zagranicznych

Rząd Prawa i Sprawiedliwości musiał się mierzyć z zarzutem, że nie wykonuje wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz). Zmianę w tym zakresie zapowiedział nowy rząd koalicyjny. Niedługo po odebraniu nominacji minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski wystosował pismo do przewodniczącej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, w którym „wyraził wolę i determinację Polski do wykonywania wyroków ETPCz”.

Nie do pomyślenia, by nowy rząd kontynuował politykę Mariusza Kamińskiego. A jednak to robi

Pozostało 82% artykułu
Opinie polityczno - społeczne
Janusz Reiter: Putin zmienił sposób postępowania z Niemcami. Mają się bać Rosji
Opinie polityczno - społeczne
Zuzanna Dąbrowska: Trzeba było uważać, czyli PKW odrzuca sprawozdanie PiS
Opinie polityczno - społeczne
Kozubal: 1000 dni wojny i nasza wola wsparcia
Opinie polityczno - społeczne
Apel do Niemców: Musicie się pożegnać z życiem w kłamstwie
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Opinie polityczno - społeczne
Joanna Ćwiek-Świdecka: Po nominacji Roberta F. Kennedy’ego antyszczepionkowcy uwierzyli w swoją siłę