Czego nie cierpi wątroba

Alkohol

Procenty są największym wrogiem organu nazywanego „dużym filtrem”. Wypicie ponad 80 g etanolu dziennie (2 litry piwa, litr wina lub 5–6 drinki) znacząco zwiększa ryzyko chorób wątroby.

Obserwowane zmiany mają postać stłuszczenia, zapalenia lub marskości. Istotnie rośnie również ryzyko nowotworu wątroby.

U kobiet szkodliwa dawka etanolu jest kilkakrotnie mniejsza, a postęp choroby szybszy niż u mężczyzn. Szczyt zachorowalności u panów przypada na wiek 40—55 lat, natomiast u pań – 10 lat wcześniej.

W leczeniu alkoholowych chorób wątroby podstawowe znaczenie ma bezwarunkowa abstynencja i zbilansowana dieta mająca na celu uzupełnienie niedoborów żywieniowych i witaminowych.

Lekarstwa

Zdecydowana większość leków jest metabolizowana w wątrobie czego skutkiem w niektórych przypadkach może być uszkadzanie jej komórek.

Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a także antybiotyki są najczęstszą przyczyną polekowego uszkodzenia wątroby. występującego z opóźnieniem nawet do 1 roku.

Głównym winowajcą toksycznych polekowych uszkodzeń wątroby zależnych od dawki jest paracetamol.

Leki należy więc przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, a preparaty wydawane bez recepty - zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania.

Fast food

Hamburger z frytkami, pizza, kebab, a może zestaw skrzydełek? Stołując się w fast foodowych restauracjach w ramach jednego posiłku zjadamy średnio 836 kcal, z czego większość to tłuszcz (w tym kwasy tłuszczowe typu trans), cukier i sól.

Fast food powoduje szybkie tycie, a nawaga i otyłość są główną przyczyną chorób wątroby, w tym niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD), będącego typową chorobą dietozależną. Według statystyk NAFLD to problem 9 mln Polaków. Ocenia się, że choroba występuje u 20-40 proc. ogólnej populacji, u 50 proc. osób z cukrzycą typu 2 oraz aż u 70 proc. osób z otyłością.

Cukier

Największy gruczoł w organizmie człowieka bierze udział w przemianach glukozy i pełni funkcję magazynu glikogenu. Zbyt duże spożycie cukru obciąża wątrobę zakłócając proces jej regeneracji. Szczególnie negatywny wpływ na regenerację organu mają syrop glukozowo-fruktozowy, a także cukier rafinowany. Również popularne sztuczne słodziki w nadmiarze mogą przyczyniać się do uszkodzenia wątroby.

Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby może wywołać nadmiar cukru. Jest to problem o tyle istotny, że u 20 proc. osób z tym schorzeniem rozwija się marskość wątroby lub rak wątrobowokomórkowy.

Glutaminian sodu

Glutaminian sodu, znany także jako MSG, to popularny dodatek do żywności stosowany jako wzmacniacz smaku. Zwykle występuje w produktach w czystej postaci jako E621, ale można go też znaleźć na liście składników jako ekstrakt drożdżowy, ekstrakt z mięsa rybiego, produkt hydrolizy białek.

Glutaminian znajduje się w kostkach rosołowych, mieszankach przypraw, sosach i zupach instant, marynatach do mięs, fast foodach, wędlinach, pasztetach, parówkach, konserwach czy słonych przekąskach.

Zdaniem naukowców glutaminian sodu ma wpływ na rozwój niealkoholowego stłuszczenia wątroby, a szczególnie jego przejścia w niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby.

Sól

Naukowcy z Uniwersytetu Jinan zaobserwowali, że nadmiar soli prowadzi do nieprawidłowego kształtowania się komórek wątrobowych, podwyższonego ryzyka śmierci komórkowej i obniżonego wskaźnika proliferacji (namnażania się komórek). W związku z tym zwiększa prawdopodobieństwo zwłóknienia cennego narządu, czyli zastępowania zdrowej tkanki wątrobowej tkanką włóknistą.

Przetworzone mięso

Warto ograniczyć ilość czerwonego mięsa do 0,5 kg na tydzień, wybierać chude kawałki, a zamiast smażyć i grillować, gotować na parze lub piec. Warto też zrezygnować z mięsa przetworzonego, będącego źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu, czyli bekonu, boczku, kiełbasek, parówek i pasztetów, które obciążają wątrobę. Lepiej zastąpić je rybami morskimi zawierającymi kwasy tłuszczowe omega-3, takimi jak: łosoś, makrela czy śledź.