Zatrudnienie więźnia będzie się opłacać

Kazus 1

Informacje z otwarcia ofert na stronie internetowej

Przetarg ponadprogowy na roboty budowlane. Zamawiający po otwarciu ofert zamieścił na swojej stronie internetowej m.in. firmy oraz adresy wykonawców, którzy złożyli oferty w terminie. Czy działanie zamawiającego było poprawne?

Tak, działanie zamawiającego było poprawne. Zgodnie z art. 86 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych (ustawy PZP), od momentu wejścia w życie nowelizacji PZP, zamawiający ma obowiązek, by niezwłocznie po otwarciu ofert, zamieścić na swojej stronie internetowej informacje dotyczące:

1) kwoty, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,

2) firm oraz adresów wykonawców, którzy złożyli oferty w terminie,

3) ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.

Przed wejściem w życie nowelizacji, ustawa PZP nie zawierała takiego przepisu. Nie było również praktyki, aby informacje z otwarcia ofert były publikowane na stronie internetowej. Zgodnie z poprzednią wersją art. 86 ust. 5 ustawy PZP, informacje z otwarcia ofert zamawiający przekazywał niezwłocznie jedynie na wniosek wykonawców, którzy nie byli obecni na otwarciu ofert.

W praktyce:

Obowiązek zamieszczenia na stronie internetowej informacji z otwarcia ofert zwiększy transparentność postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz umożliwi łatwiejszy dostęp do informacji z poNowe prawo | Większość przepisów nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych weszła w życie 28 lipca. To, jak je stosować w praktyce, na podstawie kazusów, wyjaśnia Monika Kucharczyk radca prawny, kierująca praktyką zamówień publicznych w kancelarii Bird & Bird.stępowania szerszej liczbie podmiotów, bez konieczności składania odrębnych wniosków do zamawiającego.

Kazus 2

Zmiana umowy w trakcie jej realizacji

Przetarg ponadprogowy na dostawy. Zamawiający we wzorze umowy nie przewidział możliwości zmian zawartej umowy o zamówienie publiczne. W trakcie realizacji umowy, zamawiający dokonał jednak zmiany umowy z uwagi na wystąpienie okoliczności, których nie mógł przewidzieć działając z należytą starannością. Wartość zmiany nie przekraczała 50 proc. wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie. Czy zmiana umowy była dopuszczalna?

Tak, zmiana była dopuszczalna w oparciu o znowelizowany art. 144 ust. 1 pkt 3) ustawy PZP, pod warunkiem, że nie prowadziła do zmiany charakteru zawartej umowy.

Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy PZP obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji, zakazane były istotne zmiany postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

W praktyce, zmiana umowy o zamówienie publiczne była bardzo trudna. Treść art. 144 ust. 1 oznaczała konieczność szczególnego dbania o wprowadzenie do umowy jak najbardziej szczegółowego katalogu dopuszczalnych zmian umowy. W przypadku zaistnienia w trakcie realizacji umowy przesłanki nieprzewidzianej w katalogu, istotna zmiana umowy o zamówienie publiczne nie była możliwa (zawsze dopuszczalna była tylko zmiana nieistotna).

Nowelizacja ustawy PZP przynosi w tym zakresie ważną zmianę. Katalog dopuszczalnych istotnych zmian umowy z art. 144 ustawy PZP został znacznie poszerzony.

Nowe przesłanki dopuszczalnej zmiany umowy

Na podstawie nowego art. 144 zasada zmiany umowy pozostaje niezmienna, tj. zasadniczo zmiany postanowień zawartej umowy lub umowy ramowej w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy są zakazane. Art. 144 określa jednak sześć przypadków, w których zmiany będą możliwe.

Katalog zmian – art. 144 ust. 1 pkt 1)

Ustawa PZP zezwala na wprowadzenie zmian do umowy o zamówienie publiczne, jeżeli zostały one przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postaci jednoznacznych postanowień umownych, które określają ich zakres, w szczególności możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy i charakter oraz warunki wprowadzenia zmian. Ta przesłanka przypomina treść art. 144 sprzed nowelizacji. Zgodnie z treścią art. 144 ust. 1 pkt 1) ustawy PZP zamawiający ma wciąż prawo wprowadzić do umowy katalog dopuszczalnych istotnych zmian umowy. Art. 144 ust. 1b ustawy PZP dodatkowo precyzuje, że zmiana nie może prowadzić do zmiany charakteru umowy, a więc np. jeśli przedmiotem zamówienia była dostawa sprzętu komputerowego, zmiana nie może prowadzić do zakupu sprzętu komputerowego wraz z jego serwisem.

