Muzeum Historii Polski na 11 listopada: Wystawa „1025. Narodziny królestwa”

Ekspozycja „1025. Narodziny królestwa” panoramicznie opowiada o wczesnośredniowiecznej Polsce, o rządach i polityce Piastów, życiu w grodach warownych, o elitach władzy i o życiu codziennym ludzi, ale też o warunkach naturalnych i klimacie krainy zasobnej w lasy, jeziora, rzeki. Multimedia i stanowiska interaktywne współistnieją na niej z cennymi zabytkami. W sumie składa się na nią 500 obiektów.

Wystawa dzieli się na 5 przestrzeni: „Królestwo”, „Gniezno – Serce Królestwa”,, „Trzej królowie” (Bolesław Chrobry, Mieszko II oraz Bolesław Śmiały) „Król i krzyż” „Królestwo bez króla”.

I podkreśla długofalowe znaczenie koronacji z XI wieku. Chociaż Bolesław Chrobry umarł tuż po koronacji, Mieszko II musiał uciekać z kraju, a kilkadziesiąt lat później podobny los spotkał Bolesława Śmiałego, awans Polski do miana królestwa, miał znaczenie trwałe, niezależne od tego, czy w danym momencie państwu przewodził koronowany władca, czy nie. Ponad 200 lat po koronacji Bolesława Chrobrego, idea Polski jako królestwa odegrała kluczową rolę w budowie poczucia wspólnoty.

Czytaj więcej

Z regionów

Biało-czerwone ulice. Cała Polska uczci Święto Niepodległości

Msze święte, ale też wystawy, koncerty, biegi czy parady uliczne - zaplanowano w całym kraju w poniedziałek 11 listopada. Polska świętuje 106. rocznicę odzyskania niepodległości.

Najcenniejsze skarby i zabytki

Denar Bolesława Chrobrego „Princes Polonie” ze zbiorów MHP to najważniejsza moneta w historii Polski z powodu najstarszej inskrypcji, w której pojawia się nazwa Polonia. - Świadczy o tym , że król sam tak nazywał swoje państwo – tłumaczy kurator dr Tomasz Borowski. Wbrew obiegowym opiniom nazwa Polski nie wywodzi się od Polan ani stąd, że mieliśmy dużo pól, bo przeciwnie kraj był lesisty. Nazwa pochodzi od pola jako określenia terenu zorganizowanego.

Trudniej rozszyfrować, jakiego ptaka przedstawia awers monety. Przeważa teoria, że to paw, jeden z symboli zmartwychwstania ważnych dla chrześcijaństwa. Natomiast krzyż na rewersie jednoznacznie wskazuje na przynależność nowego państwa do chrześcijańskiego świata.

Wspaniałym romańskim zabytkiem sztuki złotniczej jest srebrny kielich „Królewski” pierwotnie pochodzący z klasztoru w Trzemesznie. Wykonany został w XII wieku, prawdopodobnie na zlecenie Mieszka III, syna Bolesława Krzywoustego, księcia wielkopolskiego, kujawskiego i krakowskiego. Mieszko III nie był koronowany, ale najwyraźniej miał takie aspiracje. Kielich przedstawia sceny starotestamentowa, a wśród nich koronację króla Dawida. Od tej właśnie sceny wzięła się jego nazwa „Królewski”. Zabytek niezwykle rzadko opuszcza Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.

Herma relikwiarzowa św. Zygmunta została ufundowana w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego dla katedry w Płocku. Prawdopodobnie rzeźbiarsko przedstawiona twarz świętego (króla Burgundów) ma rysy Kazimierza Wielkiego. Natomiast korona na jego głowie – wysadzana rubinami, szafirami, perłami - jest wczesnośredniowieczna, a więc starsza niż sam relikwiarz. Prawdopodobnie należała do jednej z księżniczek piastowskich. Najwcześniejsze polskie insygnia koronacyjne nie zachowały się do dzisiejszych czasów, więc jest to unikatowy obiekt, niezmiernie cenny. Korona wypożyczona została ze skarbca archidiecezjalnego w Płocku.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Niepodległą świętujemy na Cytadeli

Muzeum Historii Polski i miasto Warszawa organizują imprezy związane z rocznicą odzyskania niepodległości. Zaplanowane zostały one na Trakcie Królewskim oraz na warszawskiej Cytadeli.

Dziewięć miniaturowych XI-wiecznych szklanych kostek mozaikowych z czasów Bolesława Chrobrego, pochodzących z wykopalisk na Ostrowie Tumskim w Poznaniu , to dowód, że w Polsce mieliśmy także średniowieczne złote mozaiki.

Wspaniały XV-wieczny ornat, wyszywany złotymi nićmi, z kościoła św. Marii Magdaleny w Kwieciszewie, miasta należącego kiedyś do kapituły gnieźnieńskiej, pochodzi z fundacji królewskiej, prawdopodobnie już Jagiellonów. Eksponat wypożyczony został z Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.

Blisko tysiącletni Codex pretiosus z fragmentami Ewangelii, służył jako wkładka do tzw. „Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego”’, być może używanego podczas mszy koronacyjnej Bolesława Śmiałego.

Relikwiarz św. Wojciecha, pochodzący z Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, jest kopią relikwiarza ufundowanego przez Bolesława Krzywoustego, skradzionego na początku XX wieku. W środku są autentyczne relikwie św. Wojciecha pozyskane przez arcybiskupa gnieźnieńskiego z Rzymu.

Złoty pierścień z żółtym topazem należał do arcybiskupa Jaku Świnki, który koronował w katedrze gnieźnieńskiej Przemysła II w 1295 roku po koniec rozbicia dzielnicowego. Podczas wojny pierścień został wywieziony do Niemiec. Powrócił do skarbca katedry gnieźnieńskiej w 1958 roku.

Wystawa opowiada nie tylko o dominującym chrześcijaństwie, ale również o współistniejących kultach nie-chrześcijańskich, przywołując m.in. owiane tajemnicą miejsca, takie jak góra Ślęża, czy domniemana „wyspa świętych koni”.

Opowieści o niezwykłych kobietach

Opowieść dopełniają portrety niezwykłych kobiet. Rychezy, pierwszej królowej Polski oraz jej córki Gertrudy Mieszkówny, żony wielkiego księcia kijowskiego – którą możemy poznać jako pierwszą polską pisarkę. Zachował się jej podróżny pamiętnik z odręcznie zapisywanymi modlitwami, będącymi przykładem pięknej wczesnośredniowiecznej poezji.

Wystawa powstała we współpracy z Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, jest czynna w Muzeum Historii Polski na Cytadeli w Warszawie do 15 grudnia.