Koniec z nieograniczonymi zarobkami dla pośredników na rynku nieruchomości

Poseł Paweł Poncyliusz wnosi, by Ministerstwo Rozwoju wprowadziło limit zarobków agentów nieruchomości. W środowisku zawrzało, a prawnicy w ocenie propozycji są podzieleni.

Wysokie prowizje

„Do mojego biura poselskiego zgłaszają się osoby fizyczne, które w ostatnim czasie dokonywały transakcji obrotu nieruchomościami, zwłaszcza mieszkaniami. Zwróciły mi uwagę, że pośrednicy obrotu nieruchomościami za swoje usługi biorą bardzo wysokie prowizje. Sięgają one w niektórych przypadkach (chodzi o sprzedających) nawet 4 proc. wartości nieruchomości, a prowizja kupujących, która wynosi ok. 3 proc. wartości nieruchomości, nie należy do rzadkości" – pisze Poncyliusz.

Czytaj też:

Aktywny pośrednik ma prawo do odliczenia podatku VAT

I zauważa, że wysokość prowizji pośrednika niejednokrotnie przekracza całą opłatę notarialną, w skład której wchodzi opłata sądowa, 2-proc. podatek od czynności cywilnoprawnych, wynagrodzenie notariusza oraz VAT. Tymczasem wiedza i ryzyko notariusza są niewspółmiernie większe niż pośrednika.

„Niewspółmiernie wysoka prowizja pośredników w obrocie nieruchomościami przyczynia się do niepotrzebnego wzrostu cen nieruchomości, w tym mieszkań. Nie daje ona korzyści ani sprzedającym, ani kupującym nieruchomość, wprowadza niepotrzebny zamęt na rynku nieruchomości i w sposób nieuzasadniony wpływa na wzrost ich ceny" – uważa parlamentarzysta i proponuje wprowadzenie granicy zarobków, które miałyby nie przekraczać opłaty notarialnej za umowę kupna sprzedaży nieruchomości.

Pomysłowi przyklaskuje radca prawny Tomasz Długozima z Kancelarii Prawnej Gajewski Trawczyńska i Wspólnicy, autor bloga Nieruchomoscirolne.pl

– Znaczenie pośredników wzrosło w ostatnich latach wraz z utrzymującą się hossą na rynku nieruchomości. W praktyce ich rola sprowadza się do znalezienia drugiej strony transakcji obejmującej nieruchomość. Zawód pośrednika został zderegulowany w 2014 r., dzięki czemu dziś może go wykonywać w zasadzie każdy – przypomina.

Obniżka cen

W jego ocenie pomysł maksymalnego wynagrodzenia jest atrakcyjny z punktu widzenia walki ze stale rosnącymi cenami mieszkań.

– Pozwoli to bowiem w prosty sposób ograniczyć koszty obsługi transakcji zakupu mieszkania. Przy okazji zasadne wydaje się ograniczenie praktyki uiszczania przez obie strony transakcji, niezależnie od siebie, wynagrodzenia na rzecz pośrednika – akcentuje mec. Długozima.

Nie ma obowiązku

Po drugiej stronie barykady jest mecenas Izabela Turczyńska-Buszan z kancelarii Buszan Orłowski Przybylski-Lewandowski.

– Uważam, że każda próba ingerowania ustawowego w gospodarkę, tak nadmierna, jak pomysł limitowania zarobków jakiejkolwiek grupy zawodowej, jest po prostu zła. Jestem zwolennikiem naturalnego kształtowania się dojrzałości i świadomości ekonomicznej zarówno tych, którzy płacą za usługi, jak i tych, którzy zapłaty żądają – wskazuje prawniczka. – Błędne jest przekonanie, że pośrednik w obrocie nieruchomościami ma zabezpieczyć prawnie którąś ze stron transakcji. Gdyby uznać, że rolą pośrednika jest zaprezentowanie oferty, a następnie połączenie stron transakcji, to sprzeczności interesów między stroną kupującą a sprzedającą może wcale nie być – dodaje.

Zdaniem radcy prawnego Michała Górki z Kancelarii Prawnej Goldwin Wesołowski i Wspólnicy, chociaż interpelacja Pawła Poncyliusza podyktowana jest dobrymi chęciami (zmniejszenie skutków tzw. głodu nieruchomości), jej uzasadnienie prawne jest wątpliwe.

– Opiera się na zbyt daleko idącej analogii między obowiązującą regulacją odpłatności za czynności notarialne (tzw. taksa maksymalna) a postulowaną propozycją odgórnego ograniczenia prowizji pośredników, tj. wprowadzenia de facto cen maksymalnych za ich usługi – wskazuje mec. Górko.

– O ile notariusz, działając jako osoba zaufania publicznego, jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane nadać formę notarialną, o tyle pośrednik jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym wykonywaniu czynności zmierzających do zawarcia przez inne osoby umów nabycia lub zbycia nieruchomości, ale strony mogą, a nie muszą, skorzystać z jego usług – dodaje ekspert.

Agnieszka Brol-Radzicka, wiceprezes Stowarzyszenia Pomorskiego Pośredników w Obrocie Nieruchomościami, dodaje, że od wielu lat pośrednicy mają coraz więcej klientów, lecz i tak mniej niż 50 proc. osób dokonujących czynności na rynku nieruchomości decyduje się na asystę pośrednika.

Agentka przypomina, że pośrednicy zobowiązani są do posiadania ubezpieczenia OC, które chroni klientów na wypadek ich błędu.

W jej ocenie o wprowadzeniu limitów wynagrodzeń można by było mówić, gdyby pojawił się ustawowy obowiązek korzystania z ich usług przy transakcjach na rynku nieruchomości.

– Jeżeli tak nie jest, to nie ma żadnych przesłanek ograniczania wysokości wynagrodzenia pośredników – akcentuje Brol-Radzicka.

Wzrost cen mieszkań w Warszawie

- W pierwszym półroczu 2021 r. przeciętna cena mkw. mieszkania wynosiła ponad 11,5 tys. zł. W analogicznym okresie 2020 r. za mkw. trzeba było zapłacić średnio 10,8 tys. zł, co oznacza, że zanotowano 7-proc. wzrost.

- Średnie tempo wzrostu cen mieszkań na rynku wtórnym w Warszawie w I połowie 2021 r. wyniosło 7,28 proc. W pierwszych sześciu miesiącach 2020 r. średni procentowy wzrost cen wynosił natomiast 12,21 proc.

- Rekordowy – bo aż 17-proc. – wzrost przeciętnej ceny ofertowej mieszkań zanotowano w Wawrze. W tej dzielnicy Warszawy nabywcy musieli zapłacić za mkw. niemal o 1,5 tys. zł więcej niż w pierwszej połowie 2020 r.