Ogłoszony przez rząd pomysł zmian w konstytucji, które wzmacniałyby armię i pozwoliły pozbawić majątku oligarchów, może być trudny do realizacji. Wymaga szerokiego konsensusu w Sejmie – poprzeć go musiałoby aż 307 posłów.
Nie dziwi poszukiwanie źródeł szybkiego dofinansowania wojska. Pytanie, czy koncepcja, aby wydatki na armię wyłączyć z reguł budżetowych, nie wywoła sporu o stabilność finansów publicznych i nie będzie kolejnym punktem zapalnym w relacjach z Brukselą.
Zasadne jest szukanie sposobów na ukaranie osób, które wspierają wojny Putina. Za pieniądze oligarchów produkowane są pociski spadające na ukraińskie domy. To źródło finansowania bestialstwa należy przeciąć. Nie należy jednak wyrzekać się przy tym zasad demokratycznego państwa prawa. Własność jest święta, nawet w czasie wojny, wskazuje na to wyraźnie choćby konwencja haska. Operację należy zatem przeprowadzić precyzyjnie, a nie w sposób nagły i na zasadzie odpowiedzialności zbiorowej.
W przeciwnym razie zderzymy się nie tylko z prawem międzynarodowym i UE, ale nawet z roszczeniami odszkodowawczymi za nielegalne wywłaszczenie. Stanie się tak w sytuacji, gdy biznesmenowi nie zdołamy udowodnić finansowania zbrodni Kremla. Trzeba też liczyć się z działaniami odwetowymi i konfiskatami polskich majątków w Rosji. W latach 90. doświadczyliśmy tego w Iraku, kiedy Polska dołączyła do sił sojuszniczych przeciwko Saddamowi Husajnowi.
Warto szukać rozwiązań znanych cywilizowanemu światu, ale można też sięgnąć do przeszłości. Po II wojnie światowej wiele państw przyjęło ustawodawstwo zezwalające na przejmowanie, na podstawie jasnych przesłanek, majątku obywateli wrogiego państwa. Czas je odkurzyć.