Kolejne przesłanki z art. 144 ust. 1 ustawy PZP, a więc punkty od 2 do 6, będą obowiązywać nawet jeśli zamawiający nie wprowadzi ich do wzoru umowy o zamówienie publiczne.

Dodatkowe dostawy – art. 144 ust. 1 pkt 2)

Art. 144 ust. 1 pkt 2) ustawy PZP zezwala na zmiany w zakresie realizacji dodatkowych dostaw, usług lub robót budowlanych od dotychczasowego wykonawcy, nieobjętych zamówieniem podstawowym, o ile stały się niezbędne i zostały spełnione łącznie następujące warunki:

a) zmiana wykonawcy nie może zostać dokonana z powodów ekonomicznych lub technicznych, w szczególności dotyczących zamienności lub interoperacyjności sprzętu, usług lub instalacji, zamówionych w ramach zamówienia podstawowego,

b) zmiana wykonawcy spowodowałaby istotną niedogodność lub znaczne zwiększenie kosztów dla zamawiającego,

c) wartość każdej kolejnej zmiany nie przekracza 50 proc. wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie lub umowie ramowej.

Jeśli zamawiający dokona ww. zmiany umowy zobowiązany będzie do zamieszczenia informacji o zmianie w Biuletynie Zamówień Publicznych lub Dzienniku Urzędowym UE, w zależności od wartości zamówienia (art. 144 ust. 1c). Taki obowiązek ma sprzyjać transparentności oraz chronić przed pochopnym podejmowaniem decyzji o zmianie w zakresie realizacji dodatkowych zamówień.

Nieprzewidziane okoliczności – art. 144 ust. 1 pkt 3)

Po nowelizacji zamawiający będzie miał prawo do zmiany umowy, jeśli łącznie zostaną spełnione dwa warunki:

a) konieczność zmiany umowy lub umowy ramowej spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć,

b) wartość zmiany nie przekracza 50 proc. wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie lub umowie ramowej.

Jeśli zamawiający dokona takiej zmiany umowy, zobowiązany będzie do zamieszczenia informacji o zmianie w Biuletynie Zamówień Publicznych lub Dzienniku Urzędowym UE (art. 144 ust. 1c). Zmiana nie może prowadzić do zmiany charakteru umowy (art. 144 ust. 1b). Niewątpliwie, największą trudnością w zastosowaniu tej przesłanki będzie wykazanie, że konieczność zmiany umowy spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, faktycznie nie mógł przewidzieć.

Nowy wykonawca – art. 144 ust. 1 pkt 4)

Zasadniczo zamówienie publiczne powinno zostać zrealizowane przez wykonawcę, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą, po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Art. 144 ust. 1 pkt 4 dopuszcza jednak możliwość zmiany umowy poprzez zmianę wykonawcy, któremu pierwotnie zostało udzielone zamówienie:

a) na podstawie postanowień umownych, o których mowa we wprowadzonym do umowy katalogu zmian zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 1), lub

b) w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia, upadłości, restrukturyzacji lub nabycia dotychczasowego wykonawcy lub jego przedsiębiorstwa, o ile nowy wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu, nie zachodzą wobec niego podstawy wykluczenia oraz nie pociąga to za sobą innych istotnych zmian umowy.

Zmiany nieistotne – art. 144 ust. 1 pkt 5)

Zawsze dopuszczalne są zmiany umowy, które niezależnie od ich wartości, nie są istotne. Nowelizacja ustawy PZP wprowadziła do ustawy PZP w art. 144 ust. 1e definicję zmiany istotnej opartej na orzecznictwie ETS.

Niewielka wartość zmian – art. 144 ust. 1 pkt 6)

Zamawiający będzie mógł dokonać zmiany umowy, jeśli łączna wartość zmian jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP (tj. od kwot, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji UE) i jest mniejsza od 10 proc. wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie, w przypadku zamówień na usługi lub dostawy albo w przypadku zamówień na roboty budowlane - jest mniejsza od 15 proc. wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie. Zmiana nie może prowadzić do zmiany charakteru umowy (art. 144 ust. 1c).

W praktyce:

Zmiana art. 144 ustawy PZP jest korzystna. Może mieć ona bardzo istotny wydźwięk praktyczny, gdyż uelastycznia możliwość wprowadzania zmian do umowy o zamówienie publiczne. Warto pamiętać, że wprowadzenie zmiany, a więc zawarcie aneksu do umowy, wymaga jednak nie tylko zgodności z przepisami ale również zgodnej woli obu stron umowy.

podstawa prawna: Ustawa z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2016 r., poz. 1020)