Węgry nie dostają pieniędzy z UE

Uzgodniony z Węgrami pakiet obejmuje cztery kwestie. Po pierwsze, unijne finansowanie dla Ukrainy. UE pożyczy temu krajowi na bardzo korzystnych warunkach 18 mld euro w przyszłym roku. Co miesiąc na rachunek w Kijowie będzie wpływało 1,5 mld euro. To nie ma nic wspólnego z odbudową Ukrainy – negocjacje w tej sprawie toczą się odrębnym trybem. Chodzi tylko o finansowanie bieżących potrzeb kraju, w praktyce o podtrzymanie istnienie państwa, które w czasie wojny ma niewiele dochodów. Temu celowi służyły też pieniądze przekazane już w tym roku.

Globalne 15 proc.

Po drugie, UE uzgodniła też wspólne stanowisko w sprawie minimalnej stawki podatku dla międzynarodowych korporacji. To fragment porozumienia globalnego, któremu przewodzą Stany Zjednoczone i które zostało uzgodnione na poziomie globalnym.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Jest porozumienie UE z Budapesztem. Węgry nie dostaną 6,3 mld euro

Rządy państw UE zawarły w poniedziałek porozumienie z Węgrami, dzięki któremu Budapeszt nie zablokuje pomocy finansowej dla Ukrainy w 2023 roku i wyrazi zgodę na wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego dla korporacji, w zamian za większą elastyczność UE ws. funduszy unijnych dla Węgier - informuje Reuters.

Przewiduje ono minimalną stawkę podatku od osób prawnych na poziomie 15 proc. Będzie ona miała zastosowanie do firm o przychodach powyżej 750 mln euro i szacuje się, że przyniesie ono 48 mld euro dodatkowych dochodów na poziomie globalnym. Stracą na nim przede wszystkim ekstremalne „raje podatkowe”, takie jak Bermudy czy Kajmany.

Na tej propozycji skorzystają głównie Stany Zjednoczone oraz niektóre inne kraje, które goszczą międzynarodowe korporacje.

Obie te propozycje wymagały w UE jednomyślności i były zablokowane z powodu weta Viktora Orbána. Ostatecznie wycofał się z niego. W zamian dostanie akceptację swojego krajowego planu odbudowy opiewającego na 5,8 mld euro. Jednocześnie UE zastosuje wobec Węgier mechanizm warunkowości przewidujący zamrożenie funduszy spójności, dopóki nie zostaną przeprowadzone reformy umożliwiające skuteczną walkę z korupcją. Państwa członkowskie zmniejszyły nieco zamrożoną kwotę z 7,5 mld do 6,35 mld euro.

Węgierska strategia

– Nasza strategia negocjacyjna była jasna od samego początku, a ponieważ obie przeszkody w niedawno dodanych wymaganiach zostały dostosowane do propozycji Węgier, osiągnęliśmy wszystkie cele, które postawiliśmy sobie w czerwcu – tak ostateczną rezygnację z weta tłumaczył Tibor Navracsics, minister rozwoju regionalnego Węgier, były unijny komisarz. Według niego została zmieniona konstrukcja pomocy dla Ukrainy: pieniądze nie będą pozyskiwane na rynku dłużnym, ale przekazane prosto z unijnego budżetu.

Z kolei w sprawie zgody podatkowej Węgry miały uzyskać wyjątek dla siebie – minimalna stawka ma u nich nie obowiązywać. Tyle że nie te kwestie były prawdziwym celem negocjacji. Węgrzy postawili weto po to, żeby zmusić Unię do rezygnacji z mechanizmu warunkowości, który zamraża aż 7,5 mld euro unijnych funduszy strukturalnych dla tego kraju.

Mechanizm warunkowości

W ubiegłym tygodniu część państw UE była nawet gotowa ulec presji i Komisja Europejska została poproszona o nową ocenę stanu reform praworządnościowych na Węgrzech. Miały one nadzieję, że Komisja wykorzysta pretekst i zmieni zdanie.

Tak się jednak nie stało, Bruksela została przy swoim: owszem, nastąpił postęp, ale niewystarczający do rezygnacji z mechanizmu warunkowości. Budapeszt wyraźnie zrozumiał, że przeszarżował, bo nie tylko nie zostanie zniesiony mechanizm praworządności, ale jeszcze pod znakiem zapytania stanęła akceptacja węgierskiego KPO. Gdyby decyzja w tej ostatniej sprawie nie zapadła do końca roku, to automatycznie 70 proc. kwoty z KPO, czyli 4,1 mld euro, przepadłoby bezpowrotnie. A to aż 7,5 proc. węgierskiego PKB. Budapeszt przemyślał sprawę i zmienił stanowisko.

Ta sytuacja jest powszechnie oceniana jako porażka Orbána. – Bardzo trudno ocenić to inaczej niż polityczną klęskę. Zamrożone 6,35 mld euro to aż jedna trzecia funduszy strukturalnych dla Węgier. Rząd zdał sobie sprawę, że po raz pierwszy instytucje unijne postawiły się Budapesztowi i gotowe są do nałożenia znaczących sankcji finansowych – mówi „Rzeczpospolitej” Daniel Hegedus, ekspert think tanku GMF. – Orbán zrozumiał, że dotychczasowa taktyka już nie działa. Ale nie wiem, co zrobi teraz. Przecież nie zmieni polityki o 180 stopni, bo cały reżim oparty jest na rozkradaniu unijnych pieniędzy. Nie może więc nagle wprowadzić uczciwych, przejrzystych procedur – dodaje ekspert. A taka zmiana polityki jest konieczna, żeby popłynęły pieniądze z węgierskiego KPO.