Firmy tęsknią za szybką ścieżką dla informatyka z zagranicy. Apel do rządu Tuska

– Zawieszenie Poland.Business Harbour, i to z dnia na dzień, bez wcześniejszych uzgodnień z branżą IT, było bolesnym ciosem dla naszych firm. Odebrało nam możliwość przygotowania się na ten scenariusz – podkreśla Marcelina Chojnacka, dyrektor zarządzająca SoDA, Organizacji Pracodawców Usług IT, która zrzesza niemal 200 spółek programistycznych. I kończy już prace nad apelem do Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Organizacja chce spróbować przekonać MSZ do wznowienia zawieszonego pod koniec stycznia br. programu pokazując korzyści, jakie przyniósł on branży IT. W tym największym firmom członkowskim SoDA, które w ramach Poland.Business Harbour (PBH) pozyskały prawie 5000 pracowników z zagranicy. Po specjalistów IT z innych państw, w tym z Białorusi, Ukrainy czy Indii, sięgały też mniejsze spółki, co widać to po statystykach programu.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Hindusi i Nepalczycy ratują polski rynek pracy

Ponad 1,5 mln cudzoziemców miało w końcu roku 2023 zalegalizowaną możliwość podjęcia pracy w Polsce. Dzięki popytowi na pracowników z Azji to o 261 tys. więcej niż rok wcześniej.

Skorzystało ponad 800 firm

Poland.Business Harbour, który rząd PiS uruchomił jesienią 2020 r., by zachęcić do przeprowadzki nad Wisłę firmy technologiczne i specjalistów z Białorusi, z czasem został rozszerzony na cały świat. Według danych, które „Rzeczpospolita” uzyskała z Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (koordynowała program i była operatorem jego ścieżki biznesowej), agencja przekazała do MSZ ponad 80 tys. wniosków o relokację pracowników firm IT oraz ich rodzin.

- Program był bardzo dobrze oceniany nie tylko przez jego uczestników, ale także organizacje zrzeszające branże IT w Polsce, w tym SoDA — zaznacza biuro prasowe PAiH, która w ramach ścieżki biznesowej agencja obsłużyła ponad 800 firm z branży IT pomagając im m.in. znaleźć odpowiednią lokalizację do rozwoju biznesu w Polsce

- Niektóre firmy zgłaszały do relokacji kilkunastu pracowników, ale były też takie, które zgłosiły setki pracowników – wylicza biuro prasowe PAiH, zaznaczając, że wśród firm wspieranych przez agencję w relokacji z Białorusi było wiele zagranicznych przedsiębiorstw, m.in. z kapitałem amerykańskim, izraelskim, niemieckim czy szwajcarskim.

Z kolei według przekazanych „Rzeczpospolitej” statystyk MSZ, do końca stycznia w ramach Poland.Business Harbour przyznano łącznie 98,75 tysięcy wiz. (Do udziału w PBH firmy mogły się zgłaszać również poprzez ścieżkę indywidualną, oferując pracę w IT dla osób z krajów objętych programem).

Gdzie się podziali Białorusini

Według danych resortu spraw zagranicznych, najwięcej, bo prawie 51 tysięcy wiz PBH przyznano w 2022 r., gdy rekrutacyjna gorączka w IT połączyła się z atakiem Rosji na Ukrainę, a program został rozszerzony na cały świat. W zeszłym roku ta liczba zmalała do 22,3 tys. (zdecydowaną większość wiz wydano w pierwszym półroczu) i to nie tylko dlatego, że do Polski dotarło pogorszenie koniunktury w IT.

Czytaj więcej

Poszukiwanie pracy

Prezesi największych firm będą łowić pracowników. Tysiące nowych etatów

Niemal każdy z szefów czołowych przedsiębiorstw w Polsce zamierza w najbliższych trzech latach zwiększyć zatrudnienie. I to więcej niż symbolicznie.

Poland.Business Harbour dostał też rykoszetem po wybuchu korupcyjnej afery wizowej latem 2023 r. Przy okazji badania afery wizowo-korupcyjnej pojawiły się wątpliwości, czy faktycznie w programie uczestniczą specjaliści IT, i czy naprawdę chcą pracować w Polsce, czy raczej traktują wizę PBH jako przepustkę „na Zachód”.

Te wątpliwości sprawiły, że po koniec zeszłego roku ministerstwo spraw zagranicznych wstrzymało przekazywanie rekomendacji wizowych PAiH do konsulatów RP, tym bardziej, że niepokój mogły też budzić statystyki Straży Granicznej.

„Rzeczpospolita” powołując się na dane Komendy Głównej Straży Granicznej, zwracała uwagę, że na wizy PBH od 2020 r. do początku listopada ub. roku wjechało do Polski zaledwie 13,5 tys. cudzoziemców, a więc co siódmy, który otrzymał polską specjalną wizę.

Niespełnione oczekiwania

- W ocenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych, program Poland. Business Harbour nie spełnił pokładanych w nim nadziei. W przestrzeni publicznej podnoszone były m.in. zastrzeżenia dotyczące wykorzystania wiz wydanych w ramach Programu do celów niezgodnych z jego założeniami — wyjaśnia biuro prasowe MSZ tłumacząc powody ogłoszonej w piątek, 26 stycznia, decyzji ministra spraw zagranicznych, Radosława Sikorskiego, który zawiesił udziału resortu w PBH.

Było to spore zaskoczenie, choć jak przypomina Nadia Kurtieva, ekspertka ds. Zatrudnienia w Konfederacji Lewiatan, firmy zgłaszały swoje zastrzeżenia jeszcze w grudniu 2023, kiedy zaprzestano przetwarzania rekomendacji PAiH w konsulatach. Z tym większym niepokojem biznes przyjął decyzję MSZ o zawieszeniu programu.

- Niewątpliwie ewentualne nadużycia powinny zostać zweryfikowane i wyeliminowane, natomiast z informacji uzyskanych od naszych członków wynika, że po uzyskaniu wizy pracownicy faktycznie przyjeżdżali do Polski, aby rozpocząć pracę - zaznacza ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Ponad 55 tys. informatyków z zagranicy

Marcelina Chojnacka zwraca uwagę, że każdy z pracowników relokowanych do Polski i zatrudnianych w ramach PBH przechodził weryfikację, która umożliwiała podjęcie decyzji na temat jego zatrudnienia. Zaznacza, ze zgodnie z informacjami przekazanymi przez firmy członkowskie SoDA, nie istniały sytuacje, w których wizy mogłyby zostać wykorzystane w sposób niezgodny z założeniami PBH.

- Każda z rekrutacji ma na celu pozyskanie pracownika do realizacji bieżących projektów i składa się w kilku etapów, aby zweryfikować doświadczenie i umiejętności techniczne danego kandydata — podkreśla dyrektor zarządzająca SoDA. Potwierdzenie tych argumentów można znaleźć w rejestrach ZUS, gdzie z roku na rok rośnie liczba cudzoziemców pracujących w branży IT (sekcja informacja i komunikacja).