Ogromny kredyt ministra Błaszczaka. Kto zapłaci za broń?

Pierwszy kredyt zaciągnięty przez polski rząd w bankach Korei Południowej był w wysokości ok. 36,8 mld zł (9,2 mld dol.). Tymi pieniędzmi minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak chciał sfinansować większość gigantycznego zamówienia sprzętu wojskowego złożonego w Seulu w 2022 r.: 1000 czołgów, 600 haubic, ponad 280 dalekosiężnych zestawów rakietowych Chunmoo i 48 lekkich samolotów bojowych FA-50. Tymczasem, z ustaleń dziennika „The Korea Times” wynika, że Polska wystąpiła właśnie o kolejną pożyczkę, tym razem w wysokości ok. 62,5 mld zł (15,6 mld dol.). 

Ogromny kredyt ministra Błaszczaka w Korei Południowej

Negocjacje trwają, ale nie tylko między polskim rządem a Seulem. Także między południowokoreańskimi bankami a tamtejszym rządem. Bez podniesienia limitów udzielanych kredytów nie będzie komu sfinansować w Korei Południowej polskich zakupów. Te pierwsze były bowiem na tyle duże, że banki w Korei prawie wyczerpały swoje możliwości finansowania eksportu broni. Ten zaś – według „The New York Times” – przede wszystkim dzięki polskim zamówieniom wzrósł o 140 proc. w 2022 r., a Korea Południowa stała się jednym z największych eksporterów uzbrojenia na świecie.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Paweł Rożyński: Rozbrajająca beztroska PiS

Zamiast szybko modernizować armię i rozbudowywać przemysł obronny, rząd zmarnował wiele lat. Efektem obecnego wzmożenia i kumulacji zakupów jest ogromny skok cen. A i wiele z zamówionego sprzętu długo nie będzie.

Wniosek natrafił jednak na rafę. Pierwsze polskie zakupy były bowiem na tyle duże, że banki w Korei Południowej prawie wyczerpały swoje możliwości finansowania eksportu broni. Na podwyższenie limitów muszą zgodzić się władze w Seulu.

Jeśli minister Błaszczak dostanie drugi kredyt, nasze zadłużenie w Korei sięgnie 99,3 mld zł. Nieoficjalnie, bo obydwa rządy milczą w tej sprawie. O wysokości pierwszej pożyczki dowiedzieliśmy się tylko dzięki interpelacji złożonej w południowokoreańskim parlamencie.

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że na sfinansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej w 2022 r. wydano z budżetu państwa łącznie 60 mld zł. W utworzonym przez rząd Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (zarządza nim Bank Gospodarstwa Krajowego) na koniec ub. r. było zaś 10,6 mld zł. A to właśnie przede wszystkim z FWSZ mają być finansowane zakupy uzbrojenia. Tylko że fundusz jest poza kontrolą parlamentu i nikt (z wyjątkiem rządu) nie wie, na ile miliardów złotych się zadłuży. I u kogo.

Czy NBP będzie finansował zakup broni?

Teoretycznie rządowi mógłby pomóc Narodowy Bank Polski, wznawiając skup obligacji skarbowych lub gwarantowanych przez SP. Prezes NBP Adam Glapiński po ostatnim posiedzeniu RPP odniósł się do wyników Panelu Ekonomistów „Rzeczpospolitej”. Jego uczestnikom przedstawiliśmy do oceny tezę: „Narodowy Bank Polski może angażować się na wtórnym rynku obligacji zbrojeniowych, aby ułatwić rządowi finansowanie tych wydatków”. Ponad 74 proc. z 31 ankietowanych ekonomistów odniosło się do tego pomysłu – wtedy hipotetycznego – negatywnie – „Rzeczpospolita” zaatakowała coś, co może kiedyś nastąpić, chociaż pewnie nie za mojej kadencji – komentował zaś Adam Glapiński, potwierdzając tym samym nasze przypuszczenia.

Czytaj więcej

Biznes

Sprzętowa drożyzna bije w zakupy polskiej armii

W koszu lądują plany wojskowych wydatków, bo wielki popyt na broń wywrócił układane latami kosztorysy. Na rynku decyduje dostępność broni, a ta potrafiła podrożeć w ciągu kilku lat i dwukrotnie.

W latach 2020-2021 NBP na rynku wtórnym kupił papiery rządu, BGK i PFR za ponad 140 mld zł. Celem tych operacji było zwiększenie płynności rynku obligacji skarbowych, co zapobiegło ich gwałtownej przecenie w okresie zwiększonej podaży w związku z pandemią Covid-19. Sytuacja była wtedy o tyle inna od dzisiejszej, że NBP był w fazie łagodzenia polityki pieniężnej, ostatnio zaś ją zaostrzał walcząc z inflacją. Czy to może być przeszkoda dla ponownego zaangażowania banku centralnego na rynku długu? Niekoniecznie. Jak zauważył niedawno na antenie Parkiet TV Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP, dwie tzw. strukturalne operacje otwartego rynku (SOOR – tak się formalnie nazywał skup obligacji przez NBP) bank centralny przeprowadził już po tym, jak na początku października 2021 r. zaczął cykl podwyżek stóp procentowych. Czyli zacieśnianie polityki pieniężnej (podwyżki stóp) szły w parze z jej łagodzeniem (skup obligacji).

W najbliższym czasie, jak sygnalizował w lipcu prezes NBP, bank centralny znów przejdzie do fazy rozluźniania polityki pieniężnej, z czym skup obligacji byłby spójny. Osobną kwestią jest, że w 2024 r. zapadać zaczną papiery dłużne, które NBP kupił w latach 2020-2021. To może wywierać presję na przecenę obligacji, utrudniając rządowi finansowanie zbrojeń.

Jaką broń kupił szef MON w Korei Południowej

Ministerstwo Obrony Narodowej pierwsze kontrakty z Koreą Południową podpisało w sierpniu 2022 r. Trzy miesiące później nad Wisłę dotarła pierwsza partia zamówionej broni. A już 23 lutego tego roku na toruńskim poligonie odbył się pokaz pierwszego strzelania z dalekonośnych armatohaubic K9A1 kal. 155 mm Thunder produkowanych przez południowokoreańską firmę Hanwha Defense. Minister Błaszczak zamówił ich w sumie bllisko 600. Te samobieżne, zautomatyzowane działa mają być w większości montowane w Hucie Stalowa Wola i doposażone w polskie radiostacje oraz systemy cyfrowej komunikacji.