Glapiński dał się zaskoczyć wyborom. „Niepewność przerwała cykl obniżek stóp”

Niepewność – to główny powód przerwania przez Radę Polityki Pieniężnej cyklu obniżek stóp procentowych – powiedział w czwartek prezes NBP Adam Glapiński. – W obliczu niepewności utrzymanie stóp to jedyna słuszna decyzja. Gdyby nie ta niepewność, to byśmy zdecydowali się na jeszcze jedną bądź dwie obniżki – tłumaczył.

Dzień wcześniej RPP postanowiła utrzymać stopę referencyjną NBP na poziomie 5,75 proc., wbrew oczekiwaniom większości ekonomistów, że zostanie ona obniżona o 0,25 pkt proc., tak jak miesiąc wcześniej.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

RPP podjęła decyzję w sprawie stóp procentowych. Nie tego się spodziewano

Kolejnych obniżek stóp procentowych można oczekiwać najwcześniej w marcu 2024 r., ale i to nie jest pewne - oceniają ekonomiści po tym, jak na listopadowym posiedzeniu Rada Polityk Pieniężnej utrzymała stopy bez zmian.

Wystąpienie prezesa NBP było utrzymane w jastrzębim tonie. Część ekonomistów na gorąco komentowała na X (dawny Twitter), że w świetle wypowiedzi Glapińskiego nie można nawet wykluczyć podwyżek stóp procentowych w 2024 r. Prezes NBP uciął jednak takie spekulacje. – Nie wyobrażam sobie podwyższania stóp, nie spodziewam się takiego wzrostu inflacji – powiedział. Jak dodał, w polityce pieniężnej nastał teraz „nudny czas”, co zdaje się sugerować, że stopy procentowe nie zmienią się przez dłuższy czas.

Mówiąc o niepewności, prezes NBP wymienił przede wszystkim decyzje nowego rządu dotyczące tzw. tarczy antyinflacyjnej. Wycofanie się władz z obniżonej stawki VAT na podstawowe artykuły żywnościowe i mrożenia cen nośników energii z początkiem 2024 r. oznaczałoby wyraźny wzrost inflacji. Glapiński zdradził, że nowe prognozy Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych NBP, które członkowie RPP poznali na listopadowym posiedzeniu, zostały sporządzone przy założeniu, że tarcze zostaną utrzymane (choć zwyczaj nakazywałby założenie, że tarcza wygaśnie zgodnie z obecnym stanem prawnym). W takich okolicznościach inflacja w 2024 r. wyniosłaby według analityków z NBP średnio 4,7 proc., po 11,4 proc. w br., a do pasma dopuszczalnych wahań wokół celu banku centralnego (2,5 proc. +/- 1 pkt proc.) wróciłaby pod koniec 2025 r.

Drugim źródłem niepewności jest polityka nowego rządu w zakresie podatków i transferów. - Nie wiemy, które ze swoich wyborczych zapowiedzi rząd będzie realizował - powiedział prezes NBP. Jak dodał, podwojenie kwoty wolnej od PIT do 60 tys. zł (to zapowiedź KO), ale też podwyżki płac w budżetówce, miałyby duży wpływ na dochody gospodarstw domowych, a więc też na prognozy inflacji. Właśnie ta wypowiedź mogła zostać odczytana jako sygnał, że RPP może wrócić do podwyżek stóp procentowych, czemu prezes NBP zaprzeczył.

Czytaj więcej

Banki

Mucha otwiera furtkę do odsunięcia Glapińskiego? Ostry konflikt we władzach NBP

Adam Glapiński dość szybko może stracić możliwość pełnienia funkcji prezesa NBP. Postawienie go przed Trybunałem Stanu może spowodować zawieszenie go w czynnościach prezesa. – To bardziej prawdopodobne niż jeszcze 10 dni temu – mówi polityk Trzeciej Drogi.

W ocenie części komentatorów, argumentacja prezesa Glapińskiego była dość pokrętna. O październikowych wyborach do parlamentu i o tym, że spowodują one niepewność, była wiadomo także w poprzednich miesiącach, gdy RPP zdecydowała się na dwie z rzędu obniżki stóp procentowych. – Prób ubrania nowego rządu przez Prezesa NBP w jakąś niepewność fiskalną i regulacyjną jest śmieszna. Inflacja nie była na ścieżce do celu inflacyjnego tak samo we wrześniu, jak i dzisiaj – napisał na X Mikołaj Raczyński, dyrektor inwestycyjny i zarządzający Portu w Polsce.

W ocenie Glapińskiego, w ostatnich dwóch miesiącach br. inflacja już prawdopodobnie nie spadnie w stosunku do października, gdy - według wstępnego szacunku GUS - zmalała do 6,5 proc. Niewykluczone nawet, że lekko wzrośnie. Natomiast dalsza ścieżka inflacji stanie się bardziej klarowna w pierwszych miesiącach 2024 r., gdy niektóre z wymienionych przez prezesa źródeł niepewności powinny już wyschnąć. Prezes NBP podkreślił w tym kontekście, że kolejna projekcja DAiBE, która ukaże się w marcu, będzie bardziej wiarygodna od listopadowej.