Utworzenie strefy zakazu lotów przez NATO nie jest sprawą zamkniętą

Delegacja amerykańskiego Senatu przyjechała na polsko-ukraińską granicę w niedzielę, tego samego dnia, gdy Rosjanie zbombardowali położone o ledwie 20 km od naszego kraju centrum wojskowe w Jaworowie. Eksperci sojuszu do niedawna szkolili tam ukraińskie wojsko.

– Ten atak stanowi bezpośrednie wyzwanie rzucone NATO. Bez złudzeń: rosyjskie samoloty nie uderzają w ośrodek położony tak blisko polskiej granicy bez osobistego rozkazu Putina. Rozkaz ten niesie następujące przesłanie dla NATO: jeśli będziecie nadal wspierali Ukrainę, uderzymy w wasze konwoje zaopatrzenia – uważa Richard Blumenthal, demokratyczny senator z Connecticut zasiadający w komisji ds. wojskowych.

Nie ma czasu do stracenia

Jak na to odpowie sojusz? „Rz” spytała, czy wielokrotnie już powtarzany apel prezydenta Zełenskiego o stworzenie przez NATO nad Ukrainą strefy zakazu lotów ma jakąkolwiek szansę na realizację. Okazuje się, że sprawa wcale nie jest zamknięta.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Polscy eksperci coraz częściej za strefą zakazu lotów przynajmniej na zachodzie Ukrainy

Rosjanie przesuwają działania wojenne w pobliże polskiej granicy. Czy i kiedy wprowadzić zakaz lotów nad Ukrainą?

Roger Wicker, republikański senator z Missisipi, członek komisji ds. wojskowych: „W trzecim tygodniu wojny, nie widzę powodów, dla których mielibyśmy ograniczać się we wspieraniu Ukrainy. Nie określimy jasno naszych czerwonych linii, których mielibyśmy nie przekraczać w obawie, że doprowadzi to do bezpośredniej konfrontacji między Ameryką czy NATO a Rosją. Niech Rosjanie pozostaną w niepewności. Odnośnie do strefy zakazu lotów: owszem, jestem bardziej zdeterminowany niż większość decydentów w Waszyngtonie. Ale przecież można to zrobić na wiele sposobów, nie tylko przez zaangażowanie myśliwców, ale np. dronów. O tym mówi wielu naszych dowódców. Ta sprawa nie jest więc zamknięta, ale stała się przedmiotem debaty. Narody, które są w szoku po ewidentnej agresji ze strony Rosji, powinny tę sprawę przedyskutować”.

Demokraci są tu bardziej ostrożni. Amy Klobuchar, demokratyczna senator z Minnesoty, przypomina słowa Joe Bidena: zaangażowanie NATO w stworzenie strefy zakazu lotów może natychmiast prowadzić do konfrontacji sojuszu z Rosją. – Celem NATO jest zaś obrona krajów członkowskich – wskazuje. Ale też przyznaje, że w czasie niedawnego przesłuchania w Senacie doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan przekonywał do wsparcia ukraińskiej obrony powietrznej, choć bez podawania szczegółów.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Czy można ustanowić strefę zakazu lotów nad Ukrainą? Gen. Drewniak wskazuje warunki

Czas potrzebny do zaplanowania operacji wprowadzenia strefy zakazu lotów nad Ukrainą to co najmniej kilka tygodni - uważa gen. Tomasz Drewniak, były szef Sił Powietrznych Wojska Polskiego.

– Łatwo jest szukać w Senacie różnic co do taktyki, ale znacznie pożyteczniej jest budować na wspólnym mianowniku. Administracja Bidena podjęła niezwykłe starania, aby przeciwstawić się złu, jakie uosabia Władimir Putin.

Blumenthal, kolega z Partii Demokratycznej Klobuchar, precyzuje: „Czas jest tu kluczowym czynnikiem. Nie możemy czekać ze wzmacnianiem ukraińskiej obrony lotniczej. Kompromis może polegać na wysyłaniu baterii przeciwlotniczych, pocisków, dronów, a może nawet samolotów? Osobiście wspieram to ostatnie rozwiązanie, aby zapewnić ochronę tym, którzy walczą na ziemi w obronie wolności. Zwłoka nie jest tu możliwa, jeśli chcemy, aby Ukraina wyszła z tej wojny obronną ręką”.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Estonia pierwszym krajem NATO, który domaga się strefy zakazu lotów nad Ukrainą

Estonia jest pierwszym krajem członkowskim NATO, którego parlament oficjalnie wezwał do wprowadzenia strefy zakazu lotów w związku z rosyjską inwazją.

Zdaniem Roba Portmana, republikańskiego senatora z Ohio, taka deklaracja Blumenthala pokazuje, że demokratów i republikanów w sprawie wsparcia dla Ukrainy dzielą bardziej niuanse niż poważne różnice.

Jeśli tak, to co z ostrzeżeniem prezydenta Bidena przed wybuchem trzeciej wojny światowej? Roger Wicker: „Każde wspieranie obrony jakiegoś państwa niesie ze sobą ryzyko. Tak jest od setek lat. Ale byliśmy do tej pory w tej sprawie ostrożni, administracja Bidena była być może nawet zbyt ostrożna”.

Rob Portman: „NATO ma żywotny interes w tej wojnie. Ale też to nie my eskalujemy ten konflikt, tylko Putin, rozwijając ofensywę na całą Ukrainę, sięgając do najbardziej zabójczej broni poza jądrową, niszcząc już nie tylko obiekty wojskowe, ale i cywilne. I jeśli NATO zostanie w końcu w tę wojnę wciągnięte, to z jego winy”.

Zdaniem Blumenthala, jeśli istnieje ryzyko eskalacji wojny na Ukrainie, to wynika ono z niedołężności rosyjskiej armii. – Możemy dojść do punktu, w którym Putin stwierdzi, że nie ma wiele innych opcji poza użyciem broni jądrowej. On chce w ten sposób zastraszyć wolny świat, ale mu się to nie uda.

Więzienie dla Putina

Sygnałem, w jak trudnym położeniu znalazła się Rosja, są rozmowy, jakie podjął Kreml z Chinami w sprawie dostaw broni. Ujawnił to „New York Times”, choć jego doniesieniom zaprzeczyły autorytarne władze tak Chin, jak i Rosji. W poniedziałek w Rzymie Sullivan spotkał się z wysokiej rangi przedstawicielem chińskiego MSZ celem ostrzeżenia, że współdziałanie Pekinu z Moskwą będzie skutkowało nałożeniem sankcji na Chińczyków.

Jednocześnie trwała czwarta runda negocjacji ukraińsko-rosyjskich w sprawie zawieszenia broni, a nawet spotkania Zełenskiego z Putinem. Jednak amerykańscy senatorowie pozostają sceptyczni w sprawie pokoju z Rosją.

– Najlepsi analitycy świata nie wiedzą, co jest w głowie Putina. Jego rozumowania nie da się logicznie wytłumaczyć. Jednak w końcu prawda dotrze do Rosjan i oni sami, a raczej ludzie u władzy w Rosji, będą musieli w końcu zdecydować, co zrobić z takim przywódcą – uważa Rob Portman.