Młodzi wybierają IT. Najstarsi są rolnicy i lekarze

IT, budownictwo, handel, usługi to branże, w których proporcjonalnie pracuje najwięcej młodych ludzi. Edukacja, obsługa nieruchomości, rolnictwo i leśnictwo, ochrona zdrowia to te, w których przeciętnie pracownicy są dojrzali lub starsi.

Główny Urząd Statystyczny opublikował informację o pracujących pod koniec kwietnia. Uwzględnił w niej także osoby zatrudnione w mikroprzedsiębiorstwach. Wynika z nich, że przeciętny wiek ponad 15,1 mln pracowników wyniósł 42,5 roku, a mediana 42 lata. Ale istnieją branże, w których połowa pracowników ma więcej niż 48 lat (rolnictwo, leśnictwo), 47 lat (obsługa rynku nieruchomości) czy 46 lat (edukacja, opieka zdrowotna). Najmłodszymi działami gospodarki są zaś komunikacja i informacja, w tym IT i telekomunikacja – z medianą 35 lat, gastronomia i turystyka – z połową młodszych pracowników niż 37 lat, oraz działalność naukowa, profesjonalna i techniczna – z medianą 38 lat. GUS podał, że najwięcej osób (prawie 29 proc.) ma od 35 do 44 lat. Co szósty pracownik jest starszy, a co czwarty młodszy. Jednak w zależności od branży proporcje wieku pracowników są różne.

Młode i dojrzałe branże

– Są zawody, które możemy określić jako młode. To na przykład IT: branża rozwija się dynamicznie, wiedza, która nie jest uzupełniana, szybko się starzeje – mówi Kazimierz Sedlak, dyrektor firmy Sedlak & Sedlak. – Są też takie, w których ludziom młodym łatwo jest znaleźć pracę, godzą się na niższe stanowiska po to, by mieć pierwsze zatrudnienie – dodaje.

Czytaj więcej

Wynagrodzenia

Większość Polaków zarabia dużo poniżej średniej. Jedna branża mocno odstaje

Różnica pomiędzy przeciętnym wynagrodzeniem a środkowym wynosi prawie 1300 złotych. W przypadku wyższych wynagrodzeń widać różnicę między kobietami a mężczyznami.

Obserwacje potwierdzają dane GUS. W IT (i całym dziale komunikacja i informacja) ponad 42 proc. pracowników ma od 25 do 34 lat, a kolejnych 6 proc. jeszcze mniej.

Najwięcej zaś młodych 18–24 lata (proporcjonalnie do wieku dojrzałych pracowników) zatrudnionych jest w turystyce i gastronomii (ponad 15 proc.), usługach (11 proc) oraz handlu (9 proc.). To też są branże, gdzie przeciętnie co trzeci pracownik nie ma skończonych 35 lat.

– Coraz więcej młodych ludzi łączy naukę z pracą, stąd przyjmują zajęcia, które im na to pozwalają. Dopiero gdy kończą edukację, szukają pracy w swoich zawodach – przypomina prof. Jacek Męcina z UW. Zwraca uwagę na te branże, które nie cieszą się zainteresowaniem młodych. To jest przede wszystkim sfera budżetowa, miejsca pracy oferowane przez administrację, w tym samorządy: edukacja, administracja, ochrona zdrowia, pomoc społeczna: – Utrwaliło się przekonanie, że budżetówka źle płaci, młodzież wybiera zawody bardziej rynkowe – dodaje ekspert.

W edukacji i ochronie zdrowia co czwarty pracownik skończył 55 lat. W podobnym wieku jest prawie 29 proc. pracujących w leśnictwie i rolnictwie. Z danych GUS wynika, że więcej dojrzałych osób pracuje w przemyśle, mniej w usługach. Sporo zatrudnionych jest w części branż związanych z obsługą nieruchomości oraz administrowaniem i działalnością wspierającą.

Podwyżka dla 26-latka

Część z branż popularnych wśród młodych to takie, w których łatwo się zatrudnić, ale też zarobki nie są wysokie w porównaniu z innymi. To na przykład handel czy turystyka albo gastronomia. Dodatkowym atutem młodych jest to, że pracodawcy za młodzież uczącą się i studiującą nie płacą składek na ubezpieczenia społeczne, a wszyscy młodzi do 26. roku życia nie płacą podatku dochodowego.

– Ta reguła jest fajna dla młodych ludzi, ale też trudna psychologicznie, gdy kończą 26 lat. Ich płaca z miesiąca na miesiąc staje się droższa o więcej niż jedną czwartą. Jeśli pracodawca chce ich zatrzymać, musi zaproponować im podwyżkę, i to nie drobną kilkuprocentową, ale znaczącą – przypomina Kazimierz Sedlak. Jego zdaniem to bariera trudna dla części firm i instytucji. – Z psychologicznego punktu widzenia takie rozwiązanie to błąd rządzących, bo zwiększają w ten sposób presję płacową – mówi ekspert. Przypomina o jeszcze jednej znaczącej dla rynku pracy i wynagrodzeń tendencji – wysokich administracyjnych podwyżkach płacy minimalnej. – Zrobiliśmy wstępne badania, z których wynika, że Polska staje się liderem na świecie pod względem liczby osób zarabiających płacę minimalną. Z różnych szacunków wynika, że w przyszłym roku będzie ją miało ok 3,6 mln osób (będzie to ponad 4,2 tys. zł od stycznia – red.) – mówi Kazimierz Sedlak. Według niego kraj, w którym duża część pracowników ma pensję minimalną, to na świecie zwykle taki, który boryka się z problemami i sporą biedą. U nas zaś podwyżki odbywają się administracyjnie i w ten sposób następuje spłaszczenie wynagrodzeń. – To będzie kolejny problem płacowy napędzający inflację, bo wzmagający presję płacową osób, które zarabiają niewiele więcej niż minimalna, a mają wysokie kompetencje – dodaje Kazimierz Sedlak.