"Manet – Degas” w Muzeum d’Orsay. Absynt przy Pigalle’u

Jeżeli legenda „przeklętego artysty” żyjącego w biedzie, malującego całymi dniami i spędzającego wieczory w mało uczęszczanych miejscach kojarzy się ze sztuką przełomu XIX i XX wieku, to historia malarzy związanych z impresjonizmem jest jej ewidentnym zaprzeczeniem.

Wbrew pozorom, ci którzy przyczynili się do najważniejszej rewolucji w sztuce XIX w. wywodzili się z zamożnych rodzin i żyli w dobrobycie. Mało tego, w większości przypadków mieli tradycyjne wykształcenie akademickie i fascynowali się wielkimi mistrzami włoskiego renesansu i hiszpańskiego baroku. Otwarta pod koniec marca w Muzeum d’Orsay wystawa poświęcona Manetowi i Degasowi jest tego dowodem.

Manet był synem wysokiego urzędnika w ministerstwie sprawiedliwości, a Degas bankiera. Nie brakowało im pieniędzy, koligacji, znajomości i eleganckiego towarzystwa. W młodości byli też pełni podziwu dla tradycyjnego malarstwa. Do tego stopnia, że Édouard Manet kopiował obrazy mistrzów włoskiego renesansu. Na wystawie w d’Orsay można zobaczyć kopię autoportretu Filippino Lippi, którą zrealizował w wieku zaledwie 20 lat. Nie brakuje tez licznych szkiców malarskich zainspirowanych Velazquezem, zwłaszcza jego słynnym obrazem przedstawiającym infantki.

Czytaj więcej

Sztuka

Rusza największa na świecie wystawa dzieł mistrzów renesansu. Padnie rekord?

W paryskim Luwrze można oglądać dzieła najwybitniejszych artystów renesansu. Paryż chce powtórzyć sukces Amsterdamu, który, dzięki wystawie prac Jana Vermeera, stał się celem pielgrzymek dla ludzi z całego świata.

Wystawa ma charakter chronologiczny. Powoli, etap po etapie pokazuje początki twórczości obydwu artystów, ich uwalnianie się spod wpływów akademickich i kreowanie indywidualnego stylu.

Pokaz inaugurują dwa autoportrety. Pomimo dużej różnicy temperamentów malarzy, namalowane są w podobnej konwencji. O dziwo, kojarzą się dużo bardziej z monachijskimi sosami i portretami, które wyszły spod ręki Henryka Rodakowskiego, niż z obrazami impresjonistycznymi. Charakteryzuje je solidny akademicki rysunek, sztywne pozy kojarzące się z dagerotypowymi portretami oraz brunatno-czarna paleta. Nic nie zwiastuje przyszłych rozedrganych kolorów pasteli Degasa czy bezczelnej pozy „Olympii” Maneta.

Obydwaj malarze obdarzeni byli silnymi charakterami. Trudno określić, jak w rzeczywistości kształtowały się ich kontakty. Manet nie wykonał żadnego portretu Degasa, pomimo że bywał często malowany przez kolegę. Anegdota głosi, że niezadowolony z podwójnego portretu z Susanne autorstwa Degasa w przypływie wściekłości wyciął fragment prezentujący jego żonę.

Ogromnym atutem pokazu są słynne obrazy Maneta: „Na balkonie”, „Olympia”, „Portret Berthy Morisot”. Nie brakuje słynnego płótna „Absynt” Edgara Degasa, na którym aktorka Ellen Andrée przyćmiona alkoholem siedzi w kawiarni przy Pigalle’u. Manet również malował tę samą aktorkę. Na jego portrecie przedstawiona jest jako ciesząca się doskonałym zdrowiem, bardzo pociągająca młoda kobieta. Obrazy są powieszone w bliskim sąsiedztwie.

Czytaj więcej

Biznes

Obrazy Gauguina, Renoira i Cézanne'a odzyskane z paryskiego muzeum trafią na aukcję

Cztery obrazy z paryskiego Musée d'Orsay trafia na aukcje w Sotheby's w maju tego roku. Dzieła odzyskali spadkobiercy francuskiego kolekcjonera Ambroise Vollarda.

Jest to doskonały przykład, jak różnie podchodzili do tych samych tematów. A było ich wiele: portrety, salonowe sceny, wyścigi hippiczne, nadmorskie pejzaże, akty. W jednej jedynej dziedzinie Degas był osamotniony. Manet nigdy nie namalował żadnej tancerki w operze, zmęczonej praczki bądź prasowaczki. Obca mu była technika pasteli, w której Degas osiągnął mistrzostwo.

Z kolei obydwaj odwiedzali salon Berthy Morisot otwarty dla artystów, muzyków i pisarzy. To właśnie obecność takich artystów, jak Manet, Degas czy Fantin-Latour, popchnie młodą Berthe do kariery malarki. Stanie się ona częstym tematem obrazów swego przyszłego szwagra, podczas gdy Degas będzie chętnie malował członków jej rodziny.