Turów. Porozumienie warte miliony euro. Spór może wrócić

Zakończenie sporu o kopalnię Turów będzie kosztowało Polskę 45 mln euro. Porozumienie będzie obowiązywać przez pięć lat. Spór jednak może wrócić.

Publikacja: 03.02.2022 21:00

Premierzy Mateusz Morawiecki i Petr Fiala podkreślali, że w obecnej napiętej sytuacji w Europie porozumienie jest potrzebne.

Foto: PAP/KPRM/Daniel Gnap

Bartłomiej Sawicki

Polski rząd zawarł z Czechami porozumienie kończące spór o Turów. Warszawa wypłaci Pradze 35 mln euro. Kolejne 10 mln euro zostanie przekazane przez Fundację PGE.

Czytaj więcej

Gospodarka

Kara za Turów nie będzie anulowana. KE może naliczyć odsetki

Polska będzie musiała zapłacić naliczone kary za niezaprzestanie wydobycia w kopalni Turów. To już ponad 68 mln euro.

Jeszcze więcej pomiarów

Zgodnie z zawartym w Pradze porozumieniem Polska zobowiązała się do licznych zabezpieczeń, które mają niwelować skutki dalszej działalności kopalni na środowisko po drugiej stronie granicy. PGE ma rozbudować barierę – ekran przeciwfiltracyjny – między Polską a Czechami. Pozwolić on ma na ograniczenie ucieczki wody z Czech w stronę kopalni. Ekran wykonany jest poprzez nawiercenie kilkudziesięciu odwiertów i zatłoczenie do nich mieszanki o ograniczonej przepuszczalności. Przepuszczalność będzie monitorowana i jeśli się okaże, że wyniki nie są zadowalające, liczba odwiertów będzie zwiększana. Polacy mają także postawić wał ziemny, który zabezpieczy Czechy przed hałasem i zanieczyszczeniem powietrza.

Czeska strona będzie miała wgląd w dokumenty dotyczące poziomu zanieczyszczenia powietrza, osuwisk, poziomu hałasu i wód. Do czasu działania kopalni będzie działał mikrofundusz dla regionu. Ma działać po obu stronach granicy. – Otrzymamy dostęp do danych, więc będziemy mogli znacznie wcześniej reagować na ewentualne zagrożenia – powiedział na konferencji prasowej po podpisaniu umowy czeski premier Petr Fiala.

Czytaj więcej

Porozumienie w Pradze w sprawie Turowa zostało zawarte w ostatniej chwili, bowiem wyrok TSUE byłby

Gospodarka

Czechy muszą wycofać skargę z TSUE za Turów

Dzięki porozumieniu z Pragą Polska uniknęła przegranej w unijnym Trybunale Sprawiedliwości i nakazu zaprzestania wydobycia węgla przez kopalnię Turów.

Możliwe wstrzymanie wydobycia

Pytany, co stanie się w sytuacji, gdyby bariera chroniąca przed osuszaniem czeskiego regionu przy granicy nie spełniła swojej funkcji, czeski premier wskazał, że jeśli nie będzie ona działać, to wydobycie może zostać wstrzymane. Jak rozumieć te słowa?

Hetman kraju libereckiego Martin Puta, w rozmowie z „Rzeczpospolitą", łagodził wydźwiek tych słów, tłumacząc, że to PGE będzie musiało działać, niwelując osuszanie się terenu po czeskiej stronie. – PGE ma podjąć się rozbudowania, zmodernizowania tego zabezpieczenia. Jeśli stwierdzimy, że ekran przeciwfiltracyjny – zabezpieczający przed ucieczką wody w stronę kopalni – nie działa, wówczas siadamy do rozmów i ustalamy kolejne kroki. Najważniejsze, że chcemy rozmawiać. Wierzę, że PGE zrobi to, do czego się zobowiązało, podkreślając, że od strony technicznej usprawnienie pracy tej zapory jest możliwe – powiedział.

Na wypadek kolejnego sporu co do kwestii zapisów tej umowy – jak zapowiedział premier Mateusz Morawiecki – arbitrem ma być Trybunał Sprawiedliwości UE. Nadzór unijny nad obowiązywaniem umowy uzgodniono na pięć lat.

