Pracodawcy mogą już zatrudniać uchodźców z Ukrainy

W tym tygodniu Sejm uchwali i mogą wejść w życie przepisy ważne dla uchodźców i udzielających im wsparcia.

Publikacja: 08.03.2022 19:21

Uchodźcy z Ukrainy na Dworcu Centralnym w Warszawie

Uchodźcy z Ukrainy na Dworcu Centralnym w Warszawie

Foto: PAP/Paweł Supernak

Specustawa przechodzi w błyskawicznym tempie przez Sejm, budzi jednak sporo wątpliwości zarówno opozycji, jak i biznesu, który za kilka dni będzie wdrażał te przepisy w życie.

Unijne i polskie przepisy

– Wielu przedsiębiorców czeka na nowe przepisy, tymczasem warto zwrócić uwagę na unijne regulacje mające już zastosowanie w Polsce, które zezwalają na legalne zatrudnianie uchodźców – mówi dr Marek Benio z Inicjatywy Mobilności Pracy. – Taką możliwość otworzyła decyzja Rady Unii Europejskiej, uruchamiającej mechanizm tzw. ochrony tymczasowej dla osób uciekających z Ukrainy w wyniku wojny. W tym kontekście wątpliwości może budzić zapis ze specustawy, że przewidziana w niej pomoc dotyczy osób, które przekroczyły granicę polsko-ukraińską. Tymczasem unijne regulacje dotyczą wszystkich uchodźców z Ukrainy, bez względu na to czy dotarli do Polski przez Białoruś czy Słowację. Specustawa dodatkowo ureguluje procedury rejestrowania Ukraińców w Polsce, jednak już teraz korzystają oni z ochrony przewidzianej w tych przepisach.

Warto jednak, aby przedsiębiorcy pamiętali, że zgodnie z ostatnio zmienionymi przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nawet w sytuacji zatrudnienia uchodźcy na pół etatu nie mogą zapłacić mu mniej niż minimalne wynagrodzenie.

Czytaj więcej

Jak wspierać Ukraińców na rynku pracy

– Mam wrażenie, że niewiele osób zdaje sobie sprawę z ostatniej zmiany przepisów w tym zakresie – dodaje dr Benio.

Wszystko bowiem wskazuje na to, że Sejm już w środę uchwali specustawę, tak by mogła trafić od razu do Senatu, który na środę i czwartek zaplanował swoje posiedzenie. Jeśli przepisy wyjdą z Senatu bez poprawek, prezydent Andrzej Duda będzie mógł je od razu podpisać i skierować do publikacji w Dzienniku Ustaw. Specustawa mogłaby zacząć więc obowiązywać jeszcze w tym tygodniu, z mocą od 24 lutego, gdy naszą granicę przekroczyli pierwsi uchodźcy z Ukrainy.

Potrzebna opieka nad dziećmi

– Około połowy uchodźców napływających do Polski to dzieci. Zapewnienie im odpowiedniej opieki instytucjonalnej ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia umożliwienia aktywności społecznej i zawodowej ich rodzicom, głównie matkom. Projektowane przepisy specustawy ułatwiają tworzenie specjalnych żłobków i klubów dziecięcych. Zakładane ułatwienia sprowadzają się jednak do złagodzenia wymogów lokalowych oraz liczby dzieci przypadających na jednego opiekuna. Brakuje natomiast złagodzenia wymagań stawianych samym opiekunom, które obecnie są wysokie. W konsekwencji tworzony system opieki może okazać się niewydolny z powodu niedoboru opiekunów spełniających ustawowe wymogi – podkreśla Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Ciekawym postulatem, który pojawił się w czasie sejmowej debaty, było wprowadzenie do specustawy przepisów dla ukraińskich nauczycielek. Tak by ich kwalifikacje były uznawane podobnie jak w przypadku lekarzy i pielęgniarek. Tak by mogły zająć się nauczaniem ukraińskich dzieci w polskich szkołach.

Poprawki do specustawy będą głosowane w Sejmie w środę.

Etap legislacyjny: przed drugim czytaniem w Sejmie

Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP

Biorąc pod uwagę listę wątpliwości, specustawa nie jest doskonałą regulacją, ale dzięki niej szybko zyskamy przepisy tworzące system legalizacji pobytu i pracy uchodźców w Polsce. W liście otwartym do premiera prosiliśmy o specustawę o solidarności i znoszeniu barier dla biznesu. Przepisy konsultowanej specustawy skupiają się na kwestiach solidarnościowych, kolejne niezbędne regulacje dotyczą gospodarki. Wielu przedsiębiorców jest w niepewnej sytuacji. Grozi kryzys gospodarczy. Drożejące surowce, zerwane łańcuchy dostaw, kłopoty z kontrahentami i finansowaniem stawiają przed przedsiębiorcami wyzwanie dostosowania się do nowych warunków. Na wsparcie gospodarki jak dwa lata temu nie pozwala inflacja. Wprost przeciwnie, trwają konieczne podwyżki stóp. Od elastycznej reakcji przedsiębiorców zależy siła gospodarki polskiej, a więc też siła polityczna i możliwości militarne Polski. Więcej rąk do pracy, słabszy złoty, możliwość zastąpienia dostaw z Rosji czy Białorusi to szanse w obecnej sytuacji. By je wykorzystać, przedsiębiorcy potrzebują zająć się biznesem na wyłączność. Potrzebne jest złagodzenie barier biurokratycznych, uproszczenie przepisów dotyczących zatrudnienia, podatków i szeroko rozumianego prawa gospodarczego.

Specustawa przechodzi w błyskawicznym tempie przez Sejm, budzi jednak sporo wątpliwości zarówno opozycji, jak i biznesu, który za kilka dni będzie wdrażał te przepisy w życie.

Unijne i polskie przepisy

Pozostało 95% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach