Grzech nie przestaje ciążyć na duszy w chwili, gdy zaczyna się go nazywać „nienormatywnym zachowaniem”. Tak jak brud na ciele nie znika, kiedy w pokoju zgaszone zostaje światło. Ani choroba wraz z zaprzestaniem wykonywania badań. Ponieważ grzech – o czym próbują zapomnieć wyznawcy i praktycy teologicznego cynizmu – nie jest językową ani kulturową konwencją. Jest pojęciem służącym do opisu pewnej rzeczywistości – takiej, która nie znika, gdy tylko przestanie się o niej mówić ani pamiętać. Będąc ścisłym – nie znika ona nigdy. „Grzech” obok takich słów jak „łaska” czy „odkupienie” zapełnia pewną mapę. A nawet Mapę map. Metafizyczna kartografia jest zajęciem jeszcze bardziej żmudnym i długotrwałym niż jej fizyczna odpowiedniczka z czasów przed wynalezieniem GPS-ów i zdjęć satelitarnych. Badanie tamtego terytorium trwało wieki, doprecyzowywano linie brzegowe i wysokości poszczególnych wzniesień. Od szczytów świętości po depresje potępienia. Akweny łaski, pustynie grzechu.
Precyzja, ostrożność, a jednocześnie żarliwa pracowitość kartografów brały się z dwóch pewników – po pierwsze, że terytorium, które próbujemy opisać, odwzorować, istnieje na pewno (a nawet bardziej niż cokolwiek innego), a po drugie, że podróż, jaką z użyciem owej mapy odbywamy, jest najważniejszym, co mamy na tym świecie do zrobienia. Z kolei teologiczny cynizm, sprowadzający się do przekonania, że „każda mapa jest równie dobra, byle nie uraziła uczuć tego, który trzyma ją w rękach”, bierze się dokładnie z zanegowania obu tych przekonań. Każdy cynik pod spodem pozostaje nihilistą. Cwany uśmieszek przykrywa wewnętrzną rozpacz. A dla tych, którzy nie potrafią lub nie chcą wydostać się z jej odmętów, dostępny pozostaje tylko jeden rodzaj ulgi: wciąganie weń kolejnych ofiar. W jaki sposób?
Czytaj więcej
Zwiastowanie jest nie tyle tematem zachodniej sztuki, ile jej nowym początkiem. Możliwością dokonania wyboru między Ewą a Maryją. Dynamem a dziewicą.
„Każda zatajana prawda staje się jadowita” – zauważył słusznie Nietzsche. A jako że od czasu wydania przez Watykan instrukcji ws. błogosławienia „związków nienormatywnych” (perła w koronie kościelnej nowomowy) trwa festiwal teologicznego cynizmu, jest to dobra okazja, by przyjrzeć się owym siewcom jadu. Poszukiwaczom pięknie zdobionych uzasadnień, dla utwierdzania ich bliźnich w stanie duchowej śmierci. Poławiaczom teologicznych wynurzeń, przywiązujących kamień młyński do nóg tonącym w grzechu. Nie brak ich ani wśród hierarchów, ani „katolickich publicystów”, ale te dwie grupy zaczynają się już ze sobą mieszać. Ci pierwsi zamiast listów pasterskich piszą słabą publicystykę, drudzy – nudnawe kazania w miejsce felietonów. Ale jedni i drudzy głoszą dobrą nowinę powszechnego zwątpienia w życie wieczne.
Raz na jakiś czas zdarzy im się oberwać od co bardziej krewkiego obserwatora mianem „heretyka”. Ale to duży błąd, ich twórczość z herezjami niewiele ma wspólnego. Heretykiem mógł być Ariusz czy Kalwin, „heretyk” to poważne słowo i powinno się je zarezerwować dla poważnych ludzi. Takich, którzy liczą się z tym, co mówią i piszą. Mogą robić to głupio czy niezgodnie z prawdą, ale od teologicznych cyników różni ich fakt, że o tym nie wiedzą, a już na pewno nie są z tego dumni. Heretyk źle rozrysował mapę, ale nie twierdził, że nie ma żadnego znaczenia. Sprowadzał na manowce, ale z zasady w dobrej wierze.
