Jaka jest w Polsce sytuacja firm na tle Europy? Najnowsze badania

Mnóstwo ciekawych informacji o prowadzeniu biznesu w Polsce przynosi raport z badania przedsiębiorczości – GEM Polska 2024 (GEM to Global Entrepreneurship Research Association). To 13 edycja raportu, który pokazuje nie tylko to, co z biznesem dzieje się w Polsce, ale też jak wyglądamy na tle Europy. Tegoroczne badanie daje, zdaniem polskich współautorów raportu z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, podstawę do nieco bardziej optymistycznego spojrzenia w przyszłość w porównaniu z sytuacją przedstawianą w poprzednich edycjach raportu, odnoszących się do danych z lat 2020–2022.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Sztuczna inteligencja zmieni rynek pracy szybciej niż myślisz

Rosnąca popularność AI sprawi, że wkrótce część z 3,7 mln pracowników najbardziej narażonych na jej wpływ będzie musiała zdobyć nowe kompetencje albo zmienić zawód.

- Negatywny trend systematycznego obniżania się wskaźników dotyczących społecznej percepcji przedsiębiorczości, planowania założenia działalności, jak i aktywności biznesowej, szczególnie w odniesieniu do przedsięwzięć będących na wczesnym etapie rozwoju, wyhamował – komentuje Katarzyna Duber-Stachurska, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Postrzeganie przedsiębiorczości gorsze w Polsce niż w innych krajach

Choć nadal większość (63 proc.) Polaków uważa, że przedsiębiorcom, którzy odnieśli sukces, należy się uznanie, to znacznie mniej (43 proc.) jest zdania, że prowadzenie firmy jest dobrym sposobem na życie. Wyniki te nie odbiegają od pozyskanych w wyjątkowo trudnym 2022 r., co więcej – wciąż są znacząco niższe niż najwyższe odczyty w 13-letniej historii systematycznych badań GEM, czyli w latach 2018–2019 (ok. 80 proc.). Postrzeganie przedsiębiorczości przez Polaków jest obecnie także mniej korzystne w porównaniu do mieszkańców Europy, gdzie średnio 69 proc. osób docenia sukcesy przedsiębiorców, a 60 proc. jest zdania, że bycie na swoim jest dobrą opcją na wykonywanie zawodu.

Jednocześnie tylko 38 proc. Polaków dostrzega w mediach publicznych i internecie treści poświęcone przedsiębiorcom, którzy odnieśli sukces. Wynik ten utrzymuje się na tym wyjątkowo niskim poziomie od 2021 r. Obecnie stawia nas na końcu rankingu nie tylko Europy, ale 49 państw, które zrealizowały badanie GEM w 2023 r.

Badanie GEM Polska 2024. Warunki do zakładania firm dobre, ale chętnych mało

Polacy rzadziej niż Europejczycy mają wśród swoich znajomych osoby, które prowadzą działalność gospodarczą od dwóch lat (w 2023 r. do znajomości przynajmniej jednego takiego przedsiębiorcy przyznawało się 46 proc. z nas i średnio 52 proc. mieszkańców Europy), co gorsza wskaźnik dla Polski maleje (50 proc. w 2019 r.). Pomimo to według ostatnich danych aż 83 proc. Polaków uważa, że założenie firmy w naszym kraju jest proste (wzrost o 4 p.p. r/r., przy czym wciąż daleko do wyniku z 2019 r. – 90 proc.), co z kolei jest wynikiem wyższym niż średnia dla Europy (52 proc.). Optymistyczne są też oczekiwania Polaków co do warunków do założenia firmy w bliskim otoczeniu w perspektywie pół roku (aktualnie pozytywnie ocenia je 74 proc. Polaków wobec 72 proc. rok wcześniej).

Czytaj więcej

Przemysł spożywczy

Palikot w areszcie, komornicy działają. Dwie partie akcji Manufaktury do licytacji

Lubelski komornik ogłosił dwie licytacje akcji Manufaktury Piwa Wódki i Wina. Akcje Manufaktury zostały wycenione na 1,5 mln oraz 4,8 mln zł mimo gigantycznych problemów finansowych spółki. Holding może jednak czekać cała seria egzekucji.

Pozytywna ocena warunków do zakładania działalności gospodarczej nie przekłada się znacząco na poprawę intencji przedsiębiorczych, które od 2017 r. ulegają systematycznemu osłabieniu. W 2023 r. udział osób niezaangażowanych w prowadzenie działalności gospodarczej, które odpowiedziały twierdząco na pytanie o to, czy planują w ciągu najbliższych trzech lat założyć firmę – bo o nim mowa – wyniósł jedynie 2,6 proc. I choć po kilku latach systematycznych spadków w zeszłym roku wskaźnik ten wzrósł nieznacznie (o 1 p.p. r/r), to jest on znacznie niższy od średniej dla Europy (12 proc.). Niewielka zmiana na plus widoczna jest w obszarze wskaźnika mierzącego obawę przed porażką w biznesie. W 2023 r. odsetek osób, które choć widzą szanse biznesowe, obawiają się, że nie odniosą sukcesu, wyniósł 52 proc. (wobec 53 proc. w 2022 r.). Autorzy raportu zauważają, że poza ostatnimi dwoma pomiarami wskaźnik ten przez 13 lat systematycznych badań tylko raz przekroczył 50 proc. – w 2014 r. Najnowszy wynik jest wyższy niż średnia europejska (45 proc.).

Samoocena przygotowania do prowadzenia własnego biznesu, czyli udział Polaków przekonanych o posiadaniu wystarczających umiejętności i wiedzy do prowadzenia firmy pozostał w 2023 r. na tym samym poziomie co rok wcześniej, czyli 48 proc. (średnia dla Europy – 52 proc.). Obecny wynik jest jednak niższy niż notowane 50–60 proc. w latach 2011– 2021.

W 2023 r., w porównaniu do poprzedniego roku, w Polsce wzrósł udział osób dorosłych prowadzących młode firmy (tzn. obecne na rynku nie dłużej niż 3,5 roku i wypłacające wynagrodzenie przez ten czas) oraz udział osób prowadzących dojrzałe firmy (powyżej 3,5 roku), jednocześnie skala wycofywania się z prowadzenia biznesu pozostała na podobnym poziomie. Jak to wygląda w liczbach? 2,6 proc. Polaków w wieku 18–64 lat prowadziło młode firmy, a 11,6 proc. – dojrzałe (w 2022 r. odpowiednio 1,6 proc. i 9,8 proc.). W odniesieniu do bezwzględnej liczby osób dorosłych daje to ok. 570,9 tys. osób prowadzących firmy młode i 2,5 mln osób prowadzących firmy dojrzałe. Warto przy tym pamiętać, że wśród 571 tys. osób prowadzących młode firmy, 242 tys. stanowią osoby będące na bardzo początkowym etapie działalności (do 3 miesięcy wypłat) oraz że jedna osoba może prowadzić więcej niż jedną firmę o różnym stażu na rynku.

W Polsce dominują osoby prowadzące firmy dojrzałe, osób prowadzących młode firmy jest 4-krotnie mniej. W Europie jest odwrotnie – osoby prowadzące młode firmy stanowią średnio 9 proc. dorosłej populacji Europy, a prowadzące dojrzałe firmy – 7,5 proc.