Rynek ubezpieczeń w poszukiwaniu szans rozwoju

W Warszawie ruszył w środę drugi Europejski Kongres Finansowy Ubezpieczenia: sprzedaż, innowacje, ryzyko. Jego inicjatorem jest Centrum Myśli Strategicznych, a partnerem głównym firma doradcza Deloitte.

– Od ponad 20 lat zajmujemy się analizowaniem tego, co dzieje się na rynku kapitałowym, o ubezpieczeniach jakoś zapomnieliśmy. Obiecuję poprawę – mówił, rozpoczynając kongres prof. Leszek Pawłowicz, ekonomista, inicjator i koordynator EKF. Kongres ma się odbywać co roku. – Chcemy brać udział w dyskusji na temat przyszłego kształtu rynku ubezpieczeniowego w Europie – stwierdził prof. Pawłowski.

Długa lista szans i zagrożeń

Pierwszy dzień kongresu zdominowały dyskusje o zagrożeniach, ale też szansach dla rynku ubezpieczeń w Polsce. Z raportu przygotowanego przez EKF Research we współpracy z Deloitte, opartego na opiniach 22 ekspertów rynku ubezpieczeniowego, wynika, że największą szansą rozwojową rynku ubezpieczeniowego w Polsce w perspektywie najbliższych trzech lat jest wzrost popytu na ubezpieczenia zdrowotne i emerytalne, wynikający z postępującego procesu starzenia się społeczeństwa. Czynnikowi temu przypisana została zarówno najwyższa waga, jak i najwyższe prawdopodobieństwo wystąpienia w zakładanym przedziale czasowym.

Istotną szansą rozwojową w perspektywie 2027 r. będzie ponadto transformacja technologiczna pozwalająca na dalszą optymalizację procesów i redukcję kosztów działalności, selekcję ryzyk i klientów. Wśród istotnych, czyli charakteryzujących się ponadprzeciętną wagą oraz prawdopodobieństwem wystąpienia, szans rozwojowych krajowego rynku ubezpieczeń w perspektywie najbliższych trzech lat znalazły się ponadto: rozwój prywatnej opieki zdrowotnej, rosnąca zamożność klientów, a także lepsze dopasowanie oferty ubezpieczeniowej do potrzeb klientów dzięki rozwiązaniom technologicznym, np. wykorzystującym AI.

Po stronie zagrożeń raport wymienia w pierwszej kolejności kwestie regulacyjne. W opinii ekspertów w perspektywie 2027 r. zagrożenie związane z przeregulowaniem rynku ubezpieczeń, które skutkować może realizacją projektów regulacyjnych kosztem projektów rozwojowych, wzrostem kosztów operacyjnych, a także utrudnieniami w planowaniu strategicznym firm ubezpieczeniowych. Drugim pod względem znaczenia zagrożeniem dla rozwoju rynku ubezpieczeń w Polsce w zakładanej perspektywie czasowej jest sytuacja geopolityczna i ryzyko kryzysu gospodarczego.

Ponadto wśród zagrożeń charakteryzujących się ponadprzeciętnym znaczeniem oraz prawdopodobieństwem materializacji znalazły się: ryzyko demograficzne – starzejąca się sieć agentów, brak zainteresowania branżą ubezpieczeń przez młode pokolenie, globalne zmiany klimatyczne i koszt katastrof naturalnych wpływający na wzrost kosztów reasekuracji, a także rosnąca liczba i złożoność ataków cybernetycznych generujące ryzyko związane z digitalizacją procesów i danych klientów.

Na podstawie tak wyznaczonych szans i zagrożeń autorzy raportu wyliczyli współczynnik sentymentu branży ubezpieczeniowej. W tym roku znalazł się on na poziomie -92,5, co wskazuje na negatywną ocenę perspektyw rozwojowych rynku ubezpieczeniowego. Warunkiem odwrócenia tej niekorzystnej tendencji jest zdaniem autorów raportu z jednej strony silniejsze wykorzystanie szans rozwojowych, tak aby ich siła oddziaływania okazała się wyższa niż obecne oczekiwania ekspertów, a z drugiej dążenie do minimalizacji skutków wystąpienia zjawisk ograniczających rozwój rynku ubezpieczeń w Polsce. Wśród rekomendacji dla rynku wymienili edukację i świadomość klientów, inicjatywy społeczne, a także równowagę pomiędzy regulacjami a potrzebami rynkowymi. Zalecają też inwestowanie w innowacje produktowe, technologię i zarządzanie ryzykiem, a także w rozwój pracowników i zwiększenie atrakcyjności sektora jako pracodawcy.

W którą stronę pójdzie rynek?

– Będzie źle? – pytał Cezary Szymanek, zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej”, prowadzący debatę „Perspektywa dla rynku – szanse i zagrożenia”.

– Będzie dobrze – odparł Artur Olech, prezes PZU. Zaraz tłumaczył jednak, że sytuacja wymaga poważnych działań nie tylko ubezpieczycieli, ale też państwa i samorządów. Problemem jest dziś niski wskaźnik penetracji ubezpieczeń w Polsce. Inaczej mówiąc, w porównaniu z większością krajów europejskich, liczba osób, które kupują u nas ubezpieczenia jest niska. Tymczasem zjawiska takie jak covid, wojna w Ukrainie czy coraz częstsze katastrofy naturalne, jak ostatnia powódź na południu kraju, pokazują, jak ważne są ubezpieczenia.

– Opiekuńcza postawa negatywnie wpływa na skłonność ludzi do ubezpieczania się – zauważyła prof. Ilona Kwiecień, kierownik Katedry Ubezpieczeń, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. – Ludzie kalkulują, że skoro w razie potrzeby państwo i tak pomoże, to po co się ubezpieczać – tłumaczyła.

Szef PZU przekonywał do podjęcia debaty nad powszechnym, solidarnościowym ubezpieczeniem od ryzyk katastroficznych. – Nie musi oznaczać obowiązku. Może być budowane w ramach partnerstw, z udziałem państwa – przekonywał.