Aleksander Brückner - odkrywca średniowiecznych tekstów. Wystawa w Bibliotece Narodowej

Wystawa „Aleksander Brückner. Średniowiecza odzyskane” w Bibliotece Narodowej przedstawia historyka literatury i najcenniejsze średniowieczne zabytki języka polskiego.

Publikacja: 02.10.2023 03:00

„Kazania świętokrzyskie” to niejedyny skarb na wystawie w Bibliotece Narodowej

„Kazania świętokrzyskie” to niejedyny skarb na wystawie w Bibliotece Narodowej

Foto: Mat. Pras.

„Jak Schliemann Troję, tak on odkrył nam dawną literaturę polską” – pisał o nim inny wybitny polonista, prof. Stanisław Pigoń.

Podczas wernisażu w Warszawie Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej (BN), mówił: – To niezwykła okazja do przypomnienia Aleksandra Brücknera, polskiego profesora, który prowadził Katedrę Języków i Literatur Słowiańskich na Uniwersytecie Berlińskim przez ponad 40 lat. Autor ma ponad 1500 naukowych publikacji. Profesor Aleksander Brückner zmarł 24 maja 1939 roku. Wystawę otwieramy w dzień po uroczystym przeniesieniu prochów profesora z Berlina na cmentarz Rakowicki w Krakowie.

Prezentacja w nowych przestrzeniach czytelni Biblioteki Narodowej, przebudowanych przez Konior Studio, przedstawia sześć niezwykłych rękopisów średniowiecznych, przechowywanych w BN.

Czytaj więcej

Marianna Otmianowska nową dyrektor Łazienek Królewskich

Najcenniejszy z nich to „Kazania świętokrzyskie” datowane na koniec XIII wieku lub wiek XIV, uznawane za najstarszy dokument prozatorski stworzony w języku polskim.

Profesor Brückner znalazł je w 1890 roku w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w Petersburgu w oprawie kodeksu zawierającego Dzieje Apostolskie i Apokalipsę. Podczas wernisażu można było posłuchać fragmentu „Kazań…” z archiwalnego nagrania w interpretacji Zbigniewa Zapasiewicza.

Brückner miał 36 lat, kiedy dokonał wielkiego odkrycia. Wziął jedyny urlop w czasie swej zawodowej kariery i pojechał do Petersburga, gdzie nie zamierzał odpoczywać. W Cesarskiej Bibliotece Publicznej badał polskie rękopisy wywiezione tam przez Katarzynę II po powstaniach kościuszkowskim i listopadowym. W jednym z nich odnalazł paski pergaminu, które podtrzymywały grzbiet książki. Były na nich teksty w języku polskim. 18 pergaminowych pasków udało się złożyć w podwójną zapisaną obustronnie kartę. Do Polski powróciły w 1925 roku. Wojnę przetrwały w Kanadzie, gdzie ewakuowano je wraz z najcenniejszymi zbiorami Biblioteki Narodowej.

Czytaj więcej

Inauguracja Muzeum Historii Polski

Pozostałe teksty na wystawie to średniowieczne pieśni religijne, apokryfy, najstarszy znany świecki wiersz polski Słoty „O zachowaniu się przy stole”, najstarsze polskie żarty oraz XV-wieczne zaklęcia.

Aleksander Brückner (1856–1939) - wybitny slawista i historyk polskiej literatury, badacz języka i kultury, urodził się w Tarnopolu. Gimnazjum ukończył we Lwowie, następnie studiował slawistykę na Uniwersytecie Lwowskim. W 1876 r. zrobił doktorat w Wiedniu i kontynuował studia w Berlinie i Lipsku.

Pracę rozpoczął na Uniwersytecie Lwowskim. W 1880 roku objął stanowisko profesora języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie Berlińskim. Wsławił się także jako autor książek „Dzieje literatury polskiej”, „Dzieje języka polskiego”, „Dzieje kultury polskiej”, „Mitologia słowiańska”, „Słownik etymologiczny języka polskiego” i „Encyklopedia staropolska”. Budził podziw swoją wiedzą, erudycją, energią i polemicznym zapałem.

Dopełnieniem ekspozycji w BN są wyświetlane na ekranach kolorowe projekty plakatów dedykowane prof. Brücknerowi. Są to prace studentów warszawskiej ASP z pracowni dr Katarzyny Stanny na Wydziale Sztuki Mediów ASP w Warszawie: m.in. Natalii Droszcz, Zofii Sławińskiej, Zofii Jackowskiej, Piotra Klujewskiego, Aleksandry Moroz, Agnieszki Jarosz, Alsei Malsei, Alicji Lechowicz, Wojciecha Pietryki, Weroniki Krekory, Wiktorii Krekory, Mikołaja Karwana-Jastrzębskiego, Maksymiliana Gwiazdy, Macieja Powali.

16 i 17 października w Berlinie odbędzie się międzynarodowa konferencja „Aleksander Brückner i jego dziedzictwo. Rozwój badań nad kulturą staropolską i studiów slawistycznych w Niemczech i innych krajach Europy (od XIX do początku XXI wieku)”.

„Jak Schliemann Troję, tak on odkrył nam dawną literaturę polską” – pisał o nim inny wybitny polonista, prof. Stanisław Pigoń.

Podczas wernisażu w Warszawie Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej (BN), mówił: – To niezwykła okazja do przypomnienia Aleksandra Brücknera, polskiego profesora, który prowadził Katedrę Języków i Literatur Słowiańskich na Uniwersytecie Berlińskim przez ponad 40 lat. Autor ma ponad 1500 naukowych publikacji. Profesor Aleksander Brückner zmarł 24 maja 1939 roku. Wystawę otwieramy w dzień po uroczystym przeniesieniu prochów profesora z Berlina na cmentarz Rakowicki w Krakowie.

Pozostało 84% artykułu
Kultura
Dzieło włoskiego artysty sprzedane za 6 mln dolarów. To banan i taśma klejąca
Kultura
Startuje Festiwal Niewinni Czarodzieje: Na karuzeli życia
Kultura
„Pasja wg św. Marka” Pawła Mykietyna. Magdalena Cielecka zagra Poncjusza Piłata
Kultura
Pawilon Polski na Biennale Architektury 2025: Pokażemy projekt „Lary i penaty"
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Kultura
Muzeum Historii Polski na 11 listopada: Wystawa „1025. Narodziny królestwa”