Szwajcarzy mogą przyciąć zarobki menedżerów

Prezesom koncernów Roche, Nestle czy ABB zostałoby zaledwie ok. 5 proc. z ich ubiegłorocznych zarobków, jeśli połowa Szwajcarów w niedzielnym referendum poprze propozycję, by wynagrodzenie menedżera nie przekraczało 12-krotności najniższej płacy w firmie.

Szefowie trzech wymienionych korporacji zarabiają sporo ponad 200 razy więcej niż ich najniżej opłacany pracownik, wylicza pozarządowa organizacja Travail Suisse.

W miesiąc tyle co w rok

Po kieszeni dostaliby zresztą top menedżerowie wszystkich międzynarodowych korporacji w Szwajcarii, no i spora część lokalnych przedsiębiorstw.

– To będzie fatalne dla wizerunku kraju i może odbić się na jego finansach – ostrzegają przedstawiciele biznesu, którzy zainwestowali w  reklamy na billboardach i plakatach, by sprzeciwić się próbie wprowadzenia płacowego dyktatu.

Za tą próbą, a konkretnie „Inicjatywą na rzecz uczciwej płacy 1:12" stoi JUSO – młodzieżówka lewicowej Socjaldemokratycznej Partii Szwajcarii. Argumentuje ona, że nikt w firmie nie powinien zarabiać w miesiąc więcej niż inny pracownik przez cały rok.

– Inicjatywa 1:12 sprawi, że wspólnie wypracowane bogactwo Szwajcarii zostanie bardziej równomiernie rozdzielone – twierdzi David Roth, szef JUSO/SP, która bez większych problemów zebrała 100 tys. podpisów wymaganych do przeprowadzenia referendum. Jeśli zdobędzie w nim 50 proc. poparcia, to zasada 1:12 zostanie wprowadzona do szwajcarskiej konstytucji – obok ograniczeń w zarobkach menedżerów, które Szwajcarzy przyjęli w referendum na początku marca.

Prawie 70 proc. obywateli tego kraju poparło wtedy zapisy zaproponowane przez biznesmena i polityka Thomasa Mindera, by dać akcjonariuszom prawo weta w sprawie wynagrodzeń szefów spółek i wprowadzić szereg innych ograniczeń płacowych. Chodziło m.in. o zakaz wypłacania odchodzącym szefom hojnych odpraw, tzw. złotych parasoli i wysokich premii za fuzje i przejęcia. Ten sukces obudził apetyty do dalszych ograniczeń dla – jak to określał Minder – „tłustych kotów biznesu".

Skromne lata 80.

Najnowsze sondaże pokazują jednak, że poparcie dla większego egalitaryzmu płacowego ostatnio spadło. O ile jeszcze w październiku za inicjatywą 1:12 opowiadało się 44 proc. ankietowanych (tyle samo było przeciw), o tyle już w listopadowym sondażu gfs.bern dla Telewizji Szwajcarskiej odsetek zwolenników limitu spadł do 36 proc., zaś liczba jego przeciwników wzrosła do 54 proc.

Sceptyczni są też eksperci ds. wynagrodzeń. – W najlepszym przypadku doprowadzi to do wzrostu kosztów administracyjnych dla przedsiębiorstw, ale w najgorszym – do outsourcingu czy nawet zamykania rynku – ocenia Norbert Matusiak z firmy doradczej Hay Group.

Popierające inicjatywę JUSO szwajcarskie zrzeszenie związków zawodowych przypomina, że stale rośnie rozpiętość między dochodami wysoko opłacanych zarządów i pracowników.

W największych spółkach notowanych na giełdzie w Zurychu w 2011 r. najwyższe zarobki były 43-krotnie wyższe od średnich, podczas gdy jeszcze w 1998 r. ta różnica nie przekraczała 13:1. Jak przypomina think tank Swiss Denknetz – jeszcze w połowie lat 80. średnie wynagrodzenie prezesa było tylko sześciokrotnie wyższe niż przeciętna płaca pracownika.