To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, ważnej zwłaszcza dla dłużników, którzy sądzą, że przez lata nieprowadzona egzekucja nie może być skutecznie wszczęta ze względu na przedawnienie.
Dług sprzed 20 lat
Kwestia ta wynikła w sprawie egzekucyjnej z wniosku Marcina M. przeciwko Radosławowi i Alicji T. – dłużnikom. A konkretniej o ponowne wydanie mu nakazu przyznanego jeszcze w 2002 r. i zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w 2009 r., na podstawie którego prowadzono egzekucję, ale nie w pełni skuteczną, więc umorzoną. Oryginał nakazu komornik mu zwrócił, ale w trakcie zmian miejsca zamieszkania musiał go zagubić – jak twierdził. Dłużnicy oponowali, wskazując, że nie uprawdopodobnił on nawet utraty dokumentu ani tego, by zmieniał miejsce zamieszkania, więc chcieli, by jego wniosek o nowe orzeczenie sąd oddalił.
Sąd rejonowy tak uczynił, uznając, że wprawdzie doszło do utraty dokumentu, ale na skutek noweli kodeksu postępowania cywilnego art. 782 § 1, który wszedł w życie 21 sierpnia 2019 r., sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności (bez niej wyrok, nakaz zapłaty nie może być egzekwowany), jeżeli z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte nim roszczenie uległo przedawnieniu. Chyba że wierzyciel przedstawi dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia. Przepis ten wprowadzono w interesie dłużników i ma on ograniczać tzw. hodowanie długów latami.
Wierzyciel nie dał za wygraną, wskazując w odwołaniu, że rola sądu w postępowaniu o wydanie nowego orzeczenia jest ograniczona i sąd nie może badać zarzutów dłużnika zmierzających do zakwestionowania istnienia wierzytelności (długu), w tym jego przedawnienia. Jak stanowi art. 794 k.p.c., „sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wykonawczego”. Rozpatrując zażalenie, Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie: sędziowie Justyna Mosór, Radosław Florek i Ewa Malinka, powziął wątpliwości, które skierował w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego – Czy w postępowaniu o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego, uregulowanym w art. 794 k.p.c. sąd bada, czy roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu?
