Osiem lat PiS stracone dla państwowych firm. Na tle rynku wypadają blado

Ostatnich osiem lat obfitowało w wydarzenia, które miały wpływ na notowania polskiej giełdy. Głównym była zapewne pandemia koronawirusa i lockdowny w jej następstwie. Następnie wybuchła wojna za naszą wschodnią granicą, która również miała wpływ na perspektywy GPW oraz zachowanie globalnych inwestorów. Charakterystyczne jest jednak kiepskie zachowanie spółek, w których akcjonariacie widnieje Skarb Państwa.

Czytaj więcej

Biznes

Czystki w państwowych spółkach są nieuniknione

Opozycja niesie na sztandarach hasła odpolitycznienia gospodarki. Co to oznacza? Jeśli wygra wybory, ruszy kadrowa miotła w przedsiębiorstwach z udziałem Skarbu Państwa.

Główny udziałowiec często nie liczył się z interesami mniejszościowych akcjonariuszy, a to rzutowało na wizerunek całego rynku. Spółki, w których Skarb Państwa ma decydujący głos, były w ostatnich latach raczej balastem dla polskiego rynku kapitałowego. Analitycy i zarządzający funduszami nie pozostawiają na tego typu firmach suchej nitki, zwracając uwagę np. na nieprawidłowości w zakresie ładu korporacyjnego. A na tym tracą przyszli emeryci.

Foto: rp.pl

Cele głównie polityczne

Poza czynnikami czysto rynkowymi ogromny wpływ na wyceny spółek zwykle mają kompetencje kadry menedżerskiej, stabilność zarządu, szeroko pojęty ład korporacyjny oraz równe traktowanie wszystkich akcjonariuszy. Postanowiliśmy się przyjrzeć, jak zmieniły się wyceny notowanych na giełdzie spółek, w których akcjonariacie Skarb Państwa odgrywa kluczową rolę. Pod uwagę wzięliśmy wyceny z ostatniej sesji przed wyborami parlamentarnymi z 2015 r. oraz z 2023. Należy zaznaczyć, że w tym czasie doszło m.in. do przejęcia kilku spółek przez Orlen, a także odkupienia przez Skarb Państwa pakietu akcji Pekao.

Okazało się, że łączna wartość firm z udziałem Skarbu Państwa wzrosła w ciągu ośmiu lat o 12 proc., do 252 mld zł. Tymczasem tylko WIG, czyli indeks szerokiego polskiego rynku akcji, zyskał w tym samym czasie 31 proc., nie wspominając o znacznie lepszych wynikach głównych indeksów akcji zagranicznych. Dla porównania skumulowana inflacja przekroczyła w tym okresie 47 proc.

Foto: rp.pl

Duże dyskonto w wycenie firm z państwowym udziałem w dużej mierze jest skutkiem sposobu zarządzania. – Spółki Skarbu Państwa, czy to banki, czy przedsiębiorstwa energetyczne lub paliwowe, zostały w sposób instrumentalny wykorzystane do realizacji celów polityczno-ekonomicznych ich głównego właściciela – komentuje Marcin Materna, dyrektor biura analiz rynków kapitałowych BM Banku Millennium.

– Można się zastanawiać, czy do programów typu wakacje kredytowe, obniżenie cen energii czy paliw doszłoby (nie wspominając o bezpośrednich dotacjach z tych spółek), gdyby nie były to podmioty państwowe. Najprawdopodobniej opór zarządów firm czy ich właścicieli byłby większy – zauważa Materna.

Zwraca uwagę, że stracili na tym także akcjonariusze mniejszościowi tych firm, w tym inwestujący w ramach IKE, IKZE, OFE czy PPK. – Można sobie tylko wyobrazić, co pomyśleli np. zagraniczni posiadacze akcji banków (jak zareagowali, było widać po cenach na GPW), gdy dowiedzieli się, że spółki te będą zmuszone do świadczenia umowy kredytu hipotecznego klientom za darmo przez część roku, co wydaje się, że było ewenementem na skalę światową – mówi Materna.

Jego zdaniem ten i wiele innych pomysłów z pewnością nie zbudowały zaufania do polskiego rynku ani tym bardziej do spółek ze Skarbem Państwa w akcjonariacie. – Nie pomogły też dość częste zmiany we władzach tych firm – podkreśla ekspert.