Skazany za jazdę po podwórku na podwójnym gazie. Jest kasacja RPO

Sąd Rejonowy w lipcu 2020 r. skazał obywatela na rok pozbawienia wolności za to, że na terenie posesji prowadził w ruchu lądowym samochód w stanie nietrzeźwości (badania alkomatem wykazały od 0,71 do 0,76 mg/l). A był on wcześniej prawomocnie skazany za czyn z art. 178 a § 4 Kodeksu karnego.  Ponadto wobec oskarżonego orzeczono dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz świadczenie pieniężne 10 tys. zł.

Czytaj więcej

Prawo drogowe

Czy można jeździć po podwórku na podwójnym gazie? Jest wyrok sądu

Sąd Rejonowy w Rybniku uniewinnił mężczyznę, który został oskarżony o prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu po własnej posesji.

Kto naruszył przepisy

W sprawie nie wniesiono apelacji, wobec czego wyrok uprawomocnił się. 

W 2022 r. inny Sąd Rejonowy wydał wyrok łączny i wymierzył obywatelowi karę łączoną roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Wyrokowi z 2020 r. RPO zarzucił rażące i mogące mieć istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 178 a § 4 k.k. Polegało to na jego niewłaściwym zastosowaniu w sytuacji, gdy skazany nie prowadził pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, a w konsekwencji nie wypełnił swoim zachowaniem znamion czynu określonego w tym przepisie.

W sprawie sąd nie sporządził uzasadnienia. Z zebranego materiału dowodowego wynika jednak, że samochód skazanego był zaparkowany na podwórku prywatnej posesji i przez cały czas zdarzenia tam pozostawał. Skazany po spożyciu alkoholu wsiadł wprawdzie do auta i próbował nim manewrować, lecz bez wątpienia nie wyjechał poza teren podwórka. 

Świadczy to, że wypełnił on znamion art. 178 a § 4 k.k. Przepis ten - stanowiący typ kwalifikowany przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. - wymaga dla odpowiedzialności karnej sprawcy ustalenia, że "prowadził pojazd mechaniczny w ruchu lądowym”.

Gdzie odbywa się ruch lądowy

Pojęcie "ruchu lądowego” nie ma definicji legalnej, jednak na jego temat  wykształciła się linia orzecznicza pozwalająca na jego interpretację. Jak wynika zwłaszcza z orzecznictwa Sądu Najwyższego, w celu zdefiniowania pojęcia ruchu lądowego należy odwołać się do art. 1 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, która reguluje zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu. Wszystkie wskazane w ustawie obszary, w których może odbywać się ruch lądowy, mają charakterystyczne cechy wspólne - muszą być ogólnodostępne i wykorzystywane przez nieograniczoną liczbę osób.

Przepisów Prawa o ruchu drogowym nie stosuje się zatem do ruchu na podwórkach prywatnych domów mieszkalnych. Przez miejsce, w którym "odbywa się ruch pojazdów ogólny czy lokalny" należy bowiem rozumieć wyłącznie drogi, tj. wydzielone, przystosowane do komunikacji pasy ziemi łączące poszczególne miejscowości lub punkty terenowe.

Powszechnie przyjmuje się więc w orzecznictwie, że miejsca, w których ma się odbywać ruch lądowy muszą być ogólnie dostępne, wykorzystywane przez nieograniczoną liczbę osób oraz musi się tam odbywać rzeczywisty ruch pojazdów.

- W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że zachowania skazanego nie można uznać za prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym. Wobec zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 178 a § 4 k.k. wyrok zapadł z rażącym naruszeniem prawa materialnego, co miało istotny wpływ na jego treść – podkreśla zastępca RPO Stanisław Trociuk  w kasacji.