Wielka waloryzacja zamówień

Wartość zamówień udzielonych w ubiegłym roku na podstawie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych (Pzp) opiewała na kwotę 256,5 mld zł. W tym roku, według danych Urzędu Zamówień Publicznych (UZP), podpisano już umowy na kwotę 40,8 mld zł. Czołówkę, jeśli chodzi o wartość, okupują kontrakty na różnego rodzaju roboty budowlane. Dla firm, które je wykonują, ostatnie miesiące były jednak trudne.

Foto: Rzeczpospolita

Podniesienie limitów

„Szoki cenowe surowców związane z wybuchem wojny w Ukrainie oraz oczekiwanie rynku na uruchomienie środków unijnych spowodowały opóźnienia na rynku zamówień publicznych. (…) Z perspektywy branży budowlanej ważny był dialog z zamawiającym oraz reakcja Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w postaci zwiększenia limitu waloryzacyjnego z 5 proc. do 10 proc. na starych i nowych kontraktach. GDDKiA podpisał aneksy waloryzacyjne łącznie dla 114 inwestycji realizowanych przez 26 wykonawców” – czytamy w raporcie Budimexu za 2022 r.

O osiągnięciu porozumienia z GDDKiA ws. waloryzacji kontraktów drogowych i podpisaniu pierwszych aneksów do umów w rocznym raporcie giełdowym wspomina również Mirbud. Dla tej spółki wyzwaniem są też kontrakty na mniejsze roboty budowlane podpisywane np. z samorządami. – „Notowany spadek rentowności w segmencie budynków użytku publicznego wynikał z sytuacji rynkowej i braku zapisów waloryzacyjnych w umowach z zamawiającymi, którymi w tym segmencie są głównie jednostki samorządu terytorialnego. Ze względu na rozproszenie i indywidualne podejście każdego z wyżej wspomnianych zamawiających proces negocjacji zapisów waloryzacyjnych jest utrudniony i długotrwały. Sukcesywnie negocjujemy i podpisujemy aneksy waloryzacyjne również do tych umów” – informuje firma.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Długa lista bolesnych ciosów w biznes

Ostatnie lata dla polskich firm były niemałym wyzwaniem. Pandemia i wojna przyniosły konsekwencje w postaci wzrostu cen, przerwanych łańcuchów dostaw i niestabilnej sytuacji gospodarczej.

Pomoc wykonawcom

Przedsiębiorcom realizującym publiczne kontrakty, borykającym się z gwałtownym wzrostem cen, miały pomóc uchwalone jesienią ubiegłego roku zmiany w prawie zamówień publicznych (ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców). Wprowadziły one np. obowiązek umieszczania klauzul waloryzacyjnych w umowach na dostawy (do tej pory taka konieczność istniała jedynie w umowach na roboty budowlane i usługi). Skróceniu uległ także okres obowiązywania umów, dla których klauzule waloryzacyjne są obligatoryjne (z 12 miesięcy do 6).

Nowelizacja dała też możliwość wprowadzania zmian w kontraktach już realizowanych, zawartych jeszcze przed jej wejściem w życie. Warunkiem jest m.in. stwierdzenie „istotnej zmiany cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć”.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Niebezpieczny nadmiar optymizmu?

Wygląda na to, że Polacy to urodzeni optymiści. Mimo pandemii, wojny w Ukrainie i galopującej inflacji, połowa z nas oczekuje poprawy swojej sytuacji finansowej.

Firmy chwalą te zmiany. Część z nich wskazuje jednak, że są one niewystarczające. – Firmy budowlane zrzeszone w Pracodawcach RP sygnalizują, że palącym problemem jest zwiększenie limitów waloryzacyjnych wyznaczonych przez GDDKiA – mówi Martyna Siemiatycka, ekspert ds. społeczno-gospodarczych tej organizacji. – Zwiększenie ich w 2022 r. do poziomu 10 proc. okazuje się niewystarczające. Nie oddaje pełnego wzrostu cen od momentu ofertowania. Nie ma przy tym znaczenia, że inflacja nieco zwolniła, a ceny się ustabilizowały. Ich wysokość jest wyższa niż w roku ubiegłym, wobec czego zmiana wskaźników jest konieczna – tłumaczy.

I dodaje: – Przedsiębiorcy z branży budowlanej dostrzegają także pewne trudności w zakresie realizacji kontraktów Pzp [w ramach zamówień publicznych – red.], których stroną są samorządy, zaznaczając jednocześnie, że ci zamawiający, co do zasady, otwarci są na dialog z wykonawcami – mówi Siemiatycka. – W tym przypadku problemem nie są przepisy, ale brak funduszy lub wątpliwości w zakresie kroków, jakie mogą podjąć w określonych sytuacjach. Samorządowcy jako podmioty równie mocno mierzące się z trudną sytuacją gospodarczą, świadome dzisiejszych problemów i barier – dodaje ekspertka.

Kłopoty zamawiających

O problemach, z jakimi mierzą się samorządy, mówi Artur Szymczyk, zastępca prezydenta Lublina ds. inwestycji i rozwoju. – Realizacja umów podpisywanych przez miasto Lublin i miejskie jednostki budżetowe z wykonawcami wyłonionymi na podstawie Pzp, w kontekście zawartych w nich klauzul waloryzacyjnych, przekłada się w obecnej sytuacji gospodarczej na konieczność zwiększania wydatków na realizację części zadań.