Dyrektor Zachęty odwołany. Na stanowisko powołał go PiS

Janusz Janowski, dyrektor galerii narodowej Zachęta, powołany w 2021 r. przez ministra kultury Piotra Glińskiego bez konkursu, przy licznych protestach i negatywnych opiniach związków zawodowych, został odwołany ze stanowiska. Odwołanie skutecznie wręczono, Janowski nie przyjął tego do wiadomości.

Publikacja: 22.12.2023 11:09

Janusz Stanisław Janowski

Janusz Stanisław Janowski

Foto: Tomasz Gzell, PAP

Przed podjęciem decyzji o odwołaniu dyrektora Zachęty, minister Bartłomiej Sienkiewicz zasięgnął opinii Komisji Zakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej, Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM, Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA oraz Związku Polskich Artystów Plastyków.

Czytaj więcej

PiS-owski szef Zachęty narusza prawa autorskie. Miała być wystawa. Jest skandal

Żadna z przedstawionych opinii nie zakwestionowała zamiaru Ministra o odwołaniu Janusza Stanisława Janowskiego z funkcji Dyrektora Zachęty Narodowej Galerii Sztuki. Przypomnijmy, że związki zawodowe w Zachęcie negatywnie opiniowały kandydaturę Janowskiego.

Liczna lista błędów Janusza Janowskiego

Jak teraz czytamy w komunikacie resortu kultur, po zapoznaniu się z dokumentacją instytucji, dokumentami finansowymi oraz opiniami stowarzyszeń zawodowych i twórczych, a także związków zawodowych działających w Zachęcie, 21 grudnia 2023 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego odwołał Janusza Stanisława Janowskiego z pełnionej funkcji dyrektora Zachęty — Narodowej Galerii Sztuki. Nowy dyrektor instytucji zostanie wyłoniony w drodze konkursu, a do tego czasu, obowiązki dyrektora będzie pełniła inna osoba.

Jednym z głównych powodów decyzji Ministra było niewywiązanie się przez dyrektora z jednego z podstawowych obowiązków statutowych - stworzenia i realizacji strategii instytucji kultury, co uniemożliwiło realizację statutowych zadań Zachęty – upowszechniania sztuki współczesnej we wszystkich jej aktualnych przejawach, traktowanej jako istotny element kultury i życia społecznego.

Odwołany dyrektor nie zrealizował programowych zobowiązań do strategii promocji artystów polskich za granicą, przy których to działaniach miał współdziałać z Radą Programową oraz gronem ekspertów. Wśród uchybień dotyczących promocji sztuki polskiej wymienić należy rezygnację z funduszy europejskich i planowanej współpracy bilateralnej z Kunstmuseum w Trondheim. Wbrew zobowiązaniu deklarowanemu w Programie merytoryczno – organizacyjnym zatrudnieni w Instytucji kuratorzy nie brali udziału w budowaniu programu wystawienniczego, co skutkowało ograniczeniem perspektywy priorytetów programowych.

Wśród uchybień dotyczących promocji sztuki polskiej wymienić należy rezygnację z funduszy europejskich i planowanej współpracy bilateralnej z Kunstmuseum w Trondheim

Dyrektor nie dopełnił też obowiązku wnioskowania o powołanie Rady Programowej, statutowego organu Zachęty, a zaniechanie powołania komisji znacząco obniżyło poziom merytoryczny projektów. Strategiczna i programowa współpraca z innymi instytucjami kultury podejmowana była incydentalnie i nie spełniła założenia ani „wieloletniego planu wspólnych działań, np. wielkich ogólnopolskich projektów wystawienniczych” ani „nowych formatów stypendialnych.

W efekcie tych i wielu innych zaniechań nie zostało zrealizowane zobowiązanie programowe o wzmocnieniu roli Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki jako kluczowej instytucji kultury w obszarze sztuk wizualnych poprzez realizację priorytetów programowych zakładających „wykreowanie nowej dynamiki artystycznej poprzez różnorodne cykliczne formaty wystawiennicze”.

Z jakiego jeszcze obowiązku nie wywiązał się odwołany dyrektor Zachęty?

Dyrektor nie wywiązywał się z obowiązku sprawozdawczości, co skutkowało brakiem możliwości rzetelnej oceny działalności zarówno instytucji kultury, jak i samego Dyrektora i utrudniało sprawowanie ustawowego nadzoru ministra i ocenę realizacji przez Zachętę zadań publicznych.

Fotel dyrektora Narodowej Galerii Sztuki Zachęta Janusz Janowski, przez poprzednich osiem lat szef Związku Polskich Artystów Plastyków, objął w styczniu 2022 r. Wskazał go na to stanowisko minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, nie zważając na falę krytycznych komentarzy i protestów przeciwko tej nominacji. Janowski zasłynął stwierdzeniem „o nowej ideologii, która wkracza coraz mocniej w przestrzeń sztuki (...) o dwóch wyraźnych rysach: gender i ekologizm".

Przed podjęciem decyzji o odwołaniu dyrektora Zachęty, minister Bartłomiej Sienkiewicz zasięgnął opinii Komisji Zakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej, Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM, Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA oraz Związku Polskich Artystów Plastyków.

Żadna z przedstawionych opinii nie zakwestionowała zamiaru Ministra o odwołaniu Janusza Stanisława Janowskiego z funkcji Dyrektora Zachęty Narodowej Galerii Sztuki. Przypomnijmy, że związki zawodowe w Zachęcie negatywnie opiniowały kandydaturę Janowskiego.

Pozostało 85% artykułu
Malarstwo
Wystawa prac Józefa Chełmońskiego w Warszawie. Reporterska brawura i kontemplacja natury
Malarstwo
Profesor Antoni Fałat nie żyje. „Straciliśmy wybitnego artystę”
Malarstwo
Wystawa w Londynie. Spełnione życzenie van Gogha
Malarstwo
Salvador Dali: surrealistyczne wizje i naukowe pasje geniusza
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Malarstwo
Austriacka wystawa dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów