Koronawirus: niejasne kadencje władz adwokatów i radców prawnych

Kadencja organów adwokatury, organów izb adwokackich i zespołów adwokackich trwa cztery lata, jednak są one obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów – wynika z art. 11 ust. 2 prawa o adwokaturze. Analogiczny przepis jest w ustawie o radcach prawnych – art. 43 ust. 1. Wydawać by się mogło, że uprawniają one władze samorządów zawodowych, którym w większości w trakcie pandemii upłynęła kadencja, do dalszego działania. Pewność zachwiała tarcza antykryzysowa 4.0. Art. 14ha zastrzega, że w radcowskich organach kadencja mija najpóźniej 5 października. O adwokatach przepis milczy.

– Adwokatura, zaniedbując wprowadzenie analogicznego do radców przepisu, doprowadziła do wątpliwości prawnych, czy izbowe organy samorządu zawodowego mogą wciąż działać – uważa adwokat Radosław Baszuk, wieloletni sędzia dyscyplinarny stołecznej palestry. I dodaje: – Dzisiaj ustawa wyraźnie odróżnia wybór organu samorządu zawodowego i jego ukonstytuowanie. Kadencja organów izbowych dobiegła końca. Wyborów nie było. Orzeczenia izbowych sądów dyscyplinarnych w razie ich zaskarżenia mogą być kwestionowanie.

Czytaj także: Warszawska rada adwokacka: jak zarobić na epidemii

– Orzeczenie wydane przez sąd adwokacki, który zostałby uznany za nienależycie obsadzony, dotknięte będzie bezwzględną przyczyną odwoławczą. Będą z tego korzystać osoby, które po 23 kwietnia, a więc po upływie kadencji warszawskiego Sądu Dyscyplinarnego, wydalono z zawodu – wyjaśnia mec. Agnieszka Helsztyńska, warszawska sędzia dyscyplinarna.

Emocje studzi adwokat Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej.

– To, że w ustawie nie ma przepisów odnoszących się do adwokatury, nie jest przypadkiem. Prezydium NRA w procesie legislacyjnym zabiegało, by nie doszło do kalki i przeniesienia radcowskich przepisów na samorząd adwokacki. W naszej ocenie nie pasują one do systemu wyborczego samorządu adwokackiego. Co więcej, nie godzimy się na wprowadzenie w samorządzie adwokackim przepisów skracających kadencję czy też ograniczających członków organów w pełnieniu mandatu nawet po upływie kadencji. Kadencja NRA kończy się dopiero w listopadzie 2020 r., ale z mocy art. 11 ust. 2 prawa o adwokaturze członkowie wszystkich organów adwokatury i organów izb adwokackich działają do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych władz.

Ustępujący szef warszawskich radców prawnych wskazuje, że zmiana w tarczy dla ich samorządu to wyraz troski o szeroko rozumiane bezpieczeństwo prawne decyzji.

– Wątpliwości w tej kwestii wywodzą się z rozbieżnych wykładni przepisu zobowiązującego organy do działania do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów oraz stanowiska Trybunału Konstytucyjnego odnoszącego się do ustawowego okresu kadencji – wskazuje Włodzimierz Chróścik.

– Przedłużenie kadencji radcowskich władz nastąpiło w tarczy 4.0. Biorąc pod uwagę najnowsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, istnieje uzasadniona wątpliwość, czy te przepisy można uznać za zgodne z ustawą zasadniczą. Przyjęto je w trybie, którego prawidłowość została właśnie zakwestionowana – wskazuje adwokat Karol Pachnik.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Łukasz Chojniak, rzecznik dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie w latach 2013–2016