Sebastian M. chce 150 tys. zł od gazety. SLAPP-owy pozew i efekt Streisand

Sebastian M. podejrzany o spowodowanie śmiertelnego wypadku na trasie A1 we wrześniu ubiegłego roku (w wyniku którego śmierć w płomieniach poniosła trzyosobowa rodzina) złożył kolejny pozew o naruszenie jego dóbr osobistych. Tym razem domaga się 150 tys. zł od „Gazety Wyborczej” za przypisywanie mu odpowiedzialności za zdarzenie. Wcześniej, jak policzył TVN 24,  jego rodzina złożyła 27 pozwów wobec internautów na łączną kwotę 500 tys. zł. 

Czy Sebastian M., który nie został skazany, bo uciekł do Zjednoczonych Emiratów Arabskich (trwają starania o jego ekstradycję), ma szansę na uzyskanie zadośćuczynienia za przypisywanie mu winy np. przez media, skoro nie zapadł prawomocny wyrok w sprawie?

Zdaniem adwokata Jerzego Naumanna w tej sytuacji sąd nie powinien rozstrzygać tego, czy jego roszczenie o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych jest zasadne, czy nie.

Czytaj więcej

Dobra osobiste

Wypadek na A1. Rodzina Sebastiana M. żąda olbrzymich pieniędzy za skutki hejtu

Żona Sebastiana M., kierowcy BMW, który spowodował wypadek na autostradzie A1 we wrześniu 2023 r., złożyła pozew przeciwko portalowi Wykop.pl. Domaga się ogromnego zadośćuczynienia. Kobieta złożyła już wcześniej pozew przeciwko internaucie i fotografowi, którzy mieli publikować jej zdjęcia. To jednak nie koniec pozwów.

Sprawa na granicy oczywistości 

– Sąd we wszystkich tego typu sprawach powinien zawiesić postępowanie do czasu zakończenia postępowania karnego, którego wynik wydaje się być oczywisty. Biorąc pod uwagę prędkość, z jaką kierowca się poruszał, mimo domniemania niewinności, jego sprawstwo jest na granicy oczywistości. W tej sytuacji komentarze, w których przypisuje mu się winę za tragiczne pozbawienie życia zupełnie niewinnych uczestników ruchu, wydają się uzasadnione – mówi mec. Naumann.

Jak dodaje, z punktu widzenia przesłanki do zawieszenia postępowania w sprawie o ochronę dóbr osobistych nie ma znaczenia, czy sprawa karna jest na etapie postępowania sądowego, czy dopiero przygotowawczego. Orzekanie przez sąd co do meritum, bez czekania na rozstrzygnięcie sądu karnego, mogłoby skutkować tym, że sąd uwzględniłby roszczenie i nakazał wypłatę zadośćuczynienia, a następnie sąd karny wydałby wyrok skazujący, który by potwierdził winę powoda.

Jak zwraca uwagę mec. Naumann, co innego byłoby w sytuacji przestępstwa poszlakowego, gdzie wątpliwości co do sprawstwa są poważne. Wówczas podejrzany czy oskarżony korzysta z ochrony w postaci animizacji, zarówno wizualnej poprzez niepokazywanie wizerunku, jak i poprzez niepodawanie pełnego nazwiska. Można sobie wyobrazić, że w sprawie, w której sprawstwo nie jest oczywiste, przypisanie winy przez media może naruszyć dobra osobiste oskarżonego, zwłaszcza gdy prawomocny wyrok, który potwierdziłby czyjąś niewinność, zapada po latach. Wtedy taki oskarżony, w ramach postępowania cywilnego, mógłby się domagać przyznania przez sąd zabezpieczenia np. w postaci zakazu publikacji jednoznacznie przypisujących winę.

Czytaj więcej

Wypadki

Radosław Sikorski: Sprawa ekstradycji Sebastiana M. "pod osobistym nadzorem" ministra ZEA

"Władze Emiratów temat ekstradycji Sebastiana M. będą miały pod osobistym nadzorem" - poinformował na profilu X szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski. Sebastian M. jest podejrzany o spowodowanie śmiertelnego wypadku na autostradzie A1.

Utrudnia postępowanie i chce czerpać korzyści z bycia nieskazanym

– Natomiast w sprawie wręcz narzucająco oczywistej domniemanie niewinności funkcjonuje jako gwarancja procesowa, ale nieidąca tak daleko, żeby zupełnie znosić oczywistość wniosków, jakie można wyprowadzić ze znanych okoliczności, które są jednoznaczne, czytelne i niepodważalne. W tym konkretnym przypadku warto dodać, że postępowanie karne ciągle się toczy, bo Sebastian M. utrudnia jego prowadzenie, uciekając przed polskimi organami ścigania. Byłoby czymś absurdalnym, gdyby z faktu ucieczki przed wymiarem sprawiedliwości, która uniemożliwiła póki co jego skazanie, uczynił sobie pretekst do wytaczania powództw o naruszenie dóbr osobistych – dodaje mec. Naumann. – Z drugiej strony może pozwana gazeta powinna zaproponować Sebastianowi M. wypłacenie żądanej kwoty w gotówce. Z tym, że do obioru osobistego w redakcji – żartuje adwokat. A na poważnie podkreśla, że działanie Sebastiana M. nacechowane jest buńczucznością i brakiem jakiejkolwiek empatii w stosunku do pokrzywdzonych i ich rodzin.

Teoretycznie można sobie wyobrazić, że Łukasz Ż., potencjalny sprawca wypadku na Trasie Łazienkowskiej, czy inni piraci drogowi wpadną na podobny pomysł. Bo choć każdy może zobaczyć w internecie, jak doszło do wypadku, i bez problemu ocenić, kierowca którego auta ponosi za to odpowiedzialność, to na nagraniu nie widać przecież, kto siedział za kierownicą (a z relacji prokuratury wiemy, że Łukasz Ż. próbował obwinić o to jadącą z nim partnerkę).

– Dlatego zawsze na szkoleniach dla dziennikarzy powtarzałem, że wszystko zależy od warsztatu. Można w umiejętny sposób podać każdą informację, nie narażając się na pozew. Choćby tak absurdalny, jak w tym przypadku – wyjaśnia mec. Naumann.

Sebastian M. i jego otoczenie stosują SLAPP-y

Z kolei Konrad Siemaszko, koordynator programu „Wolność słowa” w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, uważa, że takie działanie pełnomocników otoczenia Sebastiana M. można zakwalifikować jako typowy SLAPP (z ang. strategiczny pozew przeciwko partycypacji publicznej).

 – Świadczy o tym, po pierwsze, bardzo wysoka dochodzona kwota, po drugie, skoordynowany charakter tych działań prawnych podejmowanych przez ukrywającego się i jego rodzinę, a po trzecie, dość wątpliwa moim zdaniem zasadność dochodzonych roszczeń – wylicza prawnik.

Czytaj więcej

Przestępczość

Po wypadku na Trasie Łazienkowskiej. Łukasz Żak został zatrzymany w Niemczech

Poszukiwany po wypadku na Trasie Łazienkowskiej w Warszawie Łukasz Żak został zatrzymany przez niemiecką policję - poinformowała Prokuratura Okręgowa w Warszawie.

 – Należy pamiętać, że rzeczywiście relacjonując postępowanie karne, media co do zasady powinny się wykazywać pewną powściągliwością. Prawdą jest też, że prawo prasowe zakazuje wypowiadać prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym przed wydaniem orzeczenia w pierwszej instancji. Ale należy pamiętać jednocześnie, że to samo prawo prasowe nakłada na prasę obowiązek prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk. Trudno więc oczekiwać od prasy zakłamywania rzeczywistości – mówi Konrad Siemaszko. I dodaje, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wspomniany zakaz wypowiadania opinii co do rozstrzygnięć nie wyłącza ogólnych zasad, którymi rządzą się sprawy o ochronę dóbr osobistych.