Miliony euro nad Wełtawę

Z ustalonej na 35 mln euro kwoty rekompensat 25 mln trafi do kraju libereckiego, graniczącego z kopalnią, a 10 mln czeski rząd przeznaczy na monitoring skutków jej pracy. Z kolei 10 mln euro od Fundacji PGE zostanie przeznaczonych na inwestycje w wodociągi po czeskiej stronie granicy.

Warszawa będzie ponadto zabiegać w TSUE o anulowanie ponad 300 mln zł (68,5 mln euro plus odsetki) kar nałożonych dotychczas na Polskę za kontynuowanie wydobycia wbrew zastosowaniu przez TSUE środka tymczasowego. Ma to stać się zaraz po wycofaniu czeskiej skargi z TSUE.

Regiony chcą współpracy

Zdaniem hetmana kraju libereckiego Martina Puty i Cezarego Przybylskiego, marszałka województwa dolnośląskiego, osiągnięte porozumienie polityczne to efekt podjętych wcześniej przez nich samych rozmów w rządowych grupach eksperckich.

– Rozmowy trwały od końca maja 2021 r., było wiele spotkań zarówno w Polsce, jak i Republice Czeskiej – m.in. w Kopalni Turów, w Pradze, Warszawie, Libercu i Hradku nad Nysą. – Naszym najistotniejszym celem była obrona tysięcy miejsc pracy w kopalni i elektrowni Turów, a tym samym – w całej zachodniej części Dolnego Śląska – powiedział Przybylski w rozmowie z „Rzeczpospolitą". Martin Puta podkreślił, że stronie czeskiej osiągnięcie porozumienia przynosi znacznie więcej korzyści aniżeli trwanie w sporze i czekanie na wyrok.

Czesi mają wycofać skargę na Polskę do TSUE zaraz po przelaniu środków przez Warszawę. Wycofanie skargi jest możliwe w ciągu kilkudziesięciu kolejnych godzin. Przelanie środków przez Polskę miało nastąpić jeszcze tego samego dnia co zawarcie porozumienia.

Czechy Elektrownia Turów

Polski rząd zawarł z Czechami porozumienie kończące spór o Turów. Warszawa wypłaci Pradze 35 mln euro. Kolejne 10 mln euro zostanie przekazane przez Fundację PGE.

Jeszcze więcej pomiarów

Pozostało 95% artykułu

Gospodarka

Warszawa nadrabia zaległości w globalnym rankingu miast

Stolica Polski wspięła się w tym roku o cztery miejsca w światowym zestawieniu, które ocenia biznesową atrakcyjność miast. Warszawa nadal zajmuje jednak odległą, 61. pozycję.

Materiał Promocyjny

Nowe Audi a5 już tu jest! Wylicz swoją ratę w leasingu 100% online!

Gospodarka

Rolnictwo kością niezgody w traktacie z Mercosur. Europa będzie protestować

Zawarcie traktatu o wolnym handlu UE-Mercosur stoi pod znakiem zapytania z powodu pakietu dotyczącego rolnictwa. Bruksela nie chce zmienić w projekcie umowy ustaleń dotyczących rolnictwa, przeciwko tym ustaleniom są Francja i europejscy rolnicy.

Gospodarka

Gorsze nastroje i perspektywy gospodarki Niemiec

Niemiecka rada ekspertów gospodarczych, znana jako „grupa 5 mędrców” obniżyła prognozy wzrostu Niemiec w 2024 i w 2025 r. Nastroje inwestorów pogorszyły się z powodu wygranej Trumpa w USA i rozpadu koalicji nad Renem.

Gospodarka

Gawkowski: 100 miliardów złotych na cyfryzację to konieczność, by dogonić Europę

Głosowanie przez internet? – Pierwszym krokiem mogłyby być wybory przedterminowe, jako forma testu. Na przykład na poziomie gminy czy wyborów uzupełniających do Senatu – mówi „Rzeczpospolitej” Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji (Nowa Lewica).

Materiał Promocyjny

Fotowoltaika naturalnym partnerem auta elektrycznego

Samochód elektryczny znakomicie współpracuje z instalacją fotowoltaiczną, a uzupełnianie energii w akumulatorze przy pomocy domowych ładowarek jest nie tylko wygodne i tanie, ale też ekologiczne i przewidywalne.

Gospodarka

Prywatyzacja kontra kapitalizm interesariuszy i państwowych „czempionów”

Własność państwowa jest najgorszą formą regulacji gospodarki, gdyż niekiedy wystarczy jeden telefon polityka, aby wpływać na działalność firmy. Mimo to w Polsce jest około 4 tys. firm, w których państwo ma - bezpośrednio lub pośrednio - co najmniej 10 proc. akcji. Nie istnieją merytoryczne argumenty za tak szeroką obecnością państwa w gospodarce. Także ważne cele publiczne jak obronność czy ochrona klimatu nie stanowią argumentu za wstrzymaniem prywatyzacji. Wręcz przeciwnie.

Materiał Promocyjny

Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje

Hiszpanie udowodnili, że niezawodność i stabilny rozwój są kluczem do zaufania, jakim obie marki darzą klienci.

Dane gospodarcze

Czechy znów obniżają stopy procentowe, ale niepewność rośnie

Czeski Bank Narodowy obniżył główną stopę procentową o 25 punktów bazowych, do 4 proc. Koszt pieniądza spadł też w Wielkiej Brytanii i Szwecji, Norwegowie zaś nie zdecydowali się na cięcie.

PKB strefy euro wzrósł w trzecim kwartale

Dane gospodarcze

PKB strefy euro lepszy od prognoz

Wzrost gospodarczy w strefie euro okazał się w trzecim kwartale dwa razy wyższy niż prognozowano. Pomogły w tym lepsze od prognoz dane z Niemiec, Francji oraz Hiszpanii.

Transport

Upadła jedna z najstarszych linii lotniczych na świecie. Czesi są niepocieszeni

Po 101 latach istnienia w niedzielę, 27 października wyrejestrowane zostały narodowe linie czeskie Czech Airlines (CSA). Wszystkie operacje zostały przeniesione do niskokosztowych Smartwings, z którymi joint venture chce stworzyć LOT.

Produkty i Usługi

Obiecujące dla logistyków rynki południowych sąsiadów

Eksport żywności, a szczególnie produktów świeżych uzależniony jest od logistyki. Firmy radzą sobie z tym wyzwaniem na różne sposoby.

W Czechach łatwo pomylić dwa podobne znaki drogowe – P+D z P+R

Tu i Teraz

Nowy znak drogowy ze skrótem P+D pojawił się w Czechach. Wyjaśniamy co oznacza

W Czechach wprowadzono nowe oznakowanie drogowe. To znak ze skrótem IP-13f który wyróżnia się literami P+D. Jest odpowiednikiem polskiego znaku P+R, czyli „Park and Ride”. Oznacza parking z dostępem do transportu publicznego.

Praga wprowadza zakaz wycieczek z przewodnikiem typu pub crawl

Biznes

Czesi nie chcą w Pradze popularnej „atrakcji”. Nowy zakaz wymierzony w turystów

Czeska stolica wprowadza ograniczenie dotyczące popularnej kategorii imprez nocnych. Rozwiązanie przyjęto w odpowiedzi na apel mieszkańców skarżących się na hałas i brak poczucia bezpieczeństwa. Kogo obejmie zakaz?

Ropa

Ile Orlen zarobił w Czechach na rosyjskiej ropie?

Orlen Unipetrol, kupując w 2023 roku rosyjski surowiec, który był średnio o 21 proc. tańszy od alternatywnej ropy z Azerbejdżanu, mógł uzyskać nadwyżkę zysków w wysokości około 1,2 mld euro.

Premier Donald Tusk na wspólnej konferencji prasowej z premierem Czech Petrem Fialą

Polityka

Tusk: Unia musi do minimum ograniczyć nielegalną migrację

W Brukseli Polska będzie stanowczo przekonywała do konieczności przeprowadzenia bardzo poważnej politycznej debaty o migracji - zapowiedział premier Donald Tusk.