Bruksela zdecydowała.: Kierowca z aplikacji to też pracownik

Po ponad dwóch latach negocjacji Unia Europejska uzgodniła dyrektywę o pracownikach platform internetowych. Nowe prawo ureguluje status zatrudnionych przez takie platformy, jak Uber czy Deliveroo. Ciężar dowodu zostanie przeniesiony na pracodawcę – to on będzie musiał udowodnić, że zatrudniona osoba nie jest faktycznie pracownikiem. Szacuje się, że z 28 mln zatrudnionych przez platformy ludzi ok. 5 mln może uzyskać status pracowników. Obecnie ma go tylko 2 mln.

Znaczenie platform dla gospodarki

We współczesnej gospodarce platformy stały się bardzo ważnym pracodawcą i ich znaczenie szybko rośnie. Według danych za 2022 rok zatrudniały 28,3 mln osób, a szacuje się, że do 2050 roku będzie ich 43 mln. Tymczasem w zakładach produkcji przemysłowej pracuje 28 mln osób. Obecnie platformy zatrudniają głównie taksówkarzy, np. Uber i Bolt (39 proc.), dostawców posiłków czy zakupów, np. Deliveroo, Glovo i Just Eat (24 proc.) i dostawców drobnych usług dla domu, jak sprzątanie czy naprawy, np. Taskrabbit (19 proc.). Ala za pośrednictwem platform dostarczane są też inne usługi, jak np. księgowość, opieka nad dziećmi, grafika komputerowa czy obróbka zdjęć, np. poprzez platformę Fiverr.

Tylko niewielka grupa – 2 mln – cieszy się takimi prawami jak pracownicy. Pozostali działają na własny rachunek, mimo że część z nich faktycznie jest pracownikami. Komisja Europejska szacuje, że nawet 5 mln osób powinno, w wyniku wprowadzenia nowej dyrektywy, zyskać takie prawa, jak płaca minimalna, prawo do płatnego urlopu czy płatnych zwolnień lekarskich.

Czytaj więcej

Transport

Obcokrajowcy uratowali rynek taxi. Nie na długo

Branży przewozu osób w Polsce grozi zapaść. Wszystko przez przepisy, które miały poprawić bezpieczeństwo, a w praktyce mogą obrócić się przeciwko pasażerom.

Według analiz Brukseli obecnie 55 proc. pracowników platform zarabia poniżej ustawowej płacy minimalnej. Wynika to w dużej mierze z faktu, że średnio za 41 proc. czasu poświęconego na wykonanie usługi nie dostają zapłaty. Chodzi przede wszystkim o czas poświęcony na szukanie czy oczekiwanie na zlecenie.

Dyrektywa zawiera także zapisy dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji. Zakazuje przetwarzania niektórych zestawów danych, w tym stanu psychicznego, wyznania, orientacji seksualnej, ale także prywatnych rozmów lub wszelkich informacji wykraczających poza pracę danej osoby dla platformy. Ponadto dyrektywa przewiduje, że decyzje dotyczące wynagrodzenia, zawieszenia konta czy zwolnienia, nie mogą być podejmowane przez algorytm, ale zawsze przez człowieka.

Polska jest za zmianami prawa

Za nową dyrektywą opowiedziała się Polska. – Już wkrótce prawo może dogonić rzeczywistość. Niezwłocznie przystąpimy do wprowadzania dyrektywy i rozpoczniemy dialog społeczny w Radzie Dialogu Społecznego – oświadczyła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, obecna na spotkaniu unijnej rady ministrów w Brukseli. Podkreśliła, że dyrektywa pozwoli na pozyskanie wiedzy o tym, jak wiele platform działa w Polsce. – Ukróci też praktyki nielegalnego śledzenia aktywności pracowników. Platformy będą musiały informować o algorytmach monitorujących pracowników – powiedziała.

Czytaj więcej

Transport

Taksówki mocno zdrożeją, a czas oczekiwania na przejazd się wydłuży

Branży taxi w Polsce grozi ostre hamowanie. Wszystko przez przepisy, które miały poprawić bezpieczeństwo pasażerów. Od czerwca czeka nas rewolucja.

Decyzja unijnej Rady zapadła przy sprzeciwie Francji i de facto także Niemiec. Ten drugi kraj wstrzymał się od głosu (z powodu sporu między socjalistami i liberałami w koalicji rządzącej), co liczone jest jak sprzeciw. Oba państwa mają dużą wagę głosu w unijnej radzie i potrzeba im kilku, nawet małych, sojuszników, żeby zablokować każdą unijną propozycję legislacyjną. Do ostatniej chwili wydawało się więc, że prawo nie przejdzie, ale w ostatniej chwili zdanie zmieniły Estonia i Grecja i poparły dyrektywę. Nowa dyrektywa musi być teraz przegłosowana przez unijny Parlament i Radę, ale to już tylko formalność. Potem państwa członkowskie mają dwa lata na wdrożenie nowego prawa.

Radość związkowców

Sukces ogłosiły związki zawodowe. – Wreszcie pojawiają się rozwiązania dla skandalu związanego z fikcyjnym samozatrudnieniem. Dzisiejsza decyzja oznacza, że miliony osób pracujących za pośrednictwem platform cyfrowych nie będą już oszukiwane w zakresie płacy minimalnej, zasiłku chorobowego, wynagrodzenia urlopowego i ubezpieczenia społecznego – powiedział Ludovic Voet, sekretarz Konfederacji ETUC.