Szefowa EBC zabiera głos ws. Glapińskiego. Za prezesem (prawie) cały zarząd NBP

Wiele działań i wypowiedzi prezesa Narodowego Banku Polskiego budziło kontrowersje i zarzuty o upolitycznienie tej instytucji. Dość wspomnieć wizytę w siedzibie PiS na ul. Nowogrodzkiej w Warszawie, gdy starał się o druga kadencję, czy niespodziewane, głębokie obniżki stóp procentowych NBP tuż przed wyborami. Do tego doszła m.in. krytyka zbyt słabej, w ocenie wielu ekonomistów, reakcji na wybuch inflacji.

Adam Glapiński od dawna odpiera te zarzuty. Winę za wysoką inflację zrzuca na pandemię i Rosję. Pisze o tym na banerach rozwieszanych na siedzibie NBP w Warszawie. I zapewnia tam także, że działa zgodnie z prawem.

Czytaj więcej

Banki

FT: Osobisty przyjaciel Kaczyńskiego chce pomocy Brukseli

Polski bank centralny zwraca się o pomoc do EBC w sporze z Donaldem Tuskiem. Przyszły premier wezwał do usunięcia szefa NBP. Bank centralny stał się „bezpieczna przystanią” dla wielu polityków PiS.

Zarząd list pisze...

Do obrony prezesa włączył się też zarząd banku centralnego. "Działania NBP w latach 2020-23 uratowały nasz kraj przed zapaścią gospodarczą, a następnie zdusiły inflację będącą przede wszystkim rezultatem pandemii covid oraz polityki Rosji. Wobec powyższego postawienie prezesa NBP przed Trybunałem Stanu byłoby ukaraniem za przykładne wykonywanie jego obowiązków" – czytamy w liście otwartym upublicznionym w poniedziałek, który do marszałka Sejmu Szymona Hołowni skierowali członkowie zarządu banku centralnego.

Przekonują w nim, że działania NBP i jego prezesa w tym czasie „były oparte o najlepszą wiedzę ekonomiczną, realizowały interes gospodarczy RP i były zgodne z prawem”. W ich opinii bank centralny zareagował na wybuch inflacji z odpowiednią siłą i w odpowiednim czasie, co przyczyniło się „do szybkiego spadku inflacji z 18,4 proc. w lutym bieżącego roku do 6,6 proc. w październiku bieżącego roku”. Zapewniają, że w następnych miesiącach ten trend będzie kontynuowany, „choć możliwe są miesięczne odchylenia”.

Dalej w liście czytamy, że w odpowiedzi na wybuch pandemii i związane z nim ryzyko silnego i długotrwałego spadku PKB, który mógł zagrażać średniookresowej stabilności cen, NBP prowadził operacje zakupu obligacji emitowanych lub gwarantowanych przez skarb państwa. Operacje te były jednak zgodne z praktyką banków centralnych, a stosują je amerykańska Rezerwa Federalna, EBC czy Bank Anglii, a w odpowiedzi na kryzys pandemiczny sięgnęło po nie 40 banków centralnych. U nas łączna skala skupu aktywów przez NBP sięgnęła 6,3 proc. PKB za 2019 r., czyli 144 mld zł i - jak czytamy w liście do marszałka Sejmu - była znacznie mniejsza niż w gospodarkach rozwiniętych.

Autorzy listu piszą też o „mglistych oskarżeniach o podważanie apolityczności sprawowanej [przez Adama Glapińskiego] funkcji”. Stwierdzają, że w tej sytuacji można wnioskować, iż jedynym przewinieniem prezesa jest fakt, że koalicja powstała po 15 października 2023 r. widziałaby kogo innego na tym stanowisku. W ich ocenie „upoważnia to do stwierdzenia, że celem publicznego rozważania zastosowania procedur, które mają doprowadzić do odwołania urzędującego prezesa NBP, jest próba wywarcia niedozwolonego nacisku na bank centralny i jego organy, a tym samym naruszenia niezależności Narodowego Banku Polskiego, gwarantowanej normami Konstytucji RP i aktów prawnych Unii Europejskiej”. A „postawienie prezesa NBP przed Trybunałem Stanu byłoby ukaraniem za przykładne wykonanie jego obowiązków".

Czytaj więcej

Finanse

Oto wszyscy doradcy prezesa NBP. Kim są, co robią i ile zarabiają?

W czasie, gdy prezes NBP jest krytykowany za naruszenie niezależności banku centralnego od rządu, zatrudnienie znajdują tam kolejni politycy PiS.

List podpisali wiceprezesi Marta Kightley i Adam Lipiński, a także członkowie zarządu Paweł Szałamacha, Piotr Pogonowski, Marta Gajęcka i Rafał Sura (wśród sygnatariuszy nie ma Pawła Muchy, który niedawno otwarcie krytykował działania prezesa Glapińskiego). Proszą marszałka Hołownię, by rozesłał list do wszystkich członków Zgromadzenia Narodowego.

...i zwołuje konferencję

Ale list to nie wszystko. W poniedziałek po południu odbyła się konferencja prasowa części zarządu NBP. Jej uczestnicy powtórzyli argumenty przedstawione w liście do marszałka Sejmu.

- Działania NBP wynikały z najlepszej wiedzy i najlepszych praktyk stosowanych przez banki centralne. Można by atakować NBP, gdyby takich działań nie było. Wydaje się więc, że są to działania [krytyka - red.] czysto polityczne – przekonywała w czasie konferencji Marta Kightley, pierwsza zastępczyni Adama Glapińskiego.