Scorsese i "Czas krwawego księżyca": Gdy chciwość usypia sumienie

Za miesiąc, 17 listopada, skończy 81 lat. Trudno w to uwierzyć, gdy patrzy się, jak żwawo chodzi po czerwonych dywanach, z jaką swadą odpowiada na pytania dziennikarzy na konferencjach prasowych, a przede wszystkim jak pracuje. Martin Scorsese wciąż porywa się na wielkie tematy, nie boi się ryzyka, nie idzie na kompromisy. I nawet, gdy ubiera aktorów w historyczne kostiumy, zawsze mówi coś ważnego o współczesności, tym razem w produkcji Apple TV+.

Skarb w jałowej ziemi

Nad adaptacją książki Davida Granna „Czas krwawego księżyca. Zabójstwa Osagów i narodziny FBI”, wydanej także w Polsce, pracował od 2017 roku. W wywiadach mówił, że zrobiła na nim kolosalne wrażenie, a czytając ją, widział już kadry filmu. Ostateczna wersja scenariusza powstała w czasie pandemii. Napisał ją razem z Erikiem Rothem.

Czytaj więcej

Film

Cannes 2023: Triumf Scorsese, De Niro i DiCaprio

„Killers of the Flower Moon” to wielkie dzieło o historii, chciwości, zbrodni.

Osagowie, rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, mieszkali na terenach między rzekami Missouri i Kansas. Ale wyparli ich stamtąd osadnicy. Wypędzone z własnych terytoriów plemię w latach 70. XIX wieku na mocy układu z rządem trafiło na skaliste, nieprzyjazne ziemie, które potem włączono do nowo powstającego stanu Oklahoma. Wkrótce się jednak okazało, że jałowa, wydawałoby się, ziemia kryje skarb: ropę naftową. W jednej chwili Osage stali się nieprawdopodobnie bogaci. W „Czasie krwawego księżyca” Martin Scorsese pokazuje ich domy pełne białej służby, luksusowe samochody z kierowcami. Jednak pieniędzmi zarządzają biali pełnomocnicy, przed którymi muszą się tłumaczyć z każdego wydatku. I jeszcze coś: do miasta przyjeżdżają chmary ludzi, którzy polują na dziewczyny i chłopaków z plemienia, by poprzez małżeństwa z nimi stać się bogaczami.

Tak właśnie zjeżdża do Fairfax Ernest Burkhart. Urządził się już tutaj jego wuj. I właśnie on radzi kuzynowi, by zajął się Mollie – bogatą, młodą kobietą, która mieszka tylko ze starą matką. Przystojny Ernest osiąga swój cel. Żeni się z Molly, mają trójkę dzieci, żyją w bogactwie i, jak by się wydawało, w miłości. To jednak nie wystarcza ani Ernestowi, ani jego wujowi.

Grann opisywał w swojej książce zaginięcia i morderstwa ludzi z plemienia Osage. W tych zbrodniach brali udział również lekarze, podający swoim pacjentom truciznę. W filmie umiera matka Molly. W końcu i ona, chora na cukrzycę, choć dostaje pierwsze zastrzyki z insuliną, nie może już podnieść się z łóżka.

„Czas krwawego księżyca” jest mocną, potwornie bolesną opowieścią o chciwości, która popycha do zbrodni, o potwornej przemocy i braku skrupułów. Scorsese funduje widzom bolesne studium świata, który zatracił jakiekolwiek poczucie moralności. Ale też opowieść o początkach działania FBI. Molly, schorowana i ledwo trzymająca się nogach, okazuje się dzielną kobietą. To ona jedzie z delegacją do Waszyngtonu, prosi, by prezydent pomógł w wyjaśnieniu serii tragedii Osage. Do Fairfax przyjeżdża Tom White – agent z niedawno powstałego Federalnego Biura Śledczego, kierowanego już wtedy przez J. Edgara Hoovera. To on spróbuje odkryć prawdę o seryjnych mordach w mieście.

"Czas krwawego księżyca": Wielkie role wielkich gwiazd

„Czas krwawego księżyca” to realizacyjne mistrzostwo świata. Tutaj wszystko gra, nie można oderwać wzroku od ekranu. Rodrigo Prieto porywa znakomitymi zdjęciami. Scenografia, kostiumy są na najwyższym poziomie. Przede wszystkim jednak stary wyga Scorsese wpadł na szatański pomysł: w głównych rolach obsadził swoich ulubionych aktorów. Leonardo DiCaprio zagrał Ernesta, Robert De Niro – jego wuja. Wcześniej obaj wystąpili razem tylko raz, wcielając się w ojca i pasierba w filmie „This Boys Life”. Teraz, po równo 30 latach, już obaj jako wielkie gwiazdy, stworzyli znakomity duet, w którym mocno zaznaczają swoją obecność na ekranie, jednocześnie nie kradnąc blasku partnerowi. Znakomicie partneruje im Lily Gladstone, która dzieciństwo spędziła w indiańskim rezerwacie.

Czytaj więcej

Plus Minus

Nowe oblicze festiwalu w Cannes

Kino na festiwalu pokazało swoje nowe, popandemiczne oblicze: jest bardziej osobiste. Reżyserzy zaglądają za zamknięte drzwi domów, przyglądając się relacjom w rodzinach.

W filmie Scorsese stworzyła pełnowymiarową, bardzo wiarygodną postać. Aktorka zmienia się na ekranie fizycznie, jej bohaterka zostaje przecież wyniszczona przez chorobę, ale potrafi też oddać olbrzymią gamę uczuć: jest kompletnie inną osobą na początku znajomości z Ernestem niż po latach, po rozczarowaniach, tragediach i trudnych doświadczeniach, które ją początkowo powaliły, a potem wzmocniły, skłoniły do buntu i oporu.