Marek Migalski: Rozliczenia w PiS? Tak, ale jeszcze nie teraz

Poprzednie porażki wyborcze PiS skutkowały frondami, odejściami z partii lub masowymi wyrzuceniami z niej. Musi budzić zdziwienie fakt, że po 15 października nic takiego się nie stało. Przyczyną jest kalkulacja zarówno lidera, jak i potencjalnych rebeliantów. Sytuacja zmieni się jednak po elekcji do Parlamentu Europejskiego.

Długa tradycja secesji w partii

Każda przegrana ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego przynosiła rewolucję w życiu wewnętrznym PiS. Po oddaniu władzy w 2007 roku z funkcji wiceprezesów odeszli Ludwik Dorn, Kazimierz M. Ujazdowski i Paweł Zalewski (pierwszy został z niej później wyrzucony, pozostali politycy odeszli sami). Podobnie postąpili kolejni posłowie, co skutkowało powstaniem Polski XXI, której formalnym szefem był Jarosław Sellin, ale najważniejszą postacią – prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz.

Z kolei przegrana Jarosława Kaczyńskiego w elekcji prezydenckiej 2010 roku przyniosła powstanie partii Polska Jest Najważniejsza. Krótko po tych wyborach szef PiS zmienił strategię z kampanii, która choć nie zakończyła się wygraną, to przyniosła wzrost poparcia dla partii i samego jej prezesa. Ową zmianę skrytykował w liście otwartym do Kaczyńskiego autor tego artykułu, za co został wyrzucony z delegacji PiS w ECR. Decyzję tę publicznie krytykowały między innymi Joanna Kluzik-Rostkowska, była szefowa kampanii, i Elżbieta Jakubiak, za co nieoczekiwanie zostały usunięte z partii. W geście solidarności z nimi z PiS wystąpili Paweł Poncyljusz, niedawny rzecznik kampanii, oraz Paweł Kowal, lider tzw. muzealników. Do tej grupy dołączyli Michał Kamiński i Adam Bielan. Tak powstała PJN.

Rok później z PiS zostali wyrzuceni Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski i Tadeusz Cymański – za krytykę nieudanej kampanii do Sejmu w 2011 roku. Wraz z nimi partię opuściło kilkanaścioro posłów i posłanek, tworząc Solidarną Polskę. Notabene, nie zrobili tego wówczas zaliczani do „ziobrystów” Beata Szydło i Andrzej Duda. Za tę „zdradę” swego dotychczasowego patrona politycznego, za pokazanie giętkości swych kręgosłupów moralnych zostali kilka lat później wynagrodzeni przez Kaczyńskiego rolami kandydatów na premiera i prezydenta kraju.

Musi budzić zdziwienie, że z podobnymi do opisanych powyżej procesami nie mamy do czynienia obecnie. Wszak powodów do niezadowolenia i ze strony prezesa partii, i ze strony jego członków nie brakuje. Dlaczego zatem panuje taki spokój, a PiS prezentuje się – przynajmniej na pozór – jako zwarta formacja?

Spokój przed burzą

Przyczyną są nadchodzące wybory samorządowe i europejskie. Kaczyńskiemu nie opłaca się uruchomienie mechanizmów rozliczeniowych, bowiem spowodowałoby to, po pierwsze, spadki notowań PiS, a po drugie, powstanie jakichś nowych podmiotów politycznych, które miałyby szanse zaistnienia na forum publicznym i zyskania poparcia dzięki efektowi nowości. Zwłaszcza w elekcji do PE, najłatwiejszej dla nowych formacji ze względów organizacyjnych i formalnych, sztuka pokonania progu wyborczego mogłaby się udać i – tym samym – stworzyć konkurencję dla ugrupowania Kaczyńskiego.

Kilka miesięcy po wyborach europejskich

Co jednak ciekawe, uruchomienie obecnie procesu rozliczeń nie opłaca się także potencjalnym frondystom. Liczą oni bowiem na to, że w ramach Zjednoczonej Prawicy zyskają mandaty na różnych szczeblach samorządu terytorialnego lub w Brukseli. Wolą nie ryzykować i na razie grają w ramach PiS.

Czytaj więcej

analizy

PiS ma problem. Z Jarosławem Kaczyńskim już nie wygra, bez niego się rozpadnie

Utrata poparcia po przegranych wyborach jest czymś oczywistym. Ale już nie błędny kurs partii, której polityka jest nastawiona tylko na konsolidację wokół jej lidera, który nie chce rozliczeń i podziałów w swojej formacji. PiS skazuje się na porażkę.

Ale wszystko to zmieni się w dzień po elekcji europejskiej. Po pierwsze, Kaczyński nie będzie już musiał się liczyć z chwilowymi konsekwencjami i spodziewanym spadkiem poparcia społecznego dla swojej partii i ruszy do szukania winnych klęski 15 października. Po drugie, nic do stracenia nie będą mieli także ci, którzy nie znajdą ciepłych synekur w samorządach i jeszcze cieplejszych w PE. Oni także dadzą upust swojej frustracji z powodu oddania władzy i odsunięcia ich od państwowych środków, z których oni lub ich koledzy tak bezwstydnie korzystali w ciągu ostatnich ośmiu lat.