Muzeum Wojska Polskiego. Odczarować złą historię

13 sierpnia Muzeum Wojska Polskiego otwiera nową siedzibę na Cytadeli warszawskiej. Odtwarza ona układ koszar gwardii króla z czasów I RP.

Publikacja: 10.08.2023 03:00

Jeden z eksponatów – figura marszałka Józefa Piłsudskiego na Kasztance

Jeden z eksponatów – figura marszałka Józefa Piłsudskiego na Kasztance

Foto: Monika Kuc

Na Cytadeli warszawskiej powstaje jeden z największych kompleksów muzealnych w Europie, który obejmuje istniejące już Muzeum Katyńskie oraz Muzeum X Pawilonu.

Najnowsze muzea – Wojska Polskiego i wciąż budowane Historii Polski – prezentują się imponująco w centrum zielonej 36-hektarowej przestrzeni, która zmieni się wkrótce w tętniące życiem miejsce kultury i rekreacyjny park.

Nie tylko więzienie

Nowe obiekty są dziełem pracowni architektonicznej WXCA, znanej m.in. z projektu Pawilonu Polskiego na Expo 2022 w Dubaju i Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 w Poznaniu. Stoją na fundamentach historycznych budowli – koszarów Gwardii Pieszej Koronnej z czasów Stanisława Augusta, zachowując ich układ przestrzenny.

Czytaj więcej

Muzeum Sztuki Nowoczesnej bliżej finału budowy

– Wygraliśmy konkurs na nową siedzibę MWP w 2009 r. – przypomina Marta Sękulska-Wrońska, architektka, partner w pracowni WXCA. – Zdecydowaliśmy się odtworzyć historyczny układ XVIII-wiecznych koszar, bo chcieliśmy „odczarować” miejsce, kojarzone ze złą historią i carskim więzieniem po upadku powstania listopadowego. Wcześniej biegła tędy historyczna ulica Gwardii, która łączyła Nowe Miasto z placem Gwardii, na który warszawiacy przychodzili, żeby oglądać wojskowe pokazy. Na obrysach dawnych fundamentów odtworzyliśmy przestrzeń placu i umieściliśmy pod nim parking na 600 samochodów.

Muzeum Wojska Polskiego

Muzeum Wojska Polskiego

Foto: Materiały prasowe/OKK!/Bartek Barczyk

Fasadę nowego gmachu MWP architekci zaprojektowali z barwionego betonu, kolorystycznie nawiązującego do ceglanych murów Cytadeli. Indywidualność pudełkowej bryle nadaje trójwymiarowy wzór (szewron) na masywnych blokach fasady, symbolicznie przywołujący militarne skojarzenia – z pagonami na mundurach.

– Na wystawie inauguracyjnej „1000 lat chwały oręża polskiego” zobaczymy 3 tys.najpiękniejszych i najcenniejszych obiektów z liczącej ponad 300 tys. muzealiów kolekcji MWP – mówi „Rzeczpospolitej” rzecznik prasowy Tomasz Szumański. Wystawa zaczyna się od X wieku dioramą ukazującą wojów Mieszka I wyłaniających się ze słowiańskiego boru, a kończy na II wojnie światowej.

Sztandary i Enigma

– Tę wystawę będziemy oglądać przez kilka najbliższych lat – dodaje Szumański. – Przeprowadzka muzeum z olbrzymią kolekcją to skomplikowane logistycznie przedsięwzięcie. W naszej poprzedniej siedzibie w Alejach Jerozolimskich można jeszcze przez kilka miesięcy zwiedzać część plenerową zbiorów. Natomiast ekspozycja ze skrzydła Muzeum Narodowego została przewieziona na Cytadelę. Budynek w Alejach przejmie Muzeum Narodowe i zbuduje nowy pawilon. Muzeum Wojska Polskiego ma jeszcze w planach dwie wielkie inwestycje. Kończymy budowę Muzeum Bitwy Warszawskiej w Ossowie i będziemy budować drugi pawilon na Cytadeli, gdzie planujemy ekspozycję dotyczącą wojska polskiego po 1945 r. aż do wejścia Polski do NATO.

Czytaj więcej

Paryskie Grand Prix dla identyfikacji wizualnej Muzeum Narodowego w Gdańsku

Eksponaty na obecnie otwieranej wystawie są prezentowane w przestrzeni, w której przejścia między epokami symbolizują fragmenty zabytkowych budowli ważnych dla historii Polski, m.in. romańskiej katedry, renesansowych krużganków wawelskich czy klasycystycznej kolumnady Pałacu Saskiego.

Na wystawie można oglądać sztandary z powstania styczniowego, samolot eskadry kościuszkowskiej z wojny polsko-bolszewickiej czy maszyny szyfrujące Enigma.

Narrację ubarwiają dioramy ze scenami historycznych wydarzeń, m.in. szarża husarii pod Wiedniem, epizod bitwy pod Raszynem w 1809 r. Dioramy zostały wykonane m.in. metodą skanowania laserowego i druku 3D. Niektóre z postaci mają twarze pracowników muzeum, np. prof. Marka Chowańca – scenografa wystawy i dyrektora muzeum Pawła Żurkowskiego. Rzecznik Tomasz Szumański wcielił się w XV-wiecznego rycerza Zawiszę Czarnego, bo nie znamy jego wizerunku.

Muzeum obok muzeum

Gmach będącego wciąż w budowie Muzeum Historii Polski ma zupełnie inną bryłę. Również pudełkową, prostą, ale znacznie większą niż budynek MWP, z odmienną kolorystyką fasady – grafitową.

Muzeum Historii Polski

Muzeum Historii Polski

Foto: Materiały prasowe/OKK!/fot. Marcin Czechowicz

Zwraca uwagę elewacja: bloki marmuru sprowadzonego z Portugalii fascynują zmienną obróbką. Ułożono je warstwami różniącymi się odcieniami – im wyżej, tym jaśniejszymi, więc w górnej części upodabniają się do koloru nieba i optycznie dodają budynkowi lekkości.

Geometryczne reliefy nawiązują do zdobień historycznych obiektów, od gotyckich po współczesne, np. pawilonu polskiego na wystawę w Paryżu w dwudziestoleciu międzywojennym czy fasady katowickiego Spodka.

Czytaj więcej

Warto i dziś inspirować się antykiem. Wystawa na Zamku Królewskim w Warszawie

Muzeum Historii Polski ma prawie 45 tys. m kw. powierzchni. Wystawa stała zajmie ponad 7 tys. mkw. Jest tu też miejsce na bibliotekę, sale edukacyjne, kawiarnię, restaurację, strefy relaksu.

Budynek ma trzy kondygnacje naziemne i dwie podziemne, gdzie znajdą się magazyny MWP i MHP. Wejście do muzeum zaprojektowano jako monumentalny hol. We wnętrzu zachwyca prawie już ukończona sala koncertowa na 600 osób o wspaniałej akustyce. Na dachu znajduje się taras z olśniewającą 360-stopniową panoramą, m.in. na zielone obecnie brzegi Wisły i Pałac Kultury, otoczony nowoczesnymi biurowcami.

Na Cytadeli warszawskiej powstaje jeden z największych kompleksów muzealnych w Europie, który obejmuje istniejące już Muzeum Katyńskie oraz Muzeum X Pawilonu.

Najnowsze muzea – Wojska Polskiego i wciąż budowane Historii Polski – prezentują się imponująco w centrum zielonej 36-hektarowej przestrzeni, która zmieni się wkrótce w tętniące życiem miejsce kultury i rekreacyjny park.

Pozostało 93% artykułu
Kultura
Dzieło włoskiego artysty sprzedane za 6 mln dolarów. To banan i taśma klejąca
Kultura
Startuje Festiwal Niewinni Czarodzieje: Na karuzeli życia
Kultura
„Pasja wg św. Marka” Pawła Mykietyna. Magdalena Cielecka zagra Poncjusza Piłata
Kultura
Pawilon Polski na Biennale Architektury 2025: Pokażemy projekt „Lary i penaty"
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Kultura
Muzeum Historii Polski na 11 listopada: Wystawa „1025. Narodziny królestwa”