Narges Mohammadi otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla 2023

Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana w Oslo. Ogłoszono, że wyróżnienie otrzymała Narges Mohammadi, irańska działaczka na rzecz praw człowieka. Wyróżnienie przyznano za walkę laureatki z uciskiem kobiet w Iranie oraz walkę na rzecz promowania praw człowieka i wolności.

W tym roku do Pokojowej Nagrody Nobla nominowano 212 osób i 93 organizacje. Polski Senat zgłosił do prestiżowej nagrody Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy.

Kim jest Narges Mohammadi, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla?

Mohammadi to jedna z czołowych irańskich działaczek na rzecz praw człowieka, prowadziła kampanię na rzecz praw kobiet oraz zniesienia kary śmierci.

Przewodnicząca Norweskiego Komitetu Noblowskiego Berit Reiss-Andersen nazwała Narges Mohammadi "bojowniczką o wolność", a swoje wystąpienie rozpoczęła od wymówienia w języku perskim słów "kobieta, życie, wolność" - jednego z haseł pokojowych protestów przeciwko irańskim władzom.

Czytaj więcej

Literatura

Komu przypadła Literacka Nagroda Nobla 2023? Znamy decyzję

Akademia Szwedzka zdecydowała, kto w 2023 r. został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Prestiżowe wyróżnienie otrzymał Norweg Jon Fosse, który był jednym z faworytów do zdobycia literackiego Nobla.

Według organizacji Front Line Defenders, tegoroczna laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, Narges Mohammadi, odsiaduje obecnie karę ok. 12 lat pozbawienia wolności w więzieniu w Teheranie. Zarzuty wobec niej obejmują m.in. szerzenie propagandy przeciwko państwu.

Narges Mohammadi jest wiceszefową organizacji pozarządowej kierowanej przez Szirin Ebadi, która otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla w 2003 r. za "wysiłki na rzecz demokracji i praw człowieka, zwłaszcza skupione na walce o prawa kobiet i dzieci".

Media wśród faworytów do tegorocznego Pokojowego Nobla wymieniały osoby działające na rzecz praw kobiet w Iranie i Afganistanie oraz aktywistów klimatycznych. Wśród kandydatów wymieniani byli także sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg czy prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Pokojowa Nagroda Nobla - zwycięzcy

W 2022 roku, gdy wśród faworytów do Pokojowej Nagrody Nobla wymieniani byli liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska i rosyjski opozycjonista Aleksiej Nawalny, uhonorowano jedną osobę i dwie organizacje. Laureatami zostali wówczas Aleś Bialacki - białoruski działacz społeczny, obrońca praw człowieka, dyrektor Centrum Obrony Praw Człowieka "Wiosna", rosyjska organizacja praw człowieka Memoriał oraz ukraińska organizacja praw człowieka Centrum Wolności Obywatelskich.

W poprzednim roku laureatami Pokojowej Nagrody Nobla zostali dziennikarze Maria Ressa i Dmitrij Muratow.

Laureat Pokojowej Nagrody Nobla otrzymuje medal. Na awersie znajduje się portret Alfreda Nobla, na rewersie umieszczono symbol międzynarodowego braterstwa oraz sentencję w języku łacińskim, "Pro pace et fraternitate gentium" (Za pokój i braterstwo między ludźmi).

Nagrody Nobla 2023 - lista zwycięzców

W czwartek 5 października Akademia Szwedzka ogłosiła, że Literacką Nagroda Nobla za 2023 rok otrzymał norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse, wyróżniony "za nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz temu, czego nie sposób wypowiedzieć".

W środę Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2023 rok. Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow zostali uhonorowani za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

W poprzednim roku Nagrodę Nobla z chemii za pracę, która zaowocowała "genialnym narzędziem do budowy cząsteczek" otrzymali Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless.

Czytaj więcej

Nauka

Nagroda Nobla 2023 z dziedziny chemii została przyznana

Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2023 rok. Uhonorowani zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow.

We wtorek 3 października Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki za "eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii". Attosekunda to jednostka czasu równa jednej trylionowej części sekundy.

"Eksperymenty laureatów wytworzyły impulsy światła tak krótkie, że mierzone w attosekundach, co pokazywało, że impulsy te mogą być wykorzystywane do dostarczania obrazów procesów zachodzących wewnątrz atomów i cząsteczek" - podano w oświadczeniu. Przewodnicząca Komitetu Noblowskiego Eva Olsson zaznaczyła, że można teraz otworzyć drzwi do świata elektronów.

Z kolei w poniedziałek Instytut Karolinska w Sztokholmie zdecydował, że tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii trafi do Katalin Karikó i Drew Weissmana za prace nad modyfikacją mRNA i opracowanie techniki, która przyczyniła się do stworzenia szczepionek.

Nagrody Nobla 2023 - co przed nami?

Tydzień noblowski dobiega końca. Nie dowiedzieliśmy się jeszcze jedynie, kto został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii - nazwisko zwycięzcy ma zostać ogłoszone w poniedziałek 9 października.

Nagrody Nobla przyznawane są od 1901 roku z inicjatywy Alfreda Nobla, który dorobił się majątku na odkryciu dynamitu. Swoją fortunę Nobel przeznaczył na sfinansowanie fundacji przyznającej nagrody.