Zmiany w konfiskacie pojazdów: sąd zdecyduje, czy pijany straci auto

Przypomnijmy, że przepisy o przepadku pojazdów uchwalone przez Sejm poprzedniej kadencji, obowiązują od 14 marca. Jednak zanim jeszcze  weszły w życie ze strony nowego rządu sygnalizowano, że budzą zastrzeżenia co do zgodności z konstytucją z powodu obowiązkowego orzekania przepadku. 

Na początku kwietnia do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt resortu sprawiedliwości, który zakłada "rezygnację z obligatoryjności orzekania przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę na rzecz jego fakultatywności". Teraz projekt znalazł się na kolejnym etapie legislacyjnym — został skierowany do konsultacji i opiniowania.

Czytaj więcej

Prawo drogowe

Krótki żywot przepisów o konfiskacie aut. Resort Bodnara wprowadza zmiany

Do wykazu prac legislacyjnych rządu trafił projekt, który zakłada rezygnację z obowiązkowej konfiskaty aut pijanych kierowców. Nowe przepisy weszły w życie zaledwie trzy tygodnie temu.

Konfiskata pojazdu do decyzji sądu

Autorzy projektu uważają, że sama idea przepadku nie jest nieuzasadniona,  błędne jest natomiast założenie o konieczności orzekania przepadku w sposób obligatoryjny. M.in. z tego powodu, że narzucenie sądom takiego obowiązku ogranicza ich prawo do sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Dlatego przyznają oni sądowi możliwość, a nie obowiązek orzeczenia konfiskaty.  

„Ocena sądu bowiem powinna każdorazowo przesądzać o orzeczeniu przepadku. Dzięki temu decyzja o przepadku będzie podejmowana tylko w takich sprawach, w których rzeczywiście taka potrzeba występuje.” - czytamy w uzasadnieniu nowelizacji. 

- Zniesienie obligatoryjności nie powinno mieć wpływu na potencjalnych sprawców przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym, gdyż sama możliwość orzeczenia przepadku pojazdów będzie wystarczająco skuteczna i tym samym zrealizuje swój cel prewencyjny — tłumaczy MS. 

Kiedy konfiskata auta będzie wykluczona

Zupełnie wyłączona zostanie możliwość orzeczenia przepadku pojazdu mechanicznego, gdy jest to niemożliwe lub niecelowe. Chodzi o sytuacje, gdy pojazd nie jest już własnością sprawcy, został skradziony, zniszczony lub znacznie uszkodzony.

Przepadek nie będzie orzekany także wówczas, gdy w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy. Obecnie w takim przypadku sprawca musi zapłacić równowartość pojazdu. Jednak autorzy nowelizacji wzięli pod uwagę zastrzeżenia, że narusza to konstytucyjne zasady trafnej represji i równości sprawców. Wysokość równowartości zależna jest bowiem jedynie od wartości pojazdu, która pozostaje bez związku z samym przestępstwem.  Nie będzie zatem także obligatoryjnego obowiązku orzekania przepadku równowartości pojazdu.

Zgodnie z projektem, teraz w takich przypadkach sąd będzie mógł orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Co z zabezpieczonymi już samochodami?

W projekcie skierowanym do RCL zabrakło jednak przepisów przejściowych. A te miały szansę uregulować sytuację kierowców, którym policja od marca zabezpieczyła już pojazd na poczet przyszłej konfiskaty. Pojawią się pytania, tym bardziej że sytuacja poszczególnych osób może się różnić w zależności od tego, czy ich postępowania do momentu wejścia w życie nowelizacji nie ruszą, będą w trakcie lub zostaną zakończone nieprawomocnym wyrokiem albo się uprawomocnią. Na razie pytania te pozostają otwarte.

Podmioty, do których trafił projekt, mają  21 dni na wniesienie uwag. Potem nowelizację musi przyjąć rząd, a następnie trafi ona do Sejmu. Nowelizacja ma wejść w życie w dniu następnym po ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.