Skandynawia zamiast Wyszehradu. Rewolucja w dyplomacji polskiego rządu

– Obecność premiera Tuska na tym spotkaniu jest czymś naturalnym. Nasze poglądy są zbieżne w kluczowych sprawach: przekonaniu, że trzeba ze wszech sił wspierać Ukrainę, utrzymać silne związki transatlantyckie oraz ograniczyć agresywne działanie Rosji – mówi „Rzeczpospolitej” Andreas von Beckerath, ambasador Szwecji w Warszawie. A ambasador Finlandii Päivi Laine dodaje w rozmowie z naszą gazetą: „potrzebujemy silnego przywództwa, a Niemcy i Francja przechodzą przez trudności polityczne. Rola Polski jest w tym kontekście dla nas jeszcze większa”. 

Ludność wszystkich krajów skandynawskich i bałtyckich, nieco ponad 30 mln osób, jest mniejsza niż zaludnienie Polski. Region ma jednak łącznie dwukrotnie większy dochód narodowy. 

W środę fiński premier Petteri Orpo poleci na zaproszenie szefa szwedzkiego rządu Ulfa Kristerssona do położonej 120 km na zachód od Sztokholmu miejscowości Harpsund. Dołączą do niego przywódcy Danii, Norwegii, Islandii, Litwy, Łotwy i Estonii. To tzw. grupa NB8, która regularnie spotyka się od lat. Teraz po raz pierwszy dołączy do niej polski premier.

W ostatnim roku Warszawę odwiedził właściwie cały szwedzki rząd

Czy na stałe, tego jeszcze nie wiadomo. Jednak od zwycięstwa obecnej koalicji rządzącej w wyborach 15 października 2023 r. kraje wspomnianej grupy (nie dotyczy to Norwegii i Islandii, które nie należą do Unii) zapraszają Polskę na spotkania tuż przed każdym szczytem UE. Celem jest uzgodnienie wspólnego stanowiska w kwestiach, którymi zajmuje się Bruksela. Jednym z nich jest przekonanie, że trzeba poprawić konkurencyjność europejskich gospodarek, czego nie akceptuje część bardziej protekcjonistycznych państw zjednoczonej Europy.

Czytaj więcej

rozmowa

Petteri Orpo, premier Finlandii: Władimir Putin nie cofnie się przed niczym

Ameryka w każdym przypadku przyjdzie z pomocą Europie. Nawet z Trumpem – mówi premier Finlandii Petteri Orpo.

Tym razem moment jest szczególny. Po zwycięstwie w wyborach w USA Donalda Trumpa nie wiadomo, czy i jak Ameryka będzie nadal wspierała Ukraińców. We wpisie na portalu Bluesky zapowiadającym szczyt w Szwecji Tusk zapowiedział, że w takiej chwili Zachód musi mieć jednolite stanowisko nie tylko w stosunku do Ukrainy, ale także w kwestiach odnoszących się do bezpieczeństwa. W czwartek w trakcie dwustronnej wizyty w Sztokholmie premierzy Polski i Szwecji podpiszą umowę o współpracy strategicznej. Uzgodnią też porozumienia odnośnie do szeregu projektów współpracy zbrojeniowej – mówią „Rzeczpospolitej” polskie źródła dyplomatyczne. 

Przed ogłoszeniem kontrowersyjnej decyzji o przejściowym zawieszeniu prawa do występowania o azyl przez nielegalnych imigrantów, którzy przedostali się do Polski z Białorusi, Warszawa konsultowała w tej sprawie Helsinki, gdzie podobne przepisy zostały wcześniej uchwalone. Z kolei Finowie śledzą proces umacniania polskiej granicy z Rosją i Białorusią. Sami wdrażają podobny program pilotażowy, choć budowa muru na całej (1343 km) granicy fińsko-rosyjskiej wydaje się zadaniem ponad siły.

Grupa NB8. W grudniu współpraca zostanie poszerzona o Wielką Brytanię

– W odniesieniu do Ukrainy, Rosji mamy identyczne stanowisko. Wszyscy zdajemy sobie doskonale sprawę z tego zagrożenia. W krajach, które są położone dalej na Zachód, jest z tym gorzej – przyznaje ambasador Laine. 

Czytaj więcej

Polityka

Szwedzki minister obrony: Obronimy Bałtyk

Rosja stanowi bezpośrednie zagrożenie dla królestwa – uważa szwedzki minister obrony Pal Jonson. Jednak jego zdaniem Moskwa nie ma wojskowej przewagi nad NATO w basenie Morza Bałtyckiego.

To zbieg okoliczności, ale na kilka dni przed szczytem w Harpsund doszło do przerwania kabli światłowodowych, łączących Niemcy z Finlandią oraz Szwecję z Litwą. Niemiecki minister obrony Boris Pistorius uznał, że to akt sabotażu, choć są też sygnały, że infrastrukturę mógł zniszczyć chiński statek. Jednocześnie kolejne kraje skandynawskie wydały nowe instrukcje dla ludności cywilnej w razie rozlania się wojny w Ukrainie. 

W grudniu ma z kolei dojść do spotkania podobnego formatu co NB8, ale z udziałem Wielkiej Brytanii. To tzw. Joint Expeditionary Force (Wspólne Siły Ekspedycyjne), którego jedynym obszarem zainteresowania są kwestie bezpieczeństwa. Polska jest zainteresowana dołączeniem i do tej inicjatywy. Zjednoczone Królestwo mogłoby być zainteresowane udziałem w ewentualnej misji rozjemczej w Ukrainie jako gwarancji, że zawieszenie broni z Rosją jest trwałe.