Indeks Zdrowych Miast: najlepiej żyje się w Poznaniu i w Sopocie

Indeks Zdrowych Miast to ogólnopolska inicjatywa, która przedstawia podejście polskich miast do kwestii związanych nie tylko ze zdrowiem, ale ogólnie pojętym dobrostanem mieszkańców. Publikacja jest zbiorem informacji o podejmowanych przez lokalne samorządy inwestycjach i działaniach, które tworzą coraz bardziej zrównoważoną przestrzeń miejską. Dzięki analizie, samorządy mogą zweryfikować wprowadzane przez siebie praktyki i zobaczyć ich realny wpływ na poziom jakości życia mieszkańców.

W tym badaniu miasta zostały ponownie ocenione w ośmiu kategoriach: zdrowie, ludność, usługi komunalne i społeczne, edukacja, mieszkalnictwo, środowisko, infrastruktura i przestrzeń.

Kategoria główna w podziale na mniejsze i większe miasta

Nowością, wprowadzoną do zestawienia w tegorocznej edycji, jest podział w kategorii głównej na miasta poniżej 300 tys. mieszkańców i te powyżej tej liczby. Wśród miast poniżej 300 tys. mieszkańców laur zwycięzcy przypadł Sopotowi. Na drugim miejscu uplasowała się trójmiejska Gdynia, a na trzecim podkarpacki Rzeszów. Wśród wielkich aglomeracji niespodzianka – to Poznań jest miastem, w którym żyje się najlepiej. Na podium obok stolicy Wielkopolski, uplasowała się Warszawa, która rok temu stała na pierwszym miejscu podium. Na trzecim miejscu znalazł się Gdańsk.

- Zależy nam, by Indeks Zdrowych Miast był punktem odniesienia i inspiracją dla samorządów, mieszkańców i naukowców. Powstał po to, by zmieniać miasta, wspierać ich rozwój tak, by wszystkim nam żyło się w nich po prostu lepiej – mówi Anna Rulkiewicz, inicjatorka Indeksu, członkini rady programowej Kongresu Zdrowe Miasta i prezeska Grupy LUX MED.

Kto został liderem? Te miasta przodują w swoich kategoriach

W każdej z ośmiu kategorii sektorowych, wzorem lat poprzednich, również wyłoniono liderów. I tak w kategorii zdrowie zwyciężył Rybnik, później był Poznań i Gdynia. W kategorii Ludność i pokolenia wygrał Rzeszów, Kraków i Gdańsk.

Usługi komunalne i społeczne są najlepsze w Przemyślu, Płocku i w Lesznie. Z kolei edukacja w Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu.

W kategorii mieszkalnictwo zwyciężył Sopot, potem Katowice i Chorzów. Sopot zwyciężył znów w kategorii Środowisko a tuż za nim był Olsztyn i Poznań. Pod względem infrastruktury najlepsza okazała się Ostrołęka, Tychy i Wałbrzych. A organizacji przestrzeni miejskiej -  Chorzów, Zielona Góra i Świnoujście.

Z czym mierzą się polskie miasta? 

Współcześnie polskie miasta stają przed dużymi wyzwaniami: począwszy od starzenia się społeczeństw, poprzez napływ nowych mieszkańców (za sprawą m.in. emigracji zarobkowej), po coraz wyższe oczekiwania względem jakości edukacji czy oferowanych usług dotyczących zdrowia. Mieszkańcy polskich miast chcą czystego środowiska, dostępu do terenów rekreacyjnych, dbania o ich zdrowie i dobrostan psychiczny, ale też wsparcia w realizacji własnego stylu życia.

- Zachęcamy do myślenia o zdrowiu jako kluczowym zasobie, który napędza innowacyjność i produktywność. Aby zapewnić stabilną i zrównoważoną przyszłość miast, konieczne jest uwzględnienie zdrowia mieszkańców w długoterminowych strategiach. To ono bowiem wpływa na aktywność zawodową, zaangażowanie społeczne i jakość życia, co ostatecznie przekłada się na rozwój całej lokalnej gospodarki – mówi prof. Jerzy Hausner, Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja GAP, współorganizator Kongresu Zdrowe Miasta.

Nowy kierunek badań. Dobrostan psychiczny priorytetem dla miast

W tegorocznej publikacji Indeksu Zdrowych Miast został uwzględniony nowy obszar, jakim jest dobrostan psychiczny mieszkańców. Kantar Polska, na zlecenie Grupy LUX MED przeprowadził badanie, które miało na celu zrozumienie, w jaki sposób mieszkańcy miast odczuwają samotność i jak przestrzeń miejska wpływa na ich zdrowie psychiczne.

Jak wynika z Kantar Sustainability Sector Index 2023 w rankingu największych obaw Polek i Polaków kwestia zdrowia psychicznego znajduje się na wysokiej pozycji – aż 36 proc.  ankietowanych wskazuje ją jako kluczową, natomiast 25 proc. uważa, że problemy ze zdrowiem psychicznym powinny zostać rozwiązane jak najszybciej.