Mattia Preti – mistrz baroku z Malty w Łazienkach Królewskich w Warszawie

W Podchorążówce w Łazienkach można od dziś oglądać bogaty wybór prac znakomitego XVII-wiecznego artysty, powstałych we Włoszech, jak i na Malcie.

Publikacja: 20.10.2023 09:02

Mattia Preti "Chrzest Chrystusa"

Mattia Preti "Chrzest Chrystusa"

Foto: Monika Kuc

Mattia Preti (1613-1699), zwany od regionu Włoch, z którego pochodził Il Cavaliere Calabrese (Rycerzem z Kalabrii) był wybitnym malarzem włoskiego baroku. W oryginalny sposób łączył luminizm Caravaggia oraz bogaty koloryt Tycjana i Veronese’a. Tworzył z ekspresyjną elegancją, upraszczając detale, dzięki czemu jego dzieła mają swobodny, niezwykle malarski charakter. W jego obrazach znaczącą rolę odgrywa światłocień, jak u Carvaggia, a zarazem stosował szerszą gamę koloru. Długo pracował w Rzymie (gdzie był członkiem renomowanej Akademii św. Łukasza) i Neapolu.

W 1659, gdy miał 46 lat, osiadł na Malcie i spędził tu następnych 40 lat. Został kawalerem maltańskimi i oficjalnym malarzem Zakonu Maltańskiego. Po śmierci spoczął w kontrkatedrze św. Jana w Valletcie.

Czytaj więcej

„Caravaggio i inni mistrzowie” w Warszawie. Dwa arcydzieła włoskiego giganta

Ekspozycja, której inicjatorem był jeszcze prof. Zbigniew Wawer, poprzedni dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie, nie jest zwykłą wystawą, a widowiskowym pokazem z bogatym programem wydarzeń towarzyszących, jak na artystę baroku przystało.

- Już samym tytułem wystawy - „Mattia Preti. Odkrywając barokowe tajemnice Malty” - zapraszamy Państwa do swoistej szarady. Artystyczne i kulturowe rebusy towarzyszące ekspozycji są dostrzegalne na wielu poziomach. Ukryto w nich zarówno wiadomości dotyczące życiorysu samego malarza, jego sztuki, kunsztu i talentu, jak i sekrety związane z całą prezentowaną ikonografią – mówi Marianna Otmianowska, obecna dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie.

Arcydzieła z Malty i Włoch

Dorobek Pretiego liczy około 600 obrazów. Znajdują się one w muzeach na świecie oraz w zbiorach kościelnych i prywatnych.

Te przywiezione z Malty pochodzą m.in. z Muzeum Narodowego Sztuk Pięknych w Valletcie i Muzeum Gozo (Heritage Malta). Są wśród nich wspaniałe dzieła m.in. o tematyce religijnej, jak „Chrzest Chrystusa”, czy „Niewierny Tomasz” i biblijnej, np. „Daniel interpretujący sen króla Nabuchodonozora”, czy „Pijaństwo Noego”.

Mattia Preti "Młody  Święty Jan Chrzciciel w habicie Zakonu Świętego Jana. Ten obraz może być także

Mattia Preti "Młody Święty Jan Chrzciciel w habicie Zakonu Świętego Jana"

Mattia Preti "Młody Święty Jan Chrzciciel w habicie Zakonu Świętego Jana. Ten obraz może być także ukrytym autoportretem

Foto: Monika Kuc

A „Młody św. Jan Chrzciciel w habicie joannitów" to nie tylko wizerunek patrona Rycerskiego zakonu Szpitalników św. Jana, ale jak sądzą badacze może to być także autoportret samego Pretiego.

Monumentalnym arcydziełem stworzonym przez Pretiego na Malcie są jego malowidła na sześcioprzęsłowym sklepieniu kontrkatedry św. Jana w Valletcie, przedstawiające sceny z życia jej patrona, dopełnione postaciami 26 świętych, męczenników i rycerzy zakonu, powstałe w latach 1661-166.6. To prawdziwy klejnot malarstwa barokowego. Możemy go lepiej poznać dzięki instalacji z replikami fresków.

Na wystawie są też dwa obrazy Mattia Pretiego ze zbiorów polskich :„Pokłon pasterzy” na tle ruin antycznej świątyni z Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Partia tryktraka”" z Zamku Królewskiego w Warszawie, w którym gra jest symbolem zmiennej fortuny.

Pokaz w Podchorążówce prezentuje nie tylko dzieła Matti Pretiego. Rozwija także ciekawa opowieść o historii i sztuce Malty oraz historii Zakonu Maltańskiego – Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników św. Jana Chrzciciela

Wystawa „Mattia Preti. Odkrywając barokowe tajemnice Malty” w Podchorążówce w Łazienkach Królewskich jest czynna od 20 października do 3 marca 2024 roku. Ekspozycja zorganizowana została wspólnie z Ambasadą Malty oraz Maltańskim Narodowym Instytutem Dziedzictwa - Heritage Malta.

Mattia Preti (1613-1699), zwany od regionu Włoch, z którego pochodził Il Cavaliere Calabrese (Rycerzem z Kalabrii) był wybitnym malarzem włoskiego baroku. W oryginalny sposób łączył luminizm Caravaggia oraz bogaty koloryt Tycjana i Veronese’a. Tworzył z ekspresyjną elegancją, upraszczając detale, dzięki czemu jego dzieła mają swobodny, niezwykle malarski charakter. W jego obrazach znaczącą rolę odgrywa światłocień, jak u Carvaggia, a zarazem stosował szerszą gamę koloru. Długo pracował w Rzymie (gdzie był członkiem renomowanej Akademii św. Łukasza) i Neapolu.

Pozostało 85% artykułu
Malarstwo
Wystawa prac Józefa Chełmońskiego w Warszawie. Reporterska brawura i kontemplacja natury
Malarstwo
Profesor Antoni Fałat nie żyje. „Straciliśmy wybitnego artystę”
Malarstwo
Wystawa w Londynie. Spełnione życzenie van Gogha
Malarstwo
Salvador Dali: surrealistyczne wizje i naukowe pasje geniusza
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Malarstwo
Austriacka wystawa dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów