Jak oddać osocze potrzebującym

-  Zapotrzebowanie na osocze COVID-19 ze strony szpitali jest bardzo duże, ilość pobieranego osocza przez RCKIK nie jest wystarczająca – przyznaje Krzysztof Olbromski, zastępca dyrektora do spraw medycznych Regionalnego Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu.

O oddawanie osocza prosi także minister zdrowia Adam Niedzielski. - Leczenie osoczem jest w tej chwili metodą stosowaną w polskich szpitalach i apeluję do ozdrowieńców, żeby do tych centrów się zgłaszali. Warunki, jakie powinni spełniać, tj. przede wszystkim miesiąc po formalnym wyzdrowieniu, a oczywiście regionalne centra dokonają dalszej kwalifikacji przeprowadzając odpowiednie badania i testy. Ale to jest bardzo ważne, żebyśmy tę krew ozdrowieńców zbierali - podkreślił podczas konferencji prasowej.

Mało chętnych do oddania

Marek Posobkiewicz, były szef Głównego Inspektoratu Sanitarnego, przebywa o w szpitalu ze względu na zakażenie koronawirusem. Poinformował, że Covid-19 przechodzi „średnio ciężko”. Korzystał z osocza ozdrowieńców i apeluje do wszystkich, którzy są po kontakcie z wirusem, aby oddawali osocze.

- Osoby, które chorowały i były leczone w szpitalu, skutecznie powróciły do zdrowia i ich stan kwalifikuje ich, by zostać dawcami osocza, niech się podzielą. Chorych w gorszym ode mnie stanie jest dużo. Żadne osocze nie zostanie zmarnowane – mówi Marek Posobkiewicz.

Jak podało ministerstwo zdrowia wyzdrowiało już ponad 160 tys. osób, u których wcześniej stwierdzono zakażenie koronawirusem.  I to one mogą podzielić się osoczem, w którym są przeciwciała, pozwalające zwalczać śmiertelnego wirusa.

A osocza brakuje, bo do Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zgłasza się bardzo mało osób, które chcą się podzielić tym cennym darem. W  Poznaniu średnio dziennie pobierane jest  osocze od 8-10 dawców, a zwykle jedna osoba oddaje ok.650-700 ml osocza.

Stołeczne RCKiK zapisuje  średnio 10 ozdrowieńców codziennie (w dni
powszednie), ale już na oddanie przychodzi połowa z zapisanych. We Wrocławiu zgłasza się średnio 8-10 osób, a w Krakowie – cztery. A w  Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy w ostatnim tygodniu osocze oddało 37 ozdrowieńców. 

- Pobieramy je metodą plazmaferezy, jednorazowo w zależności od masy ciała dawcy od 500 do 650ml. Jest to procedura w pełni bezpieczna i nie obciążająca organizmu, dlatego można ją powtórzyć już po 7 dniach – mówi Katarzyna Gągola, zastępca dyrektora ds. medycznych RCKiK w Bydgoszczy.

Przyznaje, że ilość donacji zależy od ilości przeciwciał w pobranym osoczu oraz chęci dawcy. - Zgodnie z obowiązującą nas procedurą osocze możemy pobrać 3 razy w odstępie tygodniowym, a jeżeli dawca nadal ma wystarczające miano przeciwciał kolejne donacje może oddawać w odstępach dwutygodniowych – dodaje dyr. Gągola.

Pomoc z różnych regionów

Jak zauważa Joanna Wojewoda, kierownik działu dawców i pobierania RCKiK w Warszawie, procedura dopuszcza pobieranie 3 donacji (po 600ml) co tydzień. - Po każdej donacji badane są przeciwciała jeżeli ich ilość jest odpowiednia, dawca umawiany jest na kolejne oddania. Do września pobierana ilość osocza była wystarczająca, ale obecnie nie - przyznaje Joanna Wojewoda.

Dyr. Gągola mówi, że  to ile dana osoba ma przeciwciał i jak długo się utrzymują zależy od właściwości konkretnego organizmu. 

- Zauważyliśmy pewną zależność, że miano przeciwciał jest tym wyższe, im gorzej dana osoba przechodziła tę chorobę. Wśród naszych dawców są osoby, które chorowały wiosną i nadal mają wysokie miano przeciwciał, ale ponad 20 proc.  mimo potwierdzonego zakażenia Covid-19 takich przeciwciał nie ma wcale, lub bardzo małą ilość - mówi zastępca dyrektora ds. medycznych RCKiK w Bydgoszczy.

Jak zauważa Agnieszka Ortyl, z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie, oddawana ilość osocza nie jest wystarczająca dla zabezpieczenia zapotrzebowań kierowanych ze  szpitali z regionu.

- Zdarzają się sytuacje gdy nie mamy osocza danej grupy krwi. Na początku pandemii RCKIK w Poznaniu pomagało innym RCKIK, aktualnie nie ma takiej możliwości, osocze pobrane u nas jest na bieżąco wydawane i wykorzystywane w szpitalach na terenie Wielkopolski- mówi Krzysztof Olbromski, z Regionalnego Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu.

Również Agnieszka Ortyl z Krakowa przyznaje, że wcześniej RCKiK  udostępniło  pobrane osocze od ozdrowieńców innym placówkom. Korzystały  z niego szpitale zaopatrywane przez RCKiK w Kielcach, Rzeszowie, Wałbrzychu, Wrocławiu i Zielonej Górze.

Joanna Wojewoda, z Warszawy przyznaje, że często się zdarza aby szpitale covidowe nie otrzymały osocza w danej grupie lub nie otrzymały w zamawianej ilości.

- W poprzednich miesiącach się dość często przekazywaliśmy osocze do innych centrów krwiodawstwa na potrzeby szpitali na ich terenie; w październiku były to wyjątkowe przypadki - dodaje Joanna Wojewoda.

Katarzyna Gągola, z Bydgoszczy także przyznaje, że zapotrzebowanie na osocze ozdrowieńców ze strony szpitali jest bardzo duże i rośnie wręcz lawinowo.

- W ciągu 4 miesięcy, od początku maja do końca sierpnia, wydaliśmy do szpitali łącznie raptem 50 jednostek, a aktualnie wydajemy 20-30 jednostek dziennie – opowiada

Agnieszka Ortyl, z krakowskiego RCKiK przyznaje, że zdarza się, że szpitale zgłaszają zapotrzebowanie na osocze od ozdrowieńców, a w Banku Krwi jest ono niedostępne lub brak osocza zgodnego z grupą krwi biorcy. 

Jak zauważa lek. Małgorzata Antończyk, kierownik Działu Metodyczno-Organizacyjnego i Promocji RCKiK we Wrocławiu osocze przetaczane jest zgodnie z grupą krwi pacjenta, więc mogą występować niedobory danej grupy krwi osocza od ozdrowieńców.

- Jest coraz większe zapotrzebowanie na to osocze. Sporadycznie przekazujemy osocze do innych szpitali spoza działalności RCKiK we Wrocławiu. Jesteśmy jedną służbą krwi, wiec wzajemnie realizujemy prawidłową gospodarkę składnikami krwi  - mówi lek. Małgorzata Antończyk.

Osocze oddajemy dla kogoś, a nie komuś

Jak podaje Katarzyna Gągola z RCKiK w Bydgoszczy zapotrzebowanie na osocze ozdrowieńców ze strony szpitali jest bardzo duże i rośnie wręcz lawinowo.

- W ciągu czterech  miesięcy, od początku maja do końca sierpnia, wydaliśmy do szpitali łącznie raptem 50 jednostek, a aktualnie wydajemy 20-30 jednostek dziennie - opowiada.

W  internecie, zwłaszcza na portalach społecznościowych nie brakuje apeli o oddawanie osocza przez ozdrowieńców.

- Kochani, mój ukochany Tata, który jest lekarzem i na co dzień pomaga pacjentom, teraz sam walczy o życie z koronawirusem. Potrzebujemy pomocy ludzi, którzy wyzdrowieli po koronawirusie. Można oddać osocze na konto mojego taty – apeluje jedna z internautek. Dodaje, że „jej  Tata to człowiek o gołębim sercu, który nigdy nie odmówił pomocy, gdy ktoś jej potrzebował”.

Jednak jak przyznaje Katarzyna Gągola, z RCKIK w Bydgoszczy, „nie ma możliwości oddawania osocza ze wskazaniem pacjenta, do którego powinno ono trafić”. - Oddane osocze trafia do wspólnej puli i jest wydawane w pierwszej kolejności do osób, które są w najcięższym stanie - tłumaczy.