W lutym 2020 r. Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje publiczne w sprawie planu walki z chorobami nowotworowymi, pod hasłem „Europejski plan walki z rakiem – mierzymy wyżej”. Już 22 września gotowy dokument zostanie zaprezentowany przez Komisję Europejską. Walka z rakiem to jedna z misji w dziedzinie europejskich badań i innowacji finansowanych w ramach programu „Horyzont Europa”, który będzie realizowany od 2021 r. Stworzenie europejskiej strategii walki z rakiem jest konieczne. Zgodnie z przewidywaniami, w 27 krajach Unii Europejskiej do końca 2020 r. na nowotwory zachoruje 2,7 mln osób, a 1,3 mln chorych umrze. Prognozy na kolejne lata są jeszcze bardziej niepokojące: do końca 2035 r. na choroby nowotworowe może zachorować nawet 4,3 mln osób. Europejski program zacznie być realizowany jeszcze pod koniec roku i potrwa do końca 2030. Jego najważniejsze elementy, to profilaktyka, wczesna diagnoza, leczenie i kompleksowa dalsza opieka.
Celem strategicznym programu jest m.in. jak najlepsze wykorzystanie przyznawanych środków: Komisja Europejska w latach 2007-2020 przeznaczyła na badania nad nowotworami 2,8 mld euro, finansując ponad 1,7 tys. projektów. Ale zdaniem ekspertów system finansowania nie był wystarczająco efektywny. Dlatego teraz Komisja ma zaproponować podejście kompleksowe, skoordynowane i realnie ratujące życie osób chorych na nowotwory. Ocenia się, że w ciągu dekady dzięki programowi będzie możliwe uratowanie życia 3 milionom Europejczyków. Jednym z podstawowych instrumentów projektu są szerokie badania przesiewowe w krajach członkowskich, Chodzi też o objęcie opieką pacjentów w trudnej sytuacji materialnej, a także tych z nowotworami rzadkimi i w zaawansowanych stadiach choroby.
Według sprawozdań przygotowywanych w ramach inicjatywy State of Health in the EU (Stan Zdrowia w UE) nowotwory uznaje się za jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów w UE. „Zachorowania na nowotwory mają nie tylko wpływ na zdrowie poszczególnych osób, lecz także na krajowe systemy opieki zdrowotnej i systemy socjalne, budżety państw oraz wydajność i wzrost gospodarczy, w tym także zdrowie pracowników” – czytamy w opracowaniu „Polityka UE w zakresie walki z nowotworami”, przygotowanym w biurze komisarz ds. zdrowia Stelli Kyriakides. Komisarz podkreśla, że „szczególnie trzeba pomóc tym państwom członkowskim, które najbardziej potrzebują polityki opartej na zgromadzonych danych”. Proponowane działania obejmą badania naukowe, wdrożenie innowacji, wsparcie infrastruktury, zmiany legislacyjne oraz edukację zdrowotną.
