WSA: postępowanie podatkowe może naruszać godność obywatela

Tak wynika z jednego z najnowszych wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjny we Wrocławiu, który może stać się prawdziwym kamieniem milowym w ocenie tego, jak polski fiskus traktuje podatników. Nie tylko bowiem piętnuje w nim zachowania, które w gruncie rzeczy są tylko odwetem na podatniku. Przypomina też, że to organy podatkowe pełnią rolę służebną wobec obywatela.

Konstytucja, głupcze! 

Sprawa dotyczyła spółki, której urzędnicy zakwestionowali rozliczenie podatku od nieruchomości za 2015 r. Uznali, że firma bezpodstawnie wykazała część budynków jako objęte zwolnieniem i ostatecznie wyliczyli jej zobowiązanie na ponad 50 tys. zł.

Czytaj więcej:

Podatki

Marek Isański: Spóźniony sukces podatników

Pro

Spółka odwołała się, ale niewiele wskórała. Gdy sprawą zajął się wrocławski WSA, nie zostawił suchej nitki na tym, jak podatniczka została potraktowana przez lokalnego fiskusa. Przypomniał, że istotą sądowej kontroli jest ochrona wolności i praw jednostki w stosunkach z administracją publiczną oraz budowanie i utrwalanie zasady państwa prawa, a także wyprowadzanych z niej standardów. 

W spornej sprawie WSA dopatrzył się bardzo wielu naruszeń. Sądowi nie umknęło zwłaszcza to, jak na sytuację spółki wpłynęły działania władzy publicznej. Przez decyzję o wybudowaniu drogi, musiała bowiem wstrzymać prace inwestycyjne i rozbiórkowe.

Wina leżała po stronie organów, a samo ustalenie odszkodowania zajęło siedem lat.

WSA zwrócił też uwagę, że fiskus wszczął postępowanie, kiedy nie można już było ustalić w sposób miarodajny powierzchni użytkowej spornych budynków, z uwagi na roboty rozbiórkowe, które zostały spółce nakazane. Gmina jako inwestor wiedziała więc, jaka jest sytuacja spółki, zwłaszcza że tak naprawdę była z nią w sporze. A brak faktycznej możliwości ustalenia podstawy opodatkowania uniemożliwia objęcie podatkiem od nieruchomości. 

Na końcu WSA podkreślił, że postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie. To przekonanie, że jest ono prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów, respektowane są uprawnienia uczestników, a fiskus wywiązuje się z obowiązków i dąży do sprawnego i efektywnego zakończenia sprawy.

Za takie, w ocenie sądu, nie można uznać postępowania, które staje się elementem odwetu na podatniku. A tak ocenił postępowanie w stosunku do spółki, które było raczej rodzajem represji.

Godność podatnika

WSA podkreślił, że organy podatkowe pełnią rolę służebną wobec obywatela. Zgodnie zaś z konstytucyjnym standardem wszelkie prawo, w tym podatkowe, ma być „za” obywatelem, a nie „przeciw” niemu. Prowadzenie zaś postępowania podatkowego w sposób, który prowadzi do rozpaczy obywatela, jest niczym innym jak naruszeniem jego godności – konkludował WSA.

Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: I SA/Wr 723/20

OPINIA

Robert Dudkowiak , radca prawny z kancelarii RDK Kancelaria Radców Prawnych 

Wyrok wrocławskiego WSA jest bardzo ważny i zasługuje na pełną aprobatę. Tezy zawarte w jego uzasadnieniu to mocny  i odważny głos w dyskusji o roli urzędników w stosunku  do podatników, czy szerzej obywateli. Uwypuklone w nim zasady demokratycznego państwa nie są raczej nagłaśniane  w orzecznictwie, choć przecież wydają się oczywiste. Zasada służebnego charakteru państwa wobec obywatela - a więc państwo dla obywatela, a nie obywatel dla państwa - wpajana jest już na studiach prawniczych. Niestety mimo to idzie  w zapomnienie i przegrywa z interesem administracji czyli aparatu państwa. W tym kontekście jeszcze trudniej zrozumieć złośliwe i na przekór obywatela czy firmy postępowanie urzędników. Jedno jest pewne. W naszym państwie potrzeba więcej tego rodzaju pouczających i zarazem sygnalizujących podstawowe normy uzasadnień orzeczeń sądowych.

Podatki Postępowanie Podatkowe Sądy i Trybunały Sądy Administracyjne WSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Konstytucja

Konstytucja, głupcze! 

Pozostało 90% artykułu