Imponujący Teatr Wybrzeże otwiera się po przebudowie

„Wyzwoleniem” teatr otworzy Dużą Scenę, czwartą inwestycję za dyrekcji Adama Orzechowskiego.

Publikacja: 03.10.2023 03:00

Projekt przebudowy przygotował Warsztat Architektury Krzysztofa Kozłowskiego.

Projekt przebudowy przygotował Warsztat Architektury Krzysztofa Kozłowskiego.

Foto: Nate Cook Photography

Powstał wyjątkowy w skali europejskiej kompleks teatralny z nowoczesnymi rozwiązaniami, ponieważ przed przebudową modernistycznej siedziby Wybrzeża i Dużej Sceny, dyrektor Adam Orzechowski przebudował i unowocześnił Scenę Kameralną w Sopocie, na Targu Węglowym w Gdańsku zaś otworzył sceny Stara Apteka i Malarnię.

Jeszcze za dyrekcji (2000–2006) w Teatrze Polskim w Bydgoszczy inicjował powstanie Sceny Kameralnej i zapoczątkował odbywający się do dziś Festiwal Prapremier.

Czytaj więcej

Polskie aktorki obrabowane w Pilznie podczas spektaklu

– Miło wspominam tamtą bydgoską dyrekcję, w Bydgoszczy zaszła wtedy fundamentalna zmiana – mówi Adam Orzechowski. – Zachęcaliśmy inne teatry do zamawiania polskich prapremier, widzom zaś pokazaliśmy, jak różnorodny może być teatr, jak się rozwija i zmienia.

Cztery sceny

W Wybrzeżu Adam Orzechowski reżyserował już w latach 90., swoją zaś obecną dyrekcję rozpoczął po okresie bydgoskim w 2006 r. Remont oraz unowocześnienie kompleksu scen były koniecznością,

– Większość nie spełniała podstawowych wymogów – mówi Adam Orzechowski.

Inwestycje zaczęły się od stworzenia nowej siedziby Sceny Kameralnej przy sopockim Monte Casino, gdzie trzeba było również uporządkować sprawy własnościowe, związane z działalnością wcześniejszego kina. Przy współpracy samorządu pomorskiego i Sopotu oraz wsparciu Ministerstwa Kultury, powstała nowoczesna przestrzeń o mobilnej scenie i widowni, otwarta „Charlie bokserem” Piotra Cieplaka w 2010 r. Od reżyserów i scenografów zależy wykorzystanie tego miejsca. Granych jest tam średnio 200 spektakli rocznie, które może oglądać do 200 widzów jednorazowo.

Pierwszą inwestycją w siedzibie na Targu Węglowym w Gdańsku było wybudowanie sceny Stara Apteka w miejscu, gdzie wcześniej działała gastronomia i były magazyny.

– Własność dzieliliśmy w połowie z Energą, dzięki jej życzliwości doszliśmy do porozumienia w sprawie kabli wysokiego napięcia i transformatorów ulokowanych obecnie pod wewnętrznym dziedzińcem, które zasilają część Gdańska – mówi dyrektor Wybrzeża. Z drugiego europejskiego rozdania środków finansowych na kulturę otrzymaliśmy 5 mln euro w programie wykorzystania przestrzeni zabytkowych na działalność artystyczną. Wcześniej zainwestowaliśmy kilka mln zł w część podziemną. Od początku wiedzieliśmy, że Stara Apteka będzie częścią większego kompleksu Malarni i Dużej Sceny.

Foyer Teatru Wybrzeże

Foyer Teatru Wybrzeże

Nate Cook Photography

Jedna z zabytkowych ścian łączy teatr z Wielką Zbrojownią z 1600 r. Stara Apteka, zwana kiedyś pigularnią, powstała 30 lat później. Jej zabytkowe mury i okna zostały wkomponowane w nowoczesną przestrzeń z betonu i szkła. Na amfiteatralnej widowni mieści się 136 osób.

Kolejnym krokiem dyrektora Orzechowskiego było stworzenie sceny Malarnia, sfinansowanej dotacją 15 mln zł przez samorząd województwa pomorskiego.

– Zmiany wymagało wszystko, poczynając od podniesienia podłogi, by stworzyć dobrą komunikację między wszystkimi naszymi scenami. Zyskaliśmy mobilną przestrzeń dla 100 widzów z oknem sceny o szerokości tej dużej, co usprawnia proces prób – mówi dyrektor Orzechowski.

Teraz jesteśmy dużym zespołem, który ma do dyspozycji cztery nowoczesne sceny  

ADAM ORZECHOWSKI, DYREKTOR NACZELNY I ARTYSTYCZNY TEATRU WYBRZEŻE Z SIEDZIBAMI W GDAŃSKU I SOPOCIE

Prace związane z przebudową Dużej Sceny zaczęły się w 2014 r., a po zwycięskim konkursie realizował je Warsztat Architektury Krzysztofa Kozłowskiego. Teraz przez imponującą szklaną taflę fasady widać na parterze czerwono-złote okno szatni, a także spiralne schody, utrzymane w klimacie złoceń art déco. Prowadzą z parteru na ogromne górne foyer, gdzie zawisły trzy lekkie, ażurowe kule rzeźbiarskich żyrandoli. W przeszklonej fasadzie przeglądają się zabytki Targu Węglowego. Ponad nią, tuż przed charakterystyczną kopułą, zbudowano taras widokowy, który może być sceną plenerową, także dla koncertów oglądanych z placu przed teatrem.

– Dosłownie wypatroszyliśmy cały budynek, skruszyliśmy nawet fundament sceny obrotowej, w pewnym momencie stały tylko cztery ściany – mówi Adam Orzechowski. – Przy okazji odkopaliśmy pierwszy kamienny fundament teatru z 1801 r. wykorzystany także w powojennym budynku z 1967 r. Zabytek będziemy pokazywać w dni otwarte.

Mocna inauguracja w Teatrze Wybrzeże

Chociaż Teatr Wybrzeże jest współprowadzony przez resort kultury, cała inwestycja została sfinansowana przez samorząd województwa pomorskiego (dotacja 30,5 mln zł i 25 mln zł w formie pożyczki na 15 lat z PFR) oraz samorząd Gdańska (10 mln zł). Na scenie, również obrotowej, zapadnie będą działać we wszystkich strefach. Ze względu na niewłaściwą akustykę oraz słabą widoczność, zrezygnowano z balkonów na rzecz widowni amfiteatralnej (ok. 350 miejsc)

– W czasie przebudowy od 2020 r. brak spektakli na Dużej Scenie zminimalizowała pandemia, graliśmy też pełną parą na trzech pozostałych scenach, w 2022 r. aż 432 przedstawienia, najwięcej z ministerialnych placówek – mówi Adam Orzechowski. – Teraz jesteśmy dużym zespołem, który ma do dyspozycji cztery nowoczesne sceny. Tylko budżet i liczebność zespołu może nas ograniczać. Docelowo myślę, że będziemy grali na naszych scenach ok. 500 spektakli rocznie. Teraz są kolejki po bilety, widzowie zaś woleliby nie czekać na obejrzenie niektórych spektakli kilka miesięcy.

Pierwszą premierą będzie „Wyzwolenie” Wyspiańskiego w inscenizacji Jana Klaty 14 października.

– Zaprosiłem Jana Klatę, bo gwarantuje współczesne odczytanie arcypolskiego dramatu – mówi dyrektor Wybrzeża. – To tytuł brutalnie osadzony w naszej rzeczywistości, ciągle aktualny.

Część tytułów z mniejszych scen trafi na Dużą Scenę, m.in. „Czego nie widać” Klaty, „Romeo i Julia is not dead” Michała Siegoczyńskiego i wrócą „Play Fredro” Adama Orzechowskiego oraz „Trojanki” Klaty. Kolejną premierą będzie „Alles Schwindel” M. Schiffera i Mischa Spolinskiego, przedwojenny hit w reżyserii Pawła Aignera, odkrywany teraz przez kilka niemieckich teatrów. Wokół mocnego zespołu aktorskiego m.in. z Dorotą Kolak, Katarzyną Figurą i Mirosławem Baką, „rozgimnastykowanego w różnych konwencjach” (określenie dyrektora Orzechowskiego), zgromadziła się oryginalna grupa reżyserów. To w Wybrzeżu swoje pierwsze głośne spektakle reżyserowała Ewelina Marciniak, wciąż związana z gdańskim teatrem. Współpracują z nim m.in. Radek Stępień i Mirosław Wierzchowski. Jeszcze w tym sezonie autorską sztukę wystawi Mariusz Grzegorzek, powróci Lena Frankiewicz.

Uroczyste przecięcie wstęgi już 6 października.

Powstał wyjątkowy w skali europejskiej kompleks teatralny z nowoczesnymi rozwiązaniami, ponieważ przed przebudową modernistycznej siedziby Wybrzeża i Dużej Sceny, dyrektor Adam Orzechowski przebudował i unowocześnił Scenę Kameralną w Sopocie, na Targu Węglowym w Gdańsku zaś otworzył sceny Stara Apteka i Malarnię.

Jeszcze za dyrekcji (2000–2006) w Teatrze Polskim w Bydgoszczy inicjował powstanie Sceny Kameralnej i zapoczątkował odbywający się do dziś Festiwal Prapremier.

Pozostało 93% artykułu
Teatr
„Bajo bongo” w Romie. Komunistyczna kukurydza i ideologicznie wrogie melodie
Teatr
Teatr TV. Pojedynek Gombrowicza z Mrożkiem
Teatr
Zamach na Stary Teatr: Minkowska, Perceval i Skrzywanek w nowym sezonie
Teatr
Anna Sroka-Hryń: Przeboje Nataszy Zylskiej skrywają tragiczne przeżycia i traumy
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Materiał Promocyjny
Premiera muzyczno-komediowego show z gwiazdami!