Zalew aktów prawnych jest ogromny. Raport legislacyjny: byliśmy blisko rekordu

W 2023 r. produkcja polskiego prawa zbliżyła się do historycznego rekordu, osiągając objętość ponad 34 tys. stron.

Publikacja: 21.03.2024 19:48

Zalew aktów prawnych jest ogromny. Raport legislacyjny: byliśmy blisko rekordu

Foto: Adobe Stock

Objętość wydawanego w Polsce prawa regularnie od dziesięciu lat monitoruje firma doradczo-audytorska Grant Thornton. W ogłoszonym w czwartek 21 marca dorocznym „Barometrze legislacyjnym” odnotowała, że ubiegły rok przyniósł 34 405 stron aktów prawnych. To wzrost o 8 proc. w stosunku do 2022 r. i niemal wyrównanie niechlubnego rekordu z 2016 r. Wtedy objętość nowego prawa osiągnęła ponad 35 tys. stron.

Pewnym usprawiedliwieniem tak wysokiego wyniku są bardzo obszerne rozporządzenia dotyczące ochrony środowiska, a zwłaszcza siedlisk roślin i zwierząt. Takie akty prawne zawierają zwykle sporo wykazów chronionej flory i fauny, a także dokładne mapy i współrzędne geograficzne chronionych obszarów. Gdyby nie wydawano tych rozporządzeń, ubiegłoroczna produkcja prawa osiągnęłaby „zaledwie” 19,3 tys. stron.

Legislacja w 2023. Ustawy puchną

Eksperci GT policzyli też, że w ubiegłym roku weszły w życie 553 nowe przepisy dla przedsiębiorców, a 1051 zmieniło swoje brzmienie. To kontynuacja trendu ostatniej dekady. W ciągu dziesięciu lat 20 najważniejszych ustaw gospodarczych zmieniło się łącznie 1189 razy, a ich objętość liczona w stronach wzrosła o 53 proc. Rekordzistką jest ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która urosła w ciągu ostatniego roku z 17 do 29 stron, czyli o 129 proc. Także ustawy podatkowe – o VAT i PIT – zwiększyły objętość o kilkadziesiąt procent.

– Konieczność ciągłego przyglądania się zmianom przepisów odciąga przedsiębiorców od swojego biznesu i hamuje rozwój – powiedział Tomasz Wróblewski, partner zarządzający w Grant Thornton.

Podczas konferencji poświęconej „Barometrowi prawa” wskazano też, że wciąż palącym problemem jest zbyt krótkie vacatio legis. W 2023 r. w ustawach gospodarczych wyniosło niecałe 31 dni. Jest coraz krótsze, bo w 2011 r. wynosiło 53,2 dnia, a w 2020 r. – 35 dni. Eksperci Grant Thornton przypomnieli apel Rady Przedsiębiorczości, która postulowała, by ten okres dla przepisów gospodarczych wynosił co najmniej sześć miesięcy.

Błędy legislacyjne w 2023. Potrzeba reguły sześciu miesięcy

Obecna na konferencji wiceminister finansów Hanna Majszczyk zadeklarowała, że jej resortowi ta właśnie zasada przyświeca „na serio i na poważnie”. Zaznaczyła jednak, że niektóre z opracowywanych obecnie przez MF aktów prawnych są wdrażane szybciej, np. obiecane w kampanii wyborczej przepisy o kasowym rozliczeniu PIT, a także zmianach w składce zdrowotnej wejdą w życie szybciej.

– Tam, gdzie nowe przepisy poprawiają sytuację podatników, nie zawsze jest uzasadnione sześciomiesięczne vacatio legis – stwierdziła Majszczyk. Dodała, że podobną zasadę rząd stosuje przy wdrażaniu zaległych dyrektyw Unii Europejskiej.

Eksperci Grant Thornton wskazali też najważniejszą ich zdaniem reformę i „deformę” ostatnich dziesięciu lat. Wśród cennych dla przedsiębiorców nowych przepisów wymieniono estoński CIT i regulacje dla firm rodzinnych (zarząd sukcesyjny i fundację rodzinną). Za najbardziej szkodliwą zmianę uznano tzw. Polski Ład, czyli pakiet skomplikowanych przepisów podatkowych wprowadzony na początku 2022 r.

– Po Polskim Ładzie jest duża obawa wśród przedsiębiorców o większe reformy. Dlatego proces tworzenia prawa trzeba spowolnić i robić to porządnie, konsultując wszystkie projekty. Skupiamy się teraz na zmianach punktowych – zaznaczył obecny na konferencji poseł Ryszard Petru, przewodniczący sejmowej Komisji Gospodarki.

Czytaj więcej

Jeden z kamieni milowych to legislacja. "Zaczął za nią odpowiadać chyba Monty Python"

Objętość wydawanego w Polsce prawa regularnie od dziesięciu lat monitoruje firma doradczo-audytorska Grant Thornton. W ogłoszonym w czwartek 21 marca dorocznym „Barometrze legislacyjnym” odnotowała, że ubiegły rok przyniósł 34 405 stron aktów prawnych. To wzrost o 8 proc. w stosunku do 2022 r. i niemal wyrównanie niechlubnego rekordu z 2016 r. Wtedy objętość nowego prawa osiągnęła ponad 35 tys. stron.

Pewnym usprawiedliwieniem tak wysokiego wyniku są bardzo obszerne rozporządzenia dotyczące ochrony środowiska, a zwłaszcza siedlisk roślin i zwierząt. Takie akty prawne zawierają zwykle sporo wykazów chronionej flory i fauny, a także dokładne mapy i współrzędne geograficzne chronionych obszarów. Gdyby nie wydawano tych rozporządzeń, ubiegłoroczna produkcja prawa osiągnęłaby „zaledwie” 19,3 tys. stron.

Pozostało 81% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach