KE: Polska jest w stagnacji, poniżej unijnej średniej. Ale pomoże konsumpcja

Polska gospodarka wzrosła o 0,2 proc. w 2023 r., nieco mniej niż przewidywano jeszcze kilka miesięcy temu. Mimo że w 2023 r. Polska ciągle nie miała pieniędzy ani z Krajowego Planu Odbudowy, ani z polityki spójności z budżetu na lata 2021–2027, to jednak inwestycje przyspieszyły dzięki kumulacji finansowania z budżetu UE na lata 2014–2020. Według zasady n+3 zakontraktowane inwestycje mogły być finansowane przez trzy lata po zakończeniu perspektywy budżetowej. Spadła natomiast konsumpcja prywatna, zmniejszeniu uległy też zapasy przedsiębiorstw, co negatywnie odbiło się na tempie wzrostu gospodarczego.

Na ten rok Komisja Europejska przewiduje dla Polski wzrost produktu krajowego brutto na poziomie 2,7 proc. Odbić ma konsumpcja prywatna, i to ona będzie motorem wzrostu. Stanie się tak dzięki wzrostowi płac realnych i rządowym programom społecznym, które zwiększają dochody gospodarstw domowych. Powinny już zacząć napływać pieniądze z KPO i polityki spójności z budżetu 2021–2027, jeśli rząd z sukcesem je odblokuje. Ale początkowo strumień będzie ograniczony, więc inwestycje będą rosły wolno. Inwestycje mają być hamowane przez wolniejszy początek napływu funduszy UE z okresu programowania 2021–2027. Z kolei na 2025 rok Bruksela przewiduje dla Polski wzrost PKB na poziomie 3,2 proc. dzięki silnemu spożyciu prywatnemu i wzrostowi inwestycji napędzanemu przez fundusze UE.

Czytaj więcej

Gospodarka

Starzejemy się znacznie szybciej niż inne społeczeństwa w Europie

W ciągu dekady w Polsce – w porównaniu do innych krajów UE – w stosunku do pracujących najszybciej zwiększała się liczba osób w podeszłym wieku.

Inflacja ma być umiarkowana, dzięki niższym cenom surowców energetycznych. W 2023 r. wynosiła 10,9 proc., w tym roku ma spaść do 5,2 proc., a w 2025 roku do 4,7 proc. W porównaniu z jesienią, prognoza została skorygowana w dół dla 2024 r., ale w górę dla 2025 r., co wynika z przedłużenia zamrożenia cen energii elektrycznej i gazu od stycznia do czerwca oraz zerowego podatku VAT na żywność do marca tego roku. To obniża prognozę inflacji w pierwszej połowie 2024 r., ale podnosi ją w 2025 r. w porównaniu z prognozą jesienną.

Unia wolniejsza od USA

Bliska stagnacji w 2023 r. była też gospodarka całej UE, gdzie PKB wzrósł o 0,5 proc. – Spowolnienie to nastąpiło po dwóch latach silnej ekspansji po pandemii i jest związane ze spadkiem siły nabywczej, załamaniem popytu zewnętrznego, silnym zacieśnieniem polityki pieniężnej i częściowym wycofaniem wsparcia fiskalnego – powiedział w czwartek Paolo Gentiloni, unijny komisarz ds. gospodarczych. W sumie w 11 z 27 państw UE nastąpił spadek PKB w 2023 r., głównie w Europie Środkowej, państwach bałtyckich i skandynawskich. Ale także w Niemczech, gdzie gospodarka skurczyła się o 0,3 proc.

W 2023 r. rynek pracy w UE pozostał odporny pomimo stagnacji aktywności gospodarczej. W trzecim kwartale 2023 r. zatrudnienie nadal rosło, a w grudniu stopa bezrobocia utrzymała się na rekordowo niskim poziomie. Pierwsze szacunki Eurostatu dotyczące rocznego wzrostu bezrobocia w 2023 r. wynoszą 1,3 proc. w UE. Rynek pracy nadal wydaje się być w stanie wytrzymać obecną słabość aktywności gospodarczej. Jak dotąd słaby popyt nie przełożył się na spadek zatrudnienia ani na wzrost stopy bezrobocia.

Po silnym 2022 r. UE osiągnęła gorsze wyniki niż USA w 2023 r. i ta sytuacja powtórzy się w 2024 r. Częściowo wynika to z faktu, że amerykańscy konsumenci skorzystali z większego pakietu stymulacji gospodarczej po pandemii niż UE. Ponadto na UE bardziej negatywnie wpłynęła inwazja Rosji na Ukrainę i wyższe ceny energii, ze względu na bliskość wojny i większą zależność od importu energii. Jednak w 2025 r. zarówno UE, jak i USA mają wzrosnąć o 1,7 proc.

Inflacja w UE była niższa niż oczekiwano i prognozy nie przewidują zmiany tego trendu. W tym roku wzrost cen konsumpcyjnych powinien wynieść w UE 3 proc., a w 2025 roku – 2,2 proc.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Duża nadwyżka w kasie państwa w styczniu. Na jak długo starczy?

W pierwszym pełnym miesiącu swojego urzędowania nowy minister finansów „wypracował” 13,7 mld zł nadwyżki w budżecie państwa. W kolejnych miesiącach pojawi się jednak deficyt.

Dużo niepewności

Perspektywy dla gospodarki UE w pierwszym kwartale 2024 r. pozostają słabe, a w sumie w całym roku ma nastąpić łagodne ożywienie do poziomu 0,9 proc. Gospodarka UE weszła w 2024 r. na słabszych podstawach niż wcześniej przewidywano. Odbicie jest opóźnione, ale nadal oczekiwane. Silny rynek pracy, zwalniająca inflacja, rosnące płace, oczekiwane stopniowe łagodzenie warunków kredytowych, a także pieniądze z KPO zapewniają – zdaniem KE – solidne podstawy do ożywienia aktywności gospodarczej.