Brak refundacji przy nawrocie raka

Leczenie pierwszego etapu tego nowotworu jest refundowane i szeroko dostępne dla wszystkich pacjentów. – Współczesne leczenie chorych na MCL obejmuje dość intensywną immunochemioterapię zawierającą m.in. przeciwciało anty-CD20 i arabinozyd cytozyny w średnich dawkach z – lub bez – autotransplantacji komórek krwiotwórczych – mówi prof. Jan Walewski, dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii. – Po uzyskaniu remisji choroby stosujemy leczenie podtrzymujące z zastosowaniem przeciwciała anty-CD20 raz na trzy miesiące przez dwa lata, co umożliwia nawet wieloletnie przeżycie bez objawów choroby.

Ponieważ jednak nowotwór ten występuje zazwyczaj u starszych osób, możliwość zastosowania intensywnego leczenia, włącznie z przeszczepami, bywa ograniczona i zależy od stanu chorego.

Powrót zagrożenia

Profesor Walewski podkreśla jednak, że kiedy dochodzi do nawrotu, jest to traumatyzujące doświadczenie dla pacjenta. – Przede wszystkim psychicznie, ale też pojawiają się objawy – zmęczenie, zmiany węzłowe wyczuwalne przez pacjenta jako zmiany guzowate w tkankach miękkich, mogą być dolegliwości jelitowe, infekcje, bóle, osłabienie wydolności i ogólne poczucie choroby. Pacjent staje się raczej wyłączony z normalnego biegu życia – tłumaczy lekarz.

Specyfiką tego nowotworu jest zwykle proces, w którym chłoniak z komórek płaszcza dobrze odpowiada na leczenie pierwszej linii. Jednak jeżeli osiągnięty odwrót zmian komórkowych nie będzie naprawdę głęboki, wznowa następuje szybko. A wtedy większość chorych okazuje się odporna na tradycyjne postępowanie, takie jak np. chemioterpia.

Co wtedy? Niestety w Polsce opcje leczenia drugiej fali MCL są wciąż ograniczone. Eksperci – profesorowie i lekarze – nie mają wątpliwości co do tego, że leki należące do inhibitorów kinazy Burtona takie jak ibrutynibna mają w nawrotach najwyższą skuteczność i że dzięki nim uzyskuje się długotrwałą remisję. Druga grupa, to leki immunomodulujce. – W dodatku ibrutynib jest już refundowany dla części pacjentów z przewlekłą białaczką limfatyczną, a lenalidomid – u chorych ze szpiczakiem mnogim, gdzie opcji leczenia mamy więcej – wylicza prof. Wojciech Jurczak, szef pododdziału leczenia nowotworów układu chłonnego, w Klinice Onkologii Klinicznej w Krakowie. – A w chłoniaku z komórek płaszcza innych opcji praktycznie nie ma. Każdy pacjent powinien być leczony ibrutynibem, a wybrani chorzy o małej dynamice mogą być leczeni lanalidomidem.

W 2014 r. ibrutnib został zarejestrowany na świecie (zarówno przez EMA, jak i FDA) i w leczeniu chłoniaków z komórek płaszcza obecnie jest już dostępny wszędzie, za wyjątkiem Polski. Otrzymują go u nas jedynie pacjenci w ramach procedury ratunkowego dostępu do technologii lekowych, po specjalnej kwalifikacji. To nie rozwiązuje problemu. – RDTL działa teraz sprawniej niż kiedyś, szybciej zapadają decyzje, jednak podmioty lecznicze niechętnie uciekają się do tej metody ze względu na „limity" finansowania określane przez umowy z NFZ na leki. Trudno sobie wyobrazić, aby nie było decyzji o finansowaniu, bo przesłanki i argumenty za finansowaniem są bardzo przekonujące – podkreśla prof. Jan Walewski.