Unia Europejska rezygnuje z walki ze spiekotą. Przez Rosję

Agua fresca! (Świeża woda!) – na witrynach barów Madrytu, Sewilli czy Barcelony pojawiły się w tych dniach niecodzienne napisy. Hiszpanie są przyzwyczajeni do wyjątkowych upałów, w szczególności w lipcu i sierpniu. Ale tym razem i oni wytrzymują.

– Latem jest gorąco, to normalne. Ale te temperatury nie są normalne – ostrzegła na Twitterze służba meteorologiczna królestwa Aemet.

W ten poniedziałek 36 pożarów trawiło lasy Hiszpanii, z których 24 strażacy nie byli w stanie opanować. Jeśli pominąć północne skrawki Galicji, Kantabrii czy Kraju Basków, właściwie w całym kraju temperatury przekraczały 40 stopni Celsjusza.

– To z dala od pożarów, bo tam, gdzie my walczymy z płomieniami, jest 60 stopni – zastrzega w rozmowie z hiszpańską telewizją Francisco Gonzalez, 63-letni strażak zmagający się z żywiołem w Estremadurze. To obok Kastylii-Leon jedna z najbardziej dotkniętych kataklizmem prowincji w kraju, w którym w ostatnich tygodniach poszło z dymem ponad 25 tys. hektarów lasów, często znajdujących się w parkach narodowych.

– Ocieplenie klimatu zabija – przyznał premier Pedro Sánchez, który jeździ po kraju, aby dodać otuchy strażakom i pogorzelcom. W Hiszpanii i sąsiedniej Portugalii, gdzie temperatura osiągnęła rekord wszech czasów 47 stopni Celsjusza, z powodu spiekoty zmarło w ostatnim czasie przeszło tysiąc osób. – Straciliśmy wszystko, nie wiemy, gdzie teraz mamy się podziać – mówią na filmiku umieszczonym w mediach społecznościowych stojący przy swoich autach mieszkańcy wioski Tabara (prowincja Zamora), podczas gdy w tle widać płonące domy.

Czytaj więcej

Świat

Brytyjskie samoloty wojskowe nie mogą latać, bo przez upał roztopił się pas startowy

Królewskie Siły Powietrzne (RAF) wstrzymały loty do i z największej bazy lotniczej w Wielkiej Brytanii, ponieważ „pas startowy stopił się” podczas upałów - twierdzi telewizja Sky News.

Dla królestwa to też ogromny problem gospodarczy. Hiszpania otwiera ranking krajów, które na świecie przyjmują najwięcej turystów. Teraz ten biznes jest jednak bardzo zagrożony.

– Takie fale gorąca będą teraz powtarzać się co roku – ostrzega w dzienniku „El País” Enrique Sanchez, dziekan wydziału klimatologii na Uniwersytecie Castilla la Mancha.

Wśród najliczniej przyjeżdżających na hiszpańskie plaże gości byli tradycyjnie Brytyjczycy. Ale w tych dniach mordercze słońce przyszło i do ich kraju. W poniedziałek po raz pierwszy w historii ogłoszono tu alarm klimatyczny najwyższego stopnia. Do tej pory rekord temperatury na Wyspach wynosił 38,7 stopni Celsjusza: został zanotowany w 2019 w Cambridge. Jednak teraz słupki rtęci poszybowały w Wielkiej Brytanii do 41 stopni.

We Francji fala upałów najmocniej uderzyła w 15 departamentów składających się na fasadę atlantycką kraju, w tym przede wszystkim prowincję Żyrondę. Trzeba było stąd ewakuować 16 tys. osób, a 14 tys. hektarów lasów zamieniło się w zgliszcza. Nie wiadomo, w jakiej kondycji przetrwają słynne winnice Bordeaux.

Mordercze upały zanotowano też w środkowych Włoszech i w Grecji, ale na razie w bardziej ograniczonej skali. Z kolei Niemcy, których na razie nie dotknęło największe uderzenie upałów, podały, że tylko w ostatnich latach poniosły 80 mld euro strat z powodu zmian klimatycznych. Chodzi w szczególności o efekty susz w 2018 i 2019 r. oraz powodzi w 2021 r.

Bruksela od lat ostrzegała, że tak będzie wyglądała codzienność Europejczyków, jeśli nie potraktują na poważnie zagrożenia, jakie niesie ocieplenie klimatu. Zdaniem Komisji Europejskiej suszą jest zagrożonych już 46 proc. terytorium Unii.

Te ostrzeżenie przyniosło znaczące efekty, czasem nawet spektakularne, w szczególności gdy idzie o normy obowiązujące wielkie ciepłownie dostarczające ok. 40 proc. prądu we Wspólnocie. Od 1991 r. Zredukowały one np. o 91 proc. emisję dwutlenku węgla czy o 24 proc. (w stosunku do 1991 r.) emisję gazów powodujących efekt cieplarniany. Unijna centralna chwali się także, że w 2021 r. po raz pierwszy odnawialne źródła energii przejęły większą (39 proc.) część produkcji prądu niż źródła kopalne (36 proc.).

Jednak ta walka z ociepleniem klimatu nie tylko będzie teraz wstrzymana, ale wręcz cofnięta. Nieszczęsny zbieg okoliczności spowodował, że właśnie w środku spiekoty w nadchodząca środę Komisja Europejska przedstawi propozycję programu ograniczenia zużycia gazu, aby przygotować Unię do spodziewanego, całkowitego odcięcia dostaw tego surowca przez Rosję.

Bruksela proponuje nie tylko zniesienie dotychczasowych, surowych norm ekologicznych emisji szkodliwych gazów przez elektrociepłownie, ale nawet zgadza się na wsparcie z pieniędzy publicznych rozbudowy czy odtworzenia siłowni napędzanych węglem.

Nie czekając na taką zachętę, władze Niemiec już poszły w tym kierunku. Berlin spodziewa się, że w ten czwartek Kreml ostatecznie ogłosi wstrzymanie przepływu gazu głównym rurociągiem prowadzącym do Republik Federalnej – Nord Stream 1. Teoretycznie tego dnia ma zakończyć się dziesięciodniowy okres serwisowania instalacji. W skali całej Europy dostawy rosyjskiego gazu i bez tego zmalały od inwazji na Ukrainę z 14 mln metrów sześciennych miesięcznie do 5 mln